„Przekraczanie” i „Przyjemność” – rusza 18. Festiwal Ciało/Umysł

Już jutro rusza 18. edycja Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Tańca i Performansu Ciało/Umysł, która potrwa do 12 października 2019. Jej ideę odzwierciedlają słowa „przekraczanie” oraz „przyjemność”. Czytane razem lub oddzielnie pozwalają na różne sposoby interpretować rozpięte między nimi sensy – od prób roztopienia się w przyjemności, po szukanie nowych dróg w życiu i sztuce. Zaproszeni artyści dotykają takich tematów, jak przekraczanie własnych ograniczeń, by w pełni czerpać przyjemność z życia, porzucanie starych schematów i budowanie siebie na nowo, czy poszukiwanie przyjemności totalnej poprzez ciało. W programie 18. edycji Ciało/Umysł spektakle artystów z Danii, Polski, Portugalii, Włoch oraz USA, warsztaty z tańca lindy hop, spotkania z artystami i nowa propozycja dla widzów festiwalu: zaPOZNAJmy SIĘ, czyli 20-minutowe spotkania wprowadzające, przybliżające widzom kontekst, estetykę i format spektaklu. W tym roku festiwal ponownie zagości w przestrzeniach  STUDIO teatrgaleria oraz Nowego Teatru.

Edyta Kozak, kuratorka i dyrektorka artystyczna Ciało/Umysł, tak opowiada o tegorocznych premierach: Ideę tegorocznej edycji Festiwalu Ciało/Umysł odzwierciedlają dwa słowa: PRZEKRACZANIE i PRZYJEMNOŚĆ. Czytane razem bądź oddzielnie, pozwalają na różne sposoby interpretować rozpięte między nimi sensy – od prób roztopienia się w przyjemności, po szukanie nowych dróg w życiu i sztuce. […] PO PIERWSZE: przekraczanie jako droga do przyjemności. Przyjemności rozumianej jako pełnia doświadczania życia i swobodnego, niezakłóconego blokadami ciała i umysłu, cieszenia się nim. Dopóki nie uporamy się z przeszłością, ograniczeniami, zapisanym w ciele bólem, brakiem czy napięciem, nie poczujemy w pełni przyjemności życia – zdają się mówić zaproszeni twórcy. By pójść dalej, trzeba przekroczyć samego siebie i ukryte w nas lęki, które dotąd utrudniały zrobienie kroku naprzód. Można użyć do tego performansu sięgającego po narzędzia rodem z psychoterapii. W spektaklu „Trigger of Happiness” robi to para znanych widzom festiwalu portugalskich eksperymentatorów – Ana Borralho i João Galante, zapraszając młodych lokalnych amatorów u progu dorosłości do rosyjskiej ruletki w poszukiwaniu ich definicji szczęścia. Seria scenicznych „coming outów”, zawieszonych pomiędzy terapią grupową a grą hazardową, pozwala przekroczyć traumy dzieciństwa, by otworzyć się na przyjemność bycia wolnym człowiekiem. Z kolei polska choreografka i tancerka Iza Szostak, pracując nad premierą osobistego solo „Le journal secret”, wezwała do współpracy terapeutę, by świat swojej podświadomości zakląć w ruch sceniczny i opowiedzieć o momencie transformacji i rozstania z „bogami przeszłości”. To requiem dla dawnej siebie, w oczekiwaniu na nowe życie „bez winy i wstydu”.

W pierwszy weekend festiwalu będzie można obejrzeć dwie premiery. Izy Szostak wystąpi z solową pracą Le Journal Secret, inspirowaną swoimi dziennikami i doświadczeniami z czasów edukacji na polu tańca. Jest to próba archiwizacji samej siebie, przyglądania się, kim stała się artystka. W proces pracy nas spektaklem zaangażowany był terapeuta Jacek Woźnica, a sam autotaniec, jak określa go Szostak, będzie miał mocno fizyczny charakter. Portugalski duet, Ana Borralho i João Galante, znany w Warszawie i na świecie projektów angażujących lokalnych artystów i amatorów (w stolicy goszcz od 2014 roku, gdy zaprosili 100 mieszkańców Warszawy do udziału w Atlas Warszawa) –  tym razem pytaniem o momenty inicjacji w dorosłość lub ważne, przełomowe w życiu zwrócili się do grupy młodych osób w wieku 18-23 lata. Efekty będzie można zobaczyć w performansie Trigger of Happiness z elementami tańca.

O premierowych spektaklach:

Iza Szostak (Polska)

Le journal secret

premiera: 4 października 2019, Festiwal Ciało/Umysł, Warszawa

kiedy: 4 października g. 19.00 i 5 października 2019 g. 18.00, 60 min.

gdzie: STUDIO teatrgaleria (mała scena)

bilety: 30/40 zł

5 października po spektaklu spotkanie z Izą Szostak

5 października godz. 17.30: zaPOZNAJmy SIĘ – krótki wstęp do spektaklu (modelatornia)

Iza Szostak przywołuje formę sekretnego dziennika, by skonfrontować na scenie ciało i podświadomość, „wytańczyć” skumulowane latami emocje, zadać pytanie o to, ile autokreacji jest w tym procesie. Konfrontując siebie utrwaloną w wideo-dzienniku sprzed lat z sobą obecną, bada sam proces przepracowania przeszłości, proces zmiany, próbuje uobecnić moment przejścia. Artystka zanurza się w świecie swojego archiwum wideo, aby ponownie spotkać się z fałszywymi autorytetami oraz skontaktować się z czułymi patronami i fantazmatami swojej kreatywności. Do procesu twórczego zaprosiła Jakuba Woźnicę, który w swojej pracy w nieortodoksyjny sposób korzysta z praktyk zorientowanych na energię i informacje. 

Początkową inspiracją były moje prywatne materiały wideo na kasetach mini, które powstawały w latach 2006-2008. W trakcie studiów w Rotterdam Dance Academy rejestrowałam codzienne zdarzenia. Od banału życia, po próby na sali i niekończące się imprezy. Intymne wyznania i rodzącą się autokreację. Kamerę miałam też na stażu w Antwerpii w zespole Jana Fabre’a. Pracowaliśmy nad „Requiem for a metamorphosis”, ale mój staż zakończył się na etapie prób i nigdy nie udało mi się zobaczyć spektaklu. Eksplorując obecnie temat „pożegnania” pomyślałam, że mogłabym zrobić swoją wersję „Requiem”. – tak Iza Szostak komentuje proces pracy nad spektaklem.

Dziennik intymny pozwala dotknąć osobistych tematów, które tworzą jednocześnie rodzaj wspólnego nam wszystkim uniwersum: relacje, pożegnania i strata, urojenia i wizje, autokreacja, lęki i niespełnienie, agresja i wrażliwość. Iza sięga po ekspresję cielesną eksplorującą stany i nastroje. Zajmuje się tym, co pamięta i z czym zmaga się ciało. Wykorzystuje groove i elementy krumpu – stylu czerpiącego z rytuałów plemiennych i kultury Afroamerykanów, który narodził się dekadę temu na przedmieściach Los Angeles. Krump pozwala doświadczać transu, wyrzucić z siebie to, z czym zmaga się tańczący. Jest jak terapia albo pisanie pamiętnika.

Edyta Kozak tak opowiada o współpracy kuratorskiej z artystką: Obecna produkcja Izy, „Le journal secret”, wyniknęła z prywatnej rozmowy, gdzieś pomiędzy słowami. Iza jest już dojrzałą artystką. Pomyślałam, że czas na jej „konfrontację” z samą sobą, dotarcie do źródła własnej twórczości, jej dobroczyńców i demonów.

Ana Borralho, João Galante (Portugalia)
Trigger of Happiness (Ruletka szczęścia)

premiera polskiej odsłony projektu: 4 października 2019, Festiwal Ciało/Umysł, Warszawa

kiedy: 4 października godz. 20.00 i 5 października godz. 20.30, 60 min

gdzie: STUDIO teatrgaleria

bilety: 50/40 zł

4 października po spektaklu spotkanie z Aną Borralho i uczestnikami projektu

5 października godz. 20.00: zaPOZNAJmy SIĘ – krótki wstęp do spektaklu

Czym jest szczęście? Co wywołuje poczucie szczęścia? Czy szczęście leży poza naszą strefą komfortu? Jak być szczęśliwym w nieszczęśliwym społeczeństwie, nękanym kryzysami, dyktaturami i katastroficznymi wizjami?

Spektakl, terapia czy gra? Duet portugalskich artystów zaprasza warszawiaków i warszawianki między 18. a 23. rokiem życia do rosyjskiej ruletki w poszukiwaniu własnej definicji szczęścia. Tworzą na scenie terapeutyczną przestrzeń do opowiadania własnych doświadczeń. Cierpienia Werterów, przekleństwa niewinności i traumy dzieciństwa mogą zostać uwolnione i uleczone przez sztukę. To spektakl i doświadczenie zarazem.

Młodzi to hormonalne tornada. – mówią Ana i João – Stres, presja, konflikty, wyzwania, pierwsze doświadczenia, trud samopoznania… Wszystko to składniki doskonałego przepisu na rozpętanie ekstremalnej burzy w nastoletnim świecie. Jako dzieci jesteśmy uczeni, jak dopasować się do społeczeństwa. Jako nastolatki szukamy własnej tożsamości i dążymy do autonomii wobec naszych rodziców. Później, jako dorośli, nieustannie szukamy utraconej niewinności. W „Trigger of Happiness” chcemy zastanowić się nad tym jak wzrastać, być i odnaleźć się w świecie bez utraty siebie.

Opowieści uczestników o pierwszych doświadczeniach, inicjacjach, marzeniach i skrywanych traumach dzieciństwa zebrane w czasie prób tworzą wspólną przestrzeń osobistych historii, z których performerzy czerpią w spektaklu, nie zdradzając, czyją historię opowiadają. Odpowiadają na pytania o miłość, obawy, swoją wizję przyszłości, rodziny, mówią o swoich pragnieniach, o swoim spojrzeniu na społeczeństwo, o intymności. Strukturę spektaklu buduje losowa logika gry w rosyjską ruletkę, którą rządzą skojarzenia, refleksje, emocje i wybuchowa energia zbiorowa.

Polska publiczność zna duet Borralho & Galantez takich projektów, jak Atlas Warszawa  i SexyMF, realizowanych z udziałem mieszkańców Warszawy w ramach C/U w roku 2014 i 2015.

Edyta Kozak tak mówi o współpracy z artystami: W spektaklach realizowanych z „lokalsami” widzę ogromny potencjał. To, co do tej pory było zarezerwowane dla profesjonalistów, zostaje oddane w ręce amatorów. Przez 10 edycji Ciało/Umysł co roku zapraszałam zagranicznych artystów, którzy rozwijali talenty lokalnych uczestników. Tak powstało 12 oryginalnych prac, które do tej pory współtworzyło ok. 320 lokalnych performerów.

Ana Borrahlo i João Galante nie stawiają wymagań uczestnikom, oni po prostu zjednują ich dusze. Pracują z wymagającymi tematami, często dotyczącymi wykluczenia, takimi jak rasizm, kwestie genderowe, ubóstwo. Tym razem będą pracować z dwunastką młodych ludzi, a hasłem wywoławczym jest ich PIERWSZY RAZ. Jako matka dorosłych dzieci jestem ciekawa, jakie historie ma do opowiedzenia młode pokolenie Polaków. Jakie doświadczenia kształtują ich dorosłość, co dziś wpływa na formowanie pokolenia moich dzieci?

W programie XVII edycji Ciało/Umysł znalazły także:

Spektakle artystów z Danii, USA oraz Włoch, warsztaty tańca Lindy Hop i turniej Lindy Hop, spotkania z artystami i nowa propozycja dla widzów festiwalu: zaPOZNAJmy SIĘ, czyli 20-minutowe spotkania wprowadzające, przybliżające widzom kontekst, estetykę i format spektaklu.

Bilety 20-50 zł

Bilety (zwykłe i ulgowe) dostępne na portalu www.ewejsciowki.pl oraz na stronach internetowych i w kasach teatrów, w których grane są poszczególne spektakle.

W specjalnych cenach są dostępne również bilety grupowe (dla minimum 4 lub 10 osób) oraz bilety łączone (na spektakle w ramach jednego wieczoru lub na trzy spektakle solowe).

Bilety grupowe, łączone oraz profesjonalne dostępne są tylko w kasach teatrów.

Harmonogram festiwalu:

***

Przekraczając przyjemność

18. Ciało/Umysł

Międzynarodowy Festiwal Sztuki Tańca i Performansu

Dyrektor artystyczna: Edyta Kozak

Organizator: Fundacja Ciało/Umysł

Współorganizatorzy: STUDIO teatrgaleria, Międzynarodowe Centrum Kultury Nowy Teatr

Partnerzy: network apap – Performing Europe 2020 w ramach programu Unii Europejskiej „Kreatywna Europa”, Danish Arts Fundation, Flander State of the Art, Komuna// Warszawa, Centrum Sztuki Tańca w Warszawie.

Festiwal Ciało/Umysł jest współfinansowany ze środków M. St. Warszawa, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Patroni medialni: Chilli Zet, TVP Kultura, Didaskalia, Teatr, taniecPOLSKA.p, Aktivist, Notes na 6 tygodni, In Your Pocket, E-teatr.pl, Teatralia.com.pl