Wersja do druku

Udostępnij

Ze smutkiem informujemy o śmierci Paula Taylora – legendarnego tancerza i choreografa, który wprowadził do tańca modern poezję i lirykę. Wzruszające i żywiołowe dzieła Taylora trafiły do stałego repertuaru wielu profesjonalnych zespołów tańca. Jego własny zespół, odznaczający się elokwencją i atletycznością, należał do światowej czołówki tańca.

 

Amerykański twórca był jednym z czołowych choreografów tańca modern, wprowadzał do niego przez ponad sześćdziesiąt lat lirykę muzyczną, przestrzeń na radość oraz bogatą wyobraźnię poetycką. Zmarł w środę 29 sierpnia 2018 w szpitalu na Manhattanie. Miał 88 lat. Według Lisy Labrado, rzeczniczki Paul Taylor Dance Company, przyczyną śmierci była niewydolność nerek.

 

Jako niezwykle uzdolniony dwudziestokilkuletni tancerz Taylor stworzył wiele wybitnych kreacji do choreografii tak znakomitych twórców, jak Merce Cunningham, Martha Graham czy George Balanchine. W latach 50. Taylor zaczął tworzyć własne choreografie, z których 18 powstało we współpracy z kostiumologiem Robertem Rauschenbergiem, a do dwóch muzykę napisał John Cage. W roku 1960 Taylor rozpoczął współpracę z malarzem Alexem Katzem, która, choć z przerwami, trwała aż do roku 2014. Jej efektem były między innymi dwa niezwykłe, choć krańcowo różne pod względem charakteru, dzieła Taylora – Sunset (1983) i Last Look (1985).

 

Momentem przełomowymw jego karierze były premiery Aureole (1962, z muzyką Haendla) i Orbs (1966, z muzyką Beethovena), dzięki którym zdobył popularność w kraju i za granicą, a jego dzieła zaczęły być prezentowane również przez inne zespoły taneczne. W jego własnym zespole często gościnnie występował słynny Rudolf Nuriejew, m.in. w prezentowanym na całym świecie Aureole.

Oprócz Nuriejewa w zespole Taylora występowało też wielu innych słynnych tancerzy i tancerek (późniejszych słynnych choreografów i choreografek), m.in. Pina Bausch i Twyla Tharp.

 

Zakończenie kariery tanecznej Taylora w roku 1974 nie odbiło się negatywnie na działalności zespołu. Wręcz przeciwnie – tancerze, którzy dla niego występowali oraz dzieła, które tworzył były magnesem dla wciąż powiększającej się publiczności. Sezon zespołu Taylora w Nowym Jorku, gdzie występowano głównie w dużych salach (przez kilkadziesiąt lat City Center Theater, a od roku 2012 David H. Koch Theater w Lincoln Center), stał się jedną z największych atrakcji artystycznych w świecie tańca. Słynny mecenas sztuki, pisarz Lincoln Kirstein, który lubił narzekać, że tańcem modern rządzi kult nadmiernego indywidualizmu, uważał, że produkcje Taylora odbiegały od tej reguły.

 

Choreografia Esplanade (1975) do muzyki Bacha wkrótce  po swojej premierze została uznana za niezaprzeczalne arcydzieło. Taylor oparł się w niej na zwyczajnych z pozoru ruchach ludzi idących ulicą (chód, bieg, zatrzymanie się w miejscu, chwilowa utrata równowagi, upadek), które w połączeniu z przepływem negatywnych i pozytywnych emocji tworzą fascynujący efekt na scenie.

Wiele jego dzieł z lat 1975-1985 osiągnęło status klasyków, a kilka z późniejszych (tworzonych co najmniej do roku 2008), np. Beloved Renegade, potrafiło wciąż zachwycać bogactwem choreograficznych pomysłów.

 

W roku 2014, po 60 latach pracy choreograficznej, Taylor (który zmarł bezpotomnie) przygotował swój zespół na kolejny etap jego działalności. Trwający trzy tygodnie sezon nowojorski otrzymał wtedy nowy profil i nazwę – Paul Taylor American Modern Dance (początkowo Paul Taylor’s American Modern Dance). Od tego czasu jego tancerze prezentować mieli stare i nowe dzieła tworzone przez innych choreografów, zarówno starszych, jak i młodszych od niego, od Marthy Graham po Douga Elkinsa. Pod szyldem Taylor Modern Dance miały też występować inne zespoły prezentujące dzieła Merce Cunningham, Donalda McKayle’a i Trishy Brown. (Paul Taylor Dance Company wciąż miał jednak występować z dziełami Taylora pod swoim dotychczasowym szyldem podczas tournée po Stanach Zjednoczonych i za granicą.)

 

W maju Taylor powołał Michaela Novaka, członka zespołu, na jego nowego dyrektora artystycznego.

Tłumaczenie za tekstem Alastaira Macaulay’a w dzienniku „Ne York Times”.  Z całym artkułem można zapoznać się tu:

https://www.nytimes.com/2018/08/30/obituaries/paul-taylor-dead.html

 

Biogram artysty:

 

Paul Taylor – pełne nazwisko Paul Belville Taylor (ur. 29.07.1930, Wilkinsburg, Pensylwania, Stany Zjednoczone – zm. 29.08.2018, Nowy Jork), amerykański tancerz tańca modern oraz choreograf znany ze swoich pełnych inwencji i humoru – a czasami również sardonicznych – tańców, które tworzył dla swojego własnego zespołu tanecznego.

 

W roku 1947 rozpoczął studia na Uniwersytecie w Syracuse, gdzie otrzymał stypendium z pływania i malarstwa, a naukę tańca rozpoczął w roku 1951. Następnie studiował taniec modern pod kierunkiem Marthy Graham, Doris Humphrey i José Limóna, a także balet pod kierunkiem Antony’ego Tudora i Margaret Craske. Karierę zawodową rozpoczął w roku 1953 w zespole Marthy Graham, w którym pojawił się w znaczących rolach Ajgistosa w Klitajmestrze (1958), Heraklesa w Alceście (1960) i Tezeusza w Fedrze (1962). Występował również w przedstawieniach z choreografią innych współczesnych twórców, takich jak Charles Weidman i Merce Cunningham. Pojawił się też w solowym występie, przygotowanym specjalnie dla niego przez George’a Balanchine’a, w spektaklu pt. Episodes (1959) z choreografią Balanchine’a i Graham oraz muzyką Antona Weberna.

 

Pracując jako choreograf, Taylor wykorzystywał szerokie spektrum ruchów tanecznych, a niektórym z nich nadawał specyficzne nazwy, np. „płaskie” (wyglądające na dwuwymiarowe), „taneczne gryzmoły” (z naciskiem na akcję, a nie kształt lub linię) czy „liryczne” („długie ramiona”). Do jego awangardowych kompozycji zaliczyć można Duet (1957), w którym on i jego partner pozostają bez ruchu przez cztery minuty oraz Orbs (1966), godzinny spektakl do muzyki z ostatnich kwartetów Beethovena. Inne jego słynne choreografie to Three Epitaphs(1956), Aureole (1962), Scudorama (1963), The Book of Beasts (1971), Esplanade oraz Runes (1975), Cloven Kingdom (1976), Aphrodisiamania (1977), Airs (1978), Nightshade (1979) i Le Sacre du Printemps (1980). Choreografia Aureole weszła również do repertuaru tak znanych zespołów baletowych, jak  Balet Opery Paryskiej czy Duński Balet Królewski.

 

Zespół taneczny Taylora, założony w roku 1954 i składający się zwykle z 13 tancerzy, w Europie po raz pierwszy występował w roku 1960, odbył tournée po Ameryce Południowej w roku 1965 pod patronatem amerykańskiego Departamentu Stanu (w ramach międzynarodowego programu wymiany kulturalnej) oraz po ZSRR w roku 1978 (w tym samym roku pojawił się również w amerykańskiej telewizji publicznej). Taylor tworzył również choreografię dla Festiwalu Dwóch Światów w Spoleto (Włochy). Jest laureatem wielu prestiżowych nagród. Jako tancerz występował do lat 70.  XX wieku.

 

Tłumaczenie za:

https://www.britannica.com/biography/Paul-Taylor-choreographer

 

 

W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb.

Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym.

Kliknij tutaj, aby dowiedzieć się więcej.

Close