Nie żyje Nancy Stark Smith

Ze smutkiem informujemy, że 1 maja 2020 zmarła Nancy Stark Smith (ur. 1952) – tancerka, pedagog, współtwórczyni techniki improwizacji kontaktowej. We wczesnych latach swojego życia trenowała lekkoatletykę i gimnastykę sportową, by na początku lat 70. zająć się tańcem (modern i postmodern), który rozwijał się wówczas pod silnym wpływem działalności kultowych nowojorskich grup specjalizujących się w improwizacji tanecznej i teatralnej – Grand Union i Judson Dance Theater. Ukończyła Oberlin College (wydział tańca i kreatywnego pisania).

W 1972 roku razem ze Steveʼem Paxtonem i uczestnikami tygodniowego procesu twórczego, wystąpiła w Contact Improvisations – prezentacji uznawanej za początek improwizacji kontaktowej, która odbyła się w Galerii Johna Webera w Nowym Jorku.
Od twego czasu kontynuowała bliską współpracę ze Steveʼem Paxtonem i jako tancerka, nauczycielka, performerka, organizatorka oraz pisarka/wydawczyni napędzała rozwój CI. Uczyła i występowała na całym świecie, często wspólnie ze znakomitymi partnerami i partnerkami, do których należeli m.in. Ray Chung, Karen Nelson, Andrew Harwood, Julyen Hamilton i Mike Vargas.

W 1975 razem z Lisą Nelson ufundowała międzynarodowy magazyn Contact Quarterly (CQ) poświęcony tańcowi współczesnemu i improwizacji kontaktowej, który ukazuje się do dziś. Była także współtwórczynią projektu wydawniczego Contact Editions, zajmującego się dystrybucją nieperiodycznych publikacji dotyczących tańca i praktyk somatycznych.

Prace i teksty Smith znalazły się w książkach: Taken By Surprise: A Dance Improvisation Reader i Composing While Dancing: An Improviser’s Companion oraz w filmie The Poetics of Touch. Jej pierwsza książka Caught Falling: The Confluence of Contact Improvisation, Nancy Stark Smith, and Other Moving Ideas ukazała się w 2008 roku.

W Polsce stała się jedną z bohaterek i autorek (tekst DOCIERAJĄC/ Jak umieścić umysł tam, gdzie jest twoje ciało) antologii Przyjdźcie, pokażemy Wam, co robimy. O improwizacji tańca pod redakcją Soni Nieśpiałowskiej-Owczarek i Katarzyny Słobody (Muzeum Sztuki w Łodzi/ Instytut Muzyki i Tańca w ramach Programu wydawniczego 2013). Było to pierwsze w Polsce wydawnictwo poświęcone zagadnieniu improwizacji: antologia dwudziestu pięciu tekstów (po raz pierwszy tłumaczonych na język polski lub opracowanych na potrzeby publikacji) i próba ukazania problemu w sposób  wielowymiarowy, poprzez uwzględnienie kontekstu filozoficznego, kulturowego i społecznego. Książka towarzyszyła wystawie w Muzeum Sztuki w Łodzi o tym samym tytule,  będącym zapożyczeniem z nazwy cyklu pierwszych pokazów improwizacji kontaktowej (You come, we’ll show you what we do – tournée Steve’a Paxtona i praktyków skupionych wokół niego, które odbyli w 1973 roku na Zachodnim Wybrzeżu Stanów Zjednoczonych). Ekspozycja prezentowała dokumentacje pokazów od lat 70. po 90. XX wieku – filmy istotne dla rozwoju myślenia o improwizacji, jako o praktyce studyjnej i scenicznej.

Nancy Stark Smith pojawiła się w Polsce także osobiście już w 1998 (w listopadzie i grudniu), gdy na zaproszenie kuratora Janusza Marka i Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, w ramach projektu realizowanego z The Suitcase Fund Dance Theater Workshop w Nowym Jorku, poprowadziła  prelekcję i warsztaty improwizacji kontaktowej dla tancerzy, a także sama wystąpiła w pokazie CI. Przywiozła wówczas numery „Contact Quarterly” oraz nawiązała kontakt z lokalnym środowiskiem tańca.

Kolejny raz artystka przyjechała do naszego kraju dopiero w czerwcu 2014 roku podczas Międzynarodowego Festiwalu Kontakt Improwizacji „Warsaw Flow (organizator: Fundacja Artystyczna PERFORM)”, którego była honorowym gościem. Współorganizowała wówczas pierwszy w Polsce Global Underscore – taneczny event odbywający się corocznie z jej inicjatywy jednocześnie w 50 krajach świata. Na finał festiwlau można było uczestniczyć w wyjątkowym performansie z udziałem Nancy Stark Smith, Raya Chunga i Andrew Harwooda z muzyką na żywo w wykonaniu Mike’a Vargasa. Artyści po raz pierwszy wystąpili w takim składzie, choć współpracowali ze sobą od wielu lat.

Publikujemy galerię zdjęć z jej pobytu w Warszawie.

W tym samym roku, a także dwa lata później (2016) poprowadziła wraz z Mikiem Vargasem warsztaty States of grace/Stany uniesienia w Domu Pracy Twórczej w Burdągu (organizatorzy: Fundacja Ciało Się i Fundacja Burdąg).

Biogram Nancy Stark Smith opracowano na podstawie: https://nancystarksmith.com/biography/