Zespół Regionalny „Zbójnicek”

Zespół Regionalny „Zbójnicek” został założony w Zębie w 1964 roku przez Marię Stoch „Wilgocką”. W jej pracy pomagał jej mąż Jan Stoch „Gronkowion”, wybitny prymista podhalański. „Zbójnicek” pod kierownictwem Marii Stochowej uświetniał swoimi występami najważniejsze wydarzenia miejscowej szkoły i całej społeczności lokalnej.

Po śmierci Marii Stochowej w kwietniu 1985 roku nastąpiła trzyletnia przerwa w działalności zespołu. W 1988 roku zespół został reaktywowany przy ognisku Z.P. w Zębie. Rok później, w 1989 roku, przy zespole „Zbójnicek” powstał „Mały Zbójnicek”. W latach 1988–2004 kierownikiem, opiekunem i instruktorem zespołu był  Andrzej Lassak „Oborny”.

W 2005 roku kierownictwo przejęli Tomasz i Małgorzata Słodyczkowie.

Działalność zespołu obejmuje przede wszystkim śpiew, taniec i muzykę Skalnego Podhala, prezentowane na festiwalach, uroczystościach lokalnych, krajowych oraz zagranicznych.

W ciągu ostatnich 25 lat zespół gościł m.in. w Anglii, Niemczech, na Węgrzech, Słowacji, w Norwegii, Macedonii, Serbii, Portugalii, Czarnogórze, a nawet w Tajlandii i na Filipinach. „Zbójnicek” ma w swoim dorobku wiele sukcesów i wyróżnień oraz czołowych miejsc w różnych konkursach, przeglądach i festiwalach takich jak: Międzynarodowy Festiwal Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem, Ogólnopolski Festiwal „Sabałowe Bajania” w Bukowinie Tatrzańskiej, Ogólnopolski Festiwal Tańca Ludowego w Rzeszowie, Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą.

W swoim dorobku zespół ma także opracowane przedstawienia teatralne: Portki, Diabeł na Podholu, Rewizja u Kuby, Sąd nad Janosikiem, Rafanie lnu, Podłazy, Baby i Dezerterzy, Zemsta oraz opracowane wraz z zespołem „Polaniorze” przedstawienie Nomowiny i Wesele, Ze śmierzteckom, U stryka na oborze, Downo na Gubałowce, W maju ku kaplicy oraz wiele scenicznych układów wokalno–muzyczno-tanecznych.

Obecnie „Zbójnicek” i „Mały Zbójnicek” liczą ok 100  członków. Dotychczas czynny udział w występach i sztukach teatralnych brały osoby związane z zespołem od jego początków. Co roku do grona zespołowego dołączają nowe dzieci i młodzież, które szkolą się na cotygodniowych próbach pod okiem instruktorów.

Przy zespole zorganizowana jest od kilku lat nauka gry na góralskich instrumentach muzycznych. Posiada on własną kapelę.

Zespół prowadzi ponadto działania z zakresu edukacji kulturalnej.

Zespół Regionalny „Zbójnicek” działa obecnie przy Oddziale Związku Podhalan w Zębie. Liczne nagrody, dyplomy, stroje i rekwizyty należące do zespołu zgromadzone są w siedzibie ZP Ząb, która mieści się w budynku szkoły w Zębie.

Kierownictwo i kadra zespołu

Kierownicy: Małgorzata i Tomasz Słodyczkowie

Instruktorzy: Tomasz Słodyczka, Sławomir Stoch, Krzysztof Szostak, Kacper Śmiałek, Katarzyna Łukaszczyk

Choreografka: Małgorzata Słodyczka

Nagrody i szczególne osiągnięcia:

– I miejsce dla kapeli (1973, 1975, 1978, 1979, 1985, 1986, 1993, 1994, 1996, 1998, 1999, 2001), II miejsce dla kapeli (1969, 1992), nagroda specjalna dla kapeli (1977), I miejsce dla instrumentalisty Jana Stocha Gronkowiana (1983), I miejsce dla grupy śpiewaczej żeńskiej (1999), I miejsce w konkursie śpiewu pytackiego dla Bogdana Stopki i Bogdana Lassaka (1999), I miejsce w konkursie instrumentalistów dla Andrzeja Kalaty (1999), I miejsce dla grupy śpiewaczej męskiej (2010), III miejsce dla grupy śpiewaczej żeńskiej (2021) oraz Grand Prix dla grupy śpiewaczej męskiej i nagroda „Złotego buka” (2023) na Ogólnopolskim Festiwalu „Sabałowe Bajania” w Bukowinie Tatrzańskiej,

– Nagroda główna „Baszta” dla kapeli „Zbójnicek” (1982), I miejsce dla grupy śpiewaczej męskiej (2009), nagroda główna „Baszta” dla kierownika zespołu Tomasza Słodyczki w kategorii solista śpiewak – pierwsza baszta w historii Podhala dla solisty w śpiewie (2021), I miejsce w kategorii „mistrz i uczeń” dla Andrzeja Polaka i Jakuba Karpiela (2023) na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą,

– I miejsce w konkursie muzyk (1992), I miejsce w konkursie śpiewu pytackiego dla Bogdana Stopki i Tomasza Słodyczki (2004), I miejsce i Złota Ciupaga oraz nagroda publiczności w kategorii zespołów tradycyjnych za program Zbojnicek na sałasiy w Jaworkach na św. Jona, scenariusz i reżyseria Małgorzata Słodyczka (2010), I miejsce w konkursie śpiewu dla grupy męskiej (2010), III miejsce i Brązowe Zbyrkadło dla kapeli (2010), II miejsce dla instrumentalisty Janusza Stocha Waki (2010), dwa równorzędne I miejsca dla pytacy: Tomasza Słodyczki i Bogdana Stopki oraz Pawła Śmiałka i Andrzeja Dańko (2010) na Międzynarodowym Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem,

– I miejsce dla muzyki (1986, 1987, 2009) oraz III miejsce dla muzyki (2020) w Konkursie Muzyk Podhalańskich w Nowym Targu,

– I miejsce dla grupy śpiewaczej żeńskiej (1995), I miejsce dla grupy śpiewaczej męskiej (1995, 2010), I miejsce dla muzyki (1995, 2010), I miejsce w kategorii „Mistrz i uczeń” (1995), II miejsce dla grupy śpiewaczej żeńskiej (2010) na Festiwalu Górali Polskich w Żywcu i Tygodniu Kultury Beskidzkiej,

– Grand Prix dla Małgorzaty i Tomasza Słodyczków za taniec solowy oraz I miejsce dla Klemensa Słodyczki i Pauliny Świder za taniec solowy na Ogólnopolskim Festiwalu Tańca Ludowego w Rzeszowie (2019),

– I miejsce w tańcu zbójnickim (1993, 1997, 2000, 2020, 2024), II miejsce w tańcu zbójnickim (2001, 2007, 2009, 2018, 2022), III miejsce w tańcu zbójnickim (1992, 1996, 2002, 2003, 2004, 2005), trzy I miejsca za taniec solowy oraz II i III miejsce za taniec solowy (1995), Nagroda główna Grand Prix dla Tomasza i Małgorzaty Słodyczków (2022), Nagroda Grand Prix dla Kacpra Śmiałka i Magdaleny Stoch „Gronkowianki” za taniec solowy (2024), I miejsce dla Klimka i Katarzyny Łukaszczyk kat. 3, I miejsce dla Jana Stopki i Eweliny Skupień kat. 2, II miejsce dla Stanisława Ciszka i Anny Karpiel kat. 2 (2024) na Góralskim Karnawale w Bukowinie Tatrzańskiej,

– I i II miejsce w tańcu solowym oraz I miejsca w śpiewie dziewcząt i w śpiewie chłopców (2001), II miejsce w tańcu zbójnickim (2003), I miejsce w tańcu zbójnickim (2005, 2006), I miejsce w tańcu solowym (2006), II miejsce (2013), I miejsce (2015, 2019, 2022), III miejsce (2017) w Konkursie Młodyk Toniecników w Białym Dunajcu.

Wyróżnienia:

– Nagroda im. Oskara Kolberga dla kierownika zespołu „Zbójnicek” (1970), Srebrna Odznaka „Zasłużony dla Ziemi Krakowskiej” (1973), Dyplom Honorowy Ministra Kultury i Sztuki (1976) dla Jana Stocha Gronkowiana,

– Dyplom Zasłużony Członek Związku Podhalan O/Tatrzańskiego (1966), Odznaczenie „Zasłużony Dla Związku Podhalan” (1999), Odznaczenie „Zasłużony dla Kultury Podhalańskiej” (2002), Zasłużony Dla Gminy Poronin (2005), Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2009) dla Andrzeja Lassaka „Obornego” (1996),

– Odznaczenie „Zasłużony Członek Związku Podhalan” (2011), Dyplom Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za Szczególne Zasługi w Upowszechnianiu Kultury Regionalnej (2012) dla Tomasza Słodyczki,

– Odznaczenie „Zasłużony dla Kultury Góralskiej” (2011), Odznaka Honorowa Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (2020) dla Małgorzaty Słodyczki,

– Odznaczenie Medalem „Zasłużeni Dla Gminy Poronin” dla Małgorzaty i Tomasza Słodyczków (2012),

– Marka Tatrzańska dla Zespołu „Zbójnicek” (2014),

– Dyplom Rzecznika Praw Dziecka w Uznaniu Szczególnych Osiągnięć w Dziedzinie Ochrony Praw Dziecka dla Zespołu Regionalnego „Zbójnicek” (2022).