W Rzeszowie (premiera 25 sierpnia o godz. 19.30 w Galerii Rzeszów) i Krośnie (pokaz popremierowy w formie instalacji performatywnej 28 sierpnia o godz. 19.00 w Biurze Wystaw Artystycznych) odbędzie się pokaz performansu butoh Synthesis, zrealizowanego w nurcie art and science. Łączy taniec butoh z nowymi technologiami: trackingiem, syntezą modularną i sztuczną inteligencją. Stworzyło go dwoje artystów: Joanna Sarnecka – performerka, tancerka butoh i Jakub Hader – artysta wizualny, wykorzystujący w swojej pracy creative coding i syntezę modularną.
Performans powstał w ramach Przestrzeni Sztuki – programu powołania interdyscyplinarnych centrów kultury, rozwijanego pod auspicjami Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego oraz Narodowy Instytut Muzyki i Tańca. Teatr im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie, organizator wydarzenia, jest jednym z pięciu teatrów, które są operatorami programu.
O performansie:
Jakie będzie doświadczenie przyszłego człowieka, oparte na ciele i poszerzone o technologię? Doświadczenie to być może przekroczy granicę zmysłów. Dzięki syntetyczności i synestezji stanie się czymś zupełnie nowym.
Drugim ograniczeniem, które rozszerzenie technologiczne może pokonać, jest czas. Odwiecznym pragnieniem ludzi było przekroczenie tej, związanej z biologią, determinanty. Poszukiwano eliksirów życia, by rozciągnąć „tu i teraz” poza horyzont czasu. Jednocześnie wynalazcom od dawna towarzyszyła idea wehikułu czasu, który pozwoliłby nawigować po epokach, zaglądać pomiędzy zdarzenia minione i przyszłe. Twórcy performansu podjęli próbę stworzenia takiego wyobrażonego wehikułu z ciała i technologii, dzięki któremu tancerka może nawiązać dialog ze sobą minioną i przyszłą, możliwą, potencjalną.
„Synesthesis to medytacja, zaproszenie do podróży poza czas, poza to, co ludzkie, ale poprzez to, co ludzkie: ciało, ruch, czyli czas i formę, która na chwilę pojawia się, jak kwiat. Cieszy nas, zachwyca, głęboko porusza i przeszywa smutkiem kiedy więdnie. Jest jeszcze pamięć i wyobraźnia – te szczególne ludzkie właściwości, które w naszym „tu i teraz” pozwalają na przekraczanie granic czasu. Zaproszone do współtworzenia technologie poszerzają zakresy naszego doświadczenia. Pozwalają na nowo pomyśleć siebie, doświadczać tego, co na co dzień pozostaje poza zakresem zmysłów i poznania. Choć tak inne od nas, podobnie jak nasze ciała, tak ciała maszyn, pochodzą z ziemi. Bo nie ma nic poza nią. Jesteśmy zatem w gruncie rzeczy tym samym, tańczymy razem kosmiczny taniec tworząc przedziwne formy, kwiaty jednej nocy, kompletne, doskonałe i zarazem kruche, znikome jak „ślad owada na kamieniu”. Zanim się zorientujemy, już nas nie będzie.
Lecz choć się tobie jawię,
prawdziwa moja postać
jak ślad owada na kamieniu
kształtu nie ma.
Podobnie kształtu nie ma
cierpienie skryte w bluszczu.
(Chór powtarza)
Wołanie jej o pomoc
widać przez chwilę
a sama znika.
fragmenty dramatu teatru nō pt. Teika Komparu Zenchiku Ujinobu, tłum. Jadwiga Rodowicz, ze zbioru Literatura japońska pod redakcją Mikołaja Melanowicza
„Znikanie. Trochę o tym jest życie. Drobiny materii na jedną chwilę łączą się i tworzą wyjątkowe formy. To my, ludzie, rośliny, zwierzęta. Trwa to wszystko zaledwie chwilę. A potem rozpada się, by móc znów tworzyć. Narodziny i śmierć to tylko pewne momenty graniczne. Jeszcze jestem i już mnie nie ma. Ale czy da się wyznaczyć ten moment? A gdyby tak poruszać się na samej granicy, tańczyć, balansować, być trochę tu, trochę tam? A gdyby tak porzucić wyobrażenia, które każą nam oddzielać to, co jest życiem, od tego, co jest śmiercią, te ciężkie i zniewalające konstrukty i widzieć nieustającą transformację materii, radosną twórczość świata, feerię możliwości?”
Jestem coraz starsza. Powoli forma rozłazi się w szwach, pękają struktury, rozpada się kalejdoskopowa układanka. Wracam do ziemi, do jej obrotów, do kosmicznego obiegu materii. Kiedyś atomy mego ciała tworzyły gwiazdy, rośliny, zwierzęta. Towarzyszyły światu przy jego narodzinach, dzieciństwie i na wszystkich możliwych etapach. Teraz na chwilę są mną. Mam świadomość, obserwuję, doświadczam, jestem, chociaż już mnie nie ma. Żywa i martwa zarazem, a granica między jednym i drugim w rzeczywistości nigdy nie istniała.”
Joanna Sarnecka
O twórcach:
Joanna Sarnecka – antropolożka kultury, opowiadaczka i performerka. Tańczy taniec butoh. Działa społecznie także za pomocą środków artystycznych, w tym performatywnych. Ciekawi ją pamięć miejsca, także osadzona w przedmiotach, krajobrazie, tym, co nie-ludzkie. Interesuje się wielokulturowym dziedzictwem i ideą wielogatunkowej wspólnoty. Współtworzy kolektyw WMA – Wirtualnego Muzeum Antropocenu www.wma.museum. Dwukrotna stypendystka MKiDN.
Jakub Hader (creative coding/synteza modularna) – artysta nowych mediów i założyciel grupy „Precyzja” (dzięki rekomendacji Centrum Sztuki WRO, Precyzja jest częścią projektu Polish Art Tomorrow). Od 10 lat pracuje na polu sztuki generatywnej i mappingu 3D, eksperymentuje z wieloma formami mediów. W pracy artystycznej skupia się na zaprogramowanych środowiskach wizualnych oraz interaktywnych instalacjach. Jest członkiem grupy A/V Space F!ght (Ambasadorzy Jazzu północnej Anglii 2013/2014). Jego prace wzbogacały spektakle teatralne, wystawy w muzeum oraz masowe, międzynarodowe wydarzenia kulturalne.
***
Organizatorzy: Teatr im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie
Partnerzy: Wirtualne Muzeum Antropocenu/ Fundacja Na Rzecz Kultury Walizka.
Wydarzenie jest realizowane w ramach Przestrzeni Sztuki – projektu powołania interdyscyplinarnych centrów kultury, rozwijanego pod auspicjami Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego oraz Instytut Muzyki i Tańca. Teatr im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie jest regionalnym operatorem projektu. Projekt Przestrzenie Sztuki jest finansowany ze środków MKDNiS. Projekt Przestrzenie Sztuki jest finansowany ze środków MKDNiS.
Projekt Przestrzenie Sztuki jest finansowany ze środków MKDNiS, a realizowany przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego oraz Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.
