Fot. Josefina Tommasi, Museo de Arte Moderno w Buenos Aires.
Jérôme Bel już po raz piąty powraca na Festiwal Ciało/Umysł. Projekt Gala, którego premiera odbędzie się na deskach Nowego Teatru w Warszawie 11 i 12 lipca o godz. 20.00 połączy na scenie profesjonalistów i amatorów. Gala zaciera granice pomiędzy tym, co nazywamy porażką, a co sukcesem występu, sugerując, że teatr to wspólnota zarówno tych, którzy stoją na scenie, jak i pod sceną.
Warszawska Gala to kolejne wcielenie spektaklu zrealizowanego po raz pierwszy z mieszkańcami paryskich przedmieść w 2015 roku i powtarzanego w innych miastach. Zasada jest ta sama – 20 wykonawców zostaje wybranych spośród lokalnych mieszkańców, w tym wypadku Warszawy. Zawodowi aktorzy, tancerze baletowi i współcześni stają ramię w ramię z amatorami o możliwie zróżnicowanym pochodzeniu, środowisku, wieku i doświadczeniu życiowym, by na kilka dni stworzyć demokratyczną społeczność, którą połączy taniec bez ograniczeń.
Bel prowokuje, łamiąc nasze przyzwyczajenia dotyczące podziału na wykonawców i odbiorców sztuki, na wykształconych zawodowców i pozbawionych technicznych umiejętności dyletantów, na to, co jest sukcesem, a co porażką na scenie. Pokazuje, jak absurdalne, bezcelowe i niszczące są zaszczepione w nas poprzez społeczną tresurę: dążenie do wyimaginowanej doskonałości i nieustanny przymus oceny.
Dla Bela, nazywanego czasem choreografem-filozofem, ważny jest też kontekst osadzenia tańca w czasie. Poprzez uczestników spektaklu sięga do pamięci biologicznej ich ciał – młodych i starych, w których tkwią zakodowane nieświadomie formy ruchu zaczerpnięte z pop-kultury, tanecznych mód, albo np. wyobrażeń na temat tego, czym jest balet. Tancerze prezentują swoisty przegląd historii tańca i jego nieśmiertelnych kanonicznych form
Według Bela każdy uczestnik projektu, niezależnie od doświadczenia, jest równy, bo taniec to naturalna zdolność każdego z nas, prosty wyraz relacji naszego ciała do czasu i przestrzeni, którego sztuka jest jedynie bardziej wyrafinowaną formą. Koniec w wymówkami: „Nie potrafię tańczyć”! Ten mechanizm zbiorowego działania sprawia, że taniec odzyskuje swój polityczny i społeczny wymiar oraz potencjał tworzenia chwilowej wspólnoty.
Francuski choreograf jest stałym gościem i współpracownikiem Festiwalu C/U od 2001 roku, kiedy pokazał tu swój pierwszy spektakl Jerôme Bel. W kolejnych latach zaprezentował w Warszawie m.in. performans Shirtology (2005), zrealizował z polskimi tancerzami The show must go on (2012) i pokazał Disabled Theatre z aktorami Teatru HORA (2013).
Jérôme Bel – mieszkający w Paryżu i pracujący na całym świecie francuski tancerz i choreograf. Nie uznaje podziału na sztukę wysoką i niską Bada mechanizmy rządzące scenicznym performansem, bawi się oczekiwaniami, które mamy wobec spektaklu oraz tym, jak publiczność i artyści wzajemnie się w sobie przeglądają. Po studiach w Narodowym Centrum Choreografii w Angers do 1991 roku pracował jako tancerz z innymi choreografami, potem zajął się tworzeniem autorskich spektakli, m.in. głośnego Shirtology (1997), w którym aktor rozbiera się z wielu warstw podkoszulków ze znaczącymi napisami; czy nagrodzonego Bessie Award The show must go on (2001), w którym 20 tancerzy ilustruje dosłownie słowa popowych przebojów. Reżyserował m.in. spektakle z Anne Teresą De Keersmaeker oraz Pichetem Klunchunem.
Koncepcja: Jérôme Bel
Asystent: Maxime Kurvers
Kostiumy: tancerze
Koprodukcja: Dance Umbrella (Londyn/London), TheaterWorks Singapore/72-13, KunstenFestivaldesArts (Bruksela/Brussels), Tanzquartier Wien, Nanterre-Amandiers Centre Dramatique National, Festival d’Automne à Paris, Theater Chur (Chur) and TAK Theater Liechtenstein (Schaan) – TanzPlan Ost, Fondazione La Biennale di Venezia, Théâtre de la Ville (Paryż/Paris), HAU Hebbel am Ufer (Berlin), BIT Teatergarasjen (Bergen), La Commune Centre dramatique national d’Aubervilliers, Tanzhaus nrw (Düsseldorf), House on Fire przy wsparciu programu kulturalnego Unii Europejskiej/ with the support of the European Union cultural program
Produkcja: R.B. Jérôme Bel (Paris)
Wsparcie artystyczne: Rebecca Lee
Kierownik produkcji: Sandro Grando
Premiera: Paryż, 2015
Produkcja w Polsce: Fundacja Ciało/Umysł
Kurator: Edyta Kozak
Kierownik produkcji w Polsce: Agnieszka Kiewicz
Koordynator zespołu w Polsce: Krzysztof Kwiatkowski
Polska premiera: 11.07.2017 | Nowy Teatr, Festiwal Ciało/Umysł Festival
Czas trwania: 90 min.
