Na zdjęciu: Atsushi Takenouchi. Fot. Tomohisa Sait
Po raz pierwszy, w tak nieodległych od siebie terminach – 7 i 11 czerwca – w warszawskim Instytucie Teatralnym będzie można obejrzeć dwa różne spektakle Atsushiego Takenouchiego, do których muzykę na żywo tworzy Hiroko Komiya. Zarówno premiera Nagiej egzystencji, jak spektakl Objęcie to gratka dla wszystkich, którzy chcą zobaczyć butoh w mistrzowskim wykonaniu. Pobytowi artysty w Warszawie towarzyszą międzynarodowe warsztaty.
Solowe spektakle Takenouchiego są czystym doświadczeniem. Jedność ducha, ciała i umysłu tancerza daje publiczności możliwość uczestnictwa w bezgranicznej i ponadczasowej podróży do uniwersalnego źródła bytu. Szczupłe ciało artysty emanuje energią, dostarczając widzom niezwykłych emocji, a światło i muzyka przypominająca zasłyszane w naturze dźwięki, dopełniają wrażenie pełnego uczestnictwa w żywym obrazie. Choć każde przedstawienie ma inną formę, w swojej twórczości artysta odwołuje się zawsze do ważnych dla niego kwestii, szczególnie do miejsca człowieka we wszechogarniającej naturze. O spektaklu Naga egzystencja pisze tak: „Jestem życiem. Jestem śmiercią. Pozbawiając się balastu – ubrania, paszportu, imienia – staję się unikalnym bytem. Gdy odrzucam swą istotę i gatunek, znajduję się w miejscu, gdzie nie ma granic, społeczeństwa ani prawa. Uosabiam życie, czysty byt, bez podziału na rodzaj: roślinny, zwierzęcy czy ludzki. Pozbywając się wszystkiego, staję się kruszywem, zbitką cząsteczek energii powtarzających cykl życia i śmierci. Wszystko rodzi się we mnie, a ja wracam do wszystkiego. Jestem nagą egzystencją”.
W Objęciu Takenouchi tańczy nieunikniony cykl życia i śmierci, który jest doświadczeniem wszelkich istnień jednoczących się we wspólnej modlitwie. Obraz kwiatu, który rozkwita z pączka i osiąga pełnię by wkrótce rozsypać się w proch towarzyszy artyście od pierwszej sceny do końca przedstawienia. Kilka strof przez niego napisanych osadza spektakl w ponadczasowej rzeczywistości.
Odrzucam myśli, biorę głęboki oddech
Wtedy, ze śmierci wyłania się nowe życie
Jak otwierający się kwiat
Życie jest jak kwiat otwierający się na Wszechświat
Kwiat obejmuje Wszechświat
Obejmuje wszystko.
Spektakle butoh nie są linearną opowieścią. Tak będzie i na pewno w tym wypadku. Takenouchi posługuje się metaforą, by oddać pewien klimat, w którym chce się poruszać – mówi Anita Zdrojewska, prezeska Fundacji Pompka i organizatorka wydarzenia. Butoh od lat jest w spektrum zainteresowania naszej fundacji (www.fundacjapompka.org.pl). Organizujemy warsztaty i spektakle, a dzięki wsparciu Instytutu Muzyki i Tańca oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego wydaliśmy źródłową książkę „Świat butoh Kazuo Ohno” i gościliśmy jej autora, Yoshito Ohno w Polsce.
Atsushi Takenouchi dołączył do grupy „Hoppo-Butoh-ha”, na Hokkaido w 1980 roku. Jego ostatnie wspólne przedstawienie z grupą – Takazashiki (1984) – było opracowane przez twórcę butoh Tatsumi Hijikata. Atsushi rozpoczął swą własną drogę „Jinen Butoh” w 1986; stworzył m.in. spektakle solo Itteki, Ginkan łączące uniwersalny obraz natury, ziemi, czasów odległych i impresji chwili, spotkania z ludźmi i otoczeniem. Z projektem JINEN odbył trzyletnią podróż po Japonii, wykonując w tym czasie 600 improwizacji (1996-1999). Wówczas też uczył się u twórcy butoh Kazuo Ohno i jego syna – Yoshito. Od 2002 przebywał głównie w Europie, współpracując z tancerzami i aktorami z Francji, Polski, USA i innych krajów. Występował na festiwalu w Avignon, na Paris Butoh Festival i New York Butoh Festival, na których prezentował swe spektakle solo. W tym samym czasie pracował też w filmie. Ostatnia praca, „Wypełniony naturą” – realizowany na Alasce i Hawajach film artystyczny o środowisku naturalnym, zdobył nagrodę „Best of the Fest” na Martinique International Film Festival i przeszedł oficjalną selekcję Festiwalu w Wenecji.
Hiroko Komiya – obrazy pochodzące z powietrza, otaczającej nas przestrzeni czy tworzone przez ciało przekształca w dźwięki – bez stałej linii melodycznej czy rytmu. Są one całkiem proste, pojedyncze, towarzyszą nam podobnie jak pogoda czy najbliższe otoczenie. Używa zarówno wody i materiałów naturalnych takich jak kamień, bambus, piach, liście, muszle jak dzwonki, bębenki czy perkusję. Od 1996, pod okiem grającego na Tabla – Masahiro Besso, uczyła się gry na „instrumentach perkusyjnych” używanych w tradycyjnej muzyce hinduskiej. W 1999 rozpoczęła współpracę z tancerzem butoh Atsushi Takenouchi. W czasie warsztatów JINEN Butoh podejmuje interakcję z oddechem i ruchem uczestników. Komponuje muzykę dla tancerzy i aktorów, a także na potrzeby zajęć z dziećmi i dorosłymi osobami upośledzonymi w Japonii, Francji, USA czy Polsce. Używa też głosu w jego podstawowej, naturalnej formie. Od 2002 roku pracowała nad głosem z pieśniarzem plemiennym, poetą i perkusistą Jean C. Dussin (pieśni inuickie, afrykańskie, celtyckie, z kręgu).
BUTOH – kontrkulturowa forma tańca powstała w Japonii w końcu lat 50. Jej twórcami byli Tatsumi Hijikata (1928-1986) i Kazuo Ohno (1906-2010!). Jak pisze prof. Kosiński – wicedyrektor Instytutu Teatralnego, butoh to nie tylko i nie tyle specyficzny styl tańca, współczesny gatunek performatywny czy określony typ treningu, ale całościowa postawa, łącząca specyficzny sposób pracy, estetykę, dramaturgię, filozofię. Powstałe przez połączenie tradycji i inspiracji z Wschodu i Zachodu, zarazem wciąż otwarte na inwencje twórców, stanowi swoiste odbicie złożoności współczesnej kultury globalnej, a jednocześnie pozwala na wyjście poza jej ograniczenia.
BILETY:
60 zł normalny
30 zł ulgowy
