Warszawa: 7. Butohpolis. Międzynarodowy Festiwal Sztuki Butoh (3. dzień)

Limen Butoh/Sylwia Hanff z udziałem Pauli Jeanine Bennett Najbliższa część nieskończoności

Muzyka: Akira Rabelais

Trzymam w dłoni serce małego ptaka.
Tańczę, a jezioro patrzy na mnie.
Pismem asemicznym wezwałam Umarłych. Przybyli – tysiące tych, którzy szli drogą pielgrzymki w poszukiwaniu Boga. Tańczyłam, a oni płakali przeze mnie. Zapytałam ich bez słów. Zrozumiałam ich bez słów. Serce małego umarłego ptaka bije nadal w mojej piersi. Tańczę, a jezioro patrzy na mnie.

Performans oparty na doświadczeniu i materiale zebranym podczas rezydencji artystycznej w ramach Perofrmance Festival w Hamar/Norwegia (2023). Działania zorganizowane są wokół pisma asemicznego jako „pisanego snu” (Seraphimus), praktyki ezoterycznej i gestu rytualnego. Pejzaż dźwiękowy, na który składa się muzyka Akira Rablais (z kultowego albumu Spellewauerynsherde), przetworzone dźwięki natury oraz teksty czytane symultanicznie, tworzą pętlę czasu i czas poza czasem – jezioro czasu.

Obecnie interesuje mnie poszukiwanie nowych form łączących post-butoh, performance art, body-art, dźwiękowy performans immersyjny i nowe sztuki rytualne. Pragnę stworzyć performans, który byłby wielowymiarowym polem kontemplacji transformującym świadomość zarówno performera jak i widza/uczestnika. Od czterech lat zgłębiam nowe kierunki performance art oraz sposób istnienia performera w czasie (durational performance) i w relacji Ja-Ty z obiektem. Są to obszary wspólne z butoh, które interesuje mnie obecnie nie jako estetyka ruchu, teatru czy sztuk wizualnych, ale cielesno-duchowy sposób bycia oraz wydarzenie egzystencjalne.
Sylwia Hanff

Sylwia Hanff – pionierka i najbardziej rozpoznawalna polska performerka butoh (butoh uczyła się u największych mistrzów; tańca współczesnego i orientalnego uczyła się na wielu międzynarodowych warsztatach tańca w Polsce, Wielkiej Brytanii, Niemczech), reżyserka, choreografka, instruktorka improwizacji tańca i symboliki ciała, nauczycielka jogi, menadżerka kultury. Od 22 lat prowadzi współpracę międzynarodową, organizuje wydarzenia artystyczne, a także zaprasza zagranicznych artystów do udziału w swoich projektach. Na scenie od 27 lat, do tej pory wystąpiła w ponad 40 spektaklach teatrów instytucjonalnych i niezależnych. Od 2002 roku prowadzi Teatr Limen Butoh, w którym stworzyła 25 autorskich spektakli solowych i zespołowych oraz wiele etiud i improwizacji. Występuje w Polsce i za granicą (USA, Japonia, Francja, Włochy, Holandia, Łotwa, Norwegia, Bułgaria). Została opisana w książce J. Majewskiej The Body Revolving Stage. New Dance in New Poland (Instytut Teatralny, 2011) oraz w książce Obecni ciałem. Warsztat polskich tancerzy Magdaleny Zamorskiej. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Vincent Akira Rabelais Carté to amerykański kompozytor, poeta, programista i eksperymentalny artysta multimedialny. Znany jest również ze swojego eksperymentalnego oprogramowania do przetwarzania dźwięku Argeïphontes Lyre oraz prac inspirowanych realizmem magicznym. Rabelais rozpoczął swoją karierę w wytwórni Ritornell, aż w 2004 roku David Sylvian podpisał z nim kontrakt w swojej wytwórni Samadhi Sound. W 2004 roku Rabelais wydał swoją kultową już płytę Spellewauerynsherde, która spotkała się z uznaniem krytyków. Płyta sampluje tradycyjne islandzkie pieśni lamentacyjne a cappella.

Ichihara Akihito i Konoka Hyakuna Kodama (pol. Echo)

Reżyseria i choreografia: Akihito Ichihara
Współpraca choreograficzna: Konoka Hyakuna
Muzyka: Eitaro Haruna

W języku japońskim kodama oznacza „ducha drzew”. Legendy mówią, że kodamy mieszkają w drzewach rosnących w górach, przyjmują też ich postać. Duchy te mają tajemnicze moce i są czymś, czego ludzie nie powinni krzywdzić, ale chronić. Myślę, że podobne mity istnieją w Europie, a być może na całym świecie…

W kulturze japońskiej kodama oznacza ducha zamieszkującego stare, ponad stuletnie, drzewa. Historie o objawianiu się tych duchów ludziom, którzy zgubili drogę w lesie, o obronie drzew czy zemście za wyrządzone im krzywdy są popularne w całej Japonii. A kulturowo, w ramach ostrzeżenia, drzewa zamieszkane przez te istoty oplata się specjalnym rodzajem oczyszczającej liny (shimenawa); wierzy się bowiem, że ścięcie drzewa zamieszkiwanego przez kodama przynosi nieszczęście.

Akihito Ichihara – japoński tancerz butoh (ELF, Sankai Juku), który oprócz realizacji własnych solowych projektów współpracował z najważniejszymi tancerzami i zespołami butoh w historii współczesnego butoh. W 1993 roku ukończył studia teatralne na Nihon University College of Art, w 1996 roku uczył się u Semimaru, członka-założyciela Sankai Juku. W 1997 roku wystąpił jako tancerz w operze wyreżyserowanej przez Ushio Amagatsu, dyrektora artystycznego i choreografa Sankai Juku, a następnie dołączył do Sankai Juku. Od tego czasu występował w całym repertuarze Sankai Juku i w większości światowych tras koncertowych tej grupy. Równolegle współpracował z różnymi choreografami, reżyserami i grupami tanecznymi na całym świecie, jest także m.in. gościnnym wykładowcą w Okayama University Graduate School. W 2022 roku założył zespół taneczny ELF z tancerzami Kei Kamioka, Rino Fujimoto i Miu Shibata. Od tego czasu ELF prezentuje swoje prace w renomowanych instytucjach i na uniwersytetach na całym świecie (np. w Kolumbii, Meksyku, na Tajwanie czy w USA). Ichihara dąży do opracowania formy tańca, która promuje empatię i wzajemny szacunek. Ma nadzieję przekroczyć granice pomiędzy krajami i miastami, także tymi noszącymi blizny po wojnach, i przyczynić się do wysiłków na rzecz pokoju na całym świecie.

Agata Sokół Sen na Jawie

Sen na Jawie (premiera) – performens butoh inspirowany podróżą Agaty Sokół do Azji, zwłaszcza jej pobytem na Jawie w Indonezji, gdzie studiowała taniec tradycyjny. Artystka wciela napotkane mity, wierzenia, sny innych osób i własne, zwłaszcza te z Jawy; wpuszcza widza w nieświadomość własną oraz zbiorową, aby móc wspólnie śnić jeden sen. Tytuł jest dwuznaczny – odnosi się także do stanu hipnagogii, w którym umysł zawiesza się pomiędzy jawą a snem; świadomością a nieświadomością.

„Co widzimy, co się zdaje Snem we śnie wciąż pozostaje”. Edgar Allan Poe.

Agata Sokół jest magistrą sztuki na Wydziale Sztuki UP w Krakowie oraz Ecole Supérieure d’Art des Pyrénées w Pau, absolwentką Szkoły KEM w Warszawie, obecnie studiuje taniec tradycyjny w ISI Yogyakarta w Indonezji. Jest performerką, artystką butoh, aktorką teatru fizycznego i alternatywną modelką, która opisuje siebie jako „poetka ciała”, „bodynautka”, czy „pleasure activist” („aktywistka na rzecz przyjemności”). W swojej pracy porusza tematy pustki, obecności, tożsamości, abiektu, Eros i Thanatos, nowego materializmu i posthumanizmu; wciela hydrofeminizm.

O tegorocznej edycji festiwalu

Miho – bohaterka filmu SF pt. Sumarsólstöður (reż. Amélie Ravalec) z udziałem tancerzy butoh – zaczyna doświadczać snów, które wciągają ją w inny wymiar, jednocząc z artystami w desperackiej walce o uzdrowienie wszechświata. Agata Sokół w swoim nowym performansie Sen na Jawie wciela napotkane mity, wierzenia i sny, wpuszcza widza w nieświadomość zbiorową, aby móc wspólnie śnić jeden sen. Paul Michael Henry porusza się w „Labiryncie niewidzialnego świata”, w sercu którego znajduje się odbicie naszego historycznego rozdroża, aby znaleźć drogę naprzód…

Współczesne społeczeństwa być może wcale nie muszą być karmione lękami o przyszłości i jej katastroficznymi obrazami, ale potrzebują wizji tego, co możemy osiągnąć jako ludzkość – jeśli zmienimy obecny kierunek działań. Temat siódmej edycji Butohpolis to więc nie tylko odniesienie do współczesnej rzeczywistości, ale przede wszystkim poszukiwanie rozwiązań i nowych dróg myślenia oraz życia. Nowa sztuka, w tym butoh jako taniec ciemności, najczęściej zatrzymuje się na krytycznej postawie i dotykaniu okropności świata. Ale organizatorzy Butohpolis w 2025 roku chcą stanąć w opozycji do tego i zaprezentować butoh jako poszukiwanie światła w ciemności, dróg wyjścia z kryzysu światowego i humanistycznego, dzięki poetyce czułości, budowaniu nowej tożsamości człowieka w poczuciu jedności ze światem, nowej wrażliwości i duchowości – budowaniu nowego systemu wartości.

Poetykę czułości zobaczyć będzie można w performansach Pauli JeaninE Bennett, Limen Butoh. Projektu ELF – duetu Ichihary Akihito i Konoki Hyakuny, a także koncercie performatywnym Milito. Nie zabraknie też trudnych tematów w mocnych performansach Josef Ka i Studia Wachowicz/Fret.

W ramach „Śnienia nowego świata” sięgamy do źródeł butoh w ruchu DADA i surrealizmie jako ruchach wywrotowych. Zanurzymy się w Surréalité i w Śnienie, bo może jeśli zmienimy nasze sny, to uda nam się zmienić świat.

Program jest różnorodny i mam nadzieję, że każdy znajdzie coś poruszającego. Zaprezentujemy najnowsze poszukiwania w zakresie butoh i sztuk performatywnych. Niemal wszystkie wydarzenia to premiery.

Tworzymy festiwal, który jest przestrzenią spotkania, kreatywnej wymiany, inspiracji oraz wspólnoty artystów i widzów. Każdy jest mile widziany!

Spotkajmy się we wspólnej przestrzeni miasta butoh – Butohpolis. Śnijcie z nami nowy świat!

– zaprasza Sylwia Hanff, organizatorka festiwalu.

PROGRAM 7. BUTOHPOLIS

UWAGA! Różne miejsca prezentacji i godziny rozpoczęcia.

WSTĘP WOLNY!

23 kwietnia 2025 r. godz. 19.00, Służewski Dom Kultury, ul. J. S. Bacha 15

– Sumarsólstöður – film SF Amélie Ravalec z udziałem tancerzy butoh (polska premiera). Francja/Wielka Brytania

– Labirynt niewidzialnego świata (premiera) –  Amélie Ravalec (wideo tworzone na żywo) i Paula Michael Henry (butoh). Francja/Wielka Brytania

24 kwietnia 2025 r. godz. 19.00, Polsko-Japońska Akademia Technik Komputerowych, ul. Koszykowa 86, 02-008 Warszawa, Aula A 1, budynek A

– Pionierzy japońskiej awangardy – film Amélie Ravalec.
W ramach spotkania odbędzie się także wprowadzenie oraz dyskusja z udziałem wykładowców.

25 kwietnia 2025 r. godz. 19.00, Teatr Akt, ul. Łaziebna 9

– Sen na Jawie Agata Sokół (premiera). Polska/Warszawa

– Najbliższa część nieskończoności. LIMEN BUTOH Sylwia Hanff & Paula Jeanine Bennett (premiera). Polska/Warszawa, Poznań

– Echo Projekt ELF. Akihito Ichihara & Hayakuna Konoka. Japonia

26 kwietnia 2025 r., godz. 18.00, Teatr Akt, ul. Łaziebna 9

– Jezioro łabędzie Josef Ka. Finlandia

– Radość totalnego ucieleśnienia – koncert performatywny – Milito. Polska/Warszawa
Milito [Kamil Niedziałek] – śpiew, taniec, gitara, flety, przeszkadzajki; Mateusz Dobkowski – bas, klawisze, ukulele; Piotr Rezler – pady perkusyjne, elektronika

27 kwietnia 2025 r., godz. 18.00, Kwadrat Praski, ul. Szwedzka 2/4

– Pragnąca istota Paula Jeanine Bennett (premiera). USA

– Okruchy – performance taneczny.  Studio Wachowicz/Fret

– Spotkanie z Agatą Sokół – rozmowa o relacji butoh i tańców transowych Indonezji. Prowadzi Sylwia Hanff.

Strona festiwalu: https://www.facebook.com/Butohpolis

Organizator: Stowarzyszenie „Akademia Umiejętności Społecznych”
Organizator wspierający: Limen Butoh

Projekt współfinansowany przez m. st. Warszawa.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego, w ramach programu „Taniec”, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.

Partnerzy:
Teatr Akt
Służewski Dom Kultury
Polsko-Japońska Akademia Technik Komputerowych

Patroni medialni:
Strona tańca
Kwartalnik TANIEC
e-teatr

Wsparcie medialne: Portal taniecPOLSKA.pl