Na zdjęciu: Henryk Tomaszewski. Fot. z archiwum WTP.
23 września mija 16. rocznica śmierci Henryka Tomaszewskiego – wybitnego reżysera, choreografa i założyciela Wrocławskiego Teatru Pantomimy.
Henryk Tomaszewski (20 listopada 1919 – 23 września 2001)– tancerz, mim, choreograf, reżyser, pedagog, założyciel i wieloletni dyrektor Wrocławskiego Teatru Pantomimy. Ukończył Studio Dramatyczne Iwo Galla. Współpracował m.in. z Polskim Teatrem Akademickim i Operą Wrocławską. Reżyserował w teatrach Szwecji, Norwegii, RFN oraz we włoskiej La Scali.
Dla Henryka Tomaszewskiego ruch był afirmacją życia, poszerzeniem egzystencji, uogólnieniem jej, a jednocześnie sumowaniem. Odczytując sztukę współczesną, jako przykład dewaluacji słowa – kryzysu funkcji reprezentatywnej języka na rzecz fatycznej i symbolicznej, w ruchu widział możliwość ominięcia drażliwości słowa oraz szansę na przekazanie tego,[…] czego słowo ukazać się lęka.
Pantomima Henryka Tomaszewskiego to znacząca modyfikacja klasycznej pantomimy, polegająca głównie na wprowadzeniu gry zespołowej, symbolicznego i abstrakcyjnego operowania ciałem, oderwania go od mimetyzmu na rzecz ukazywania stanów i procesów wewnętrznych postaci/człowieka jako najwyższego momentu stworzenia. Wprowadził do pantomimy słowo i rekwizyt, za co często był krytykowany. On sam nie traktował pantomimy ortodoksyjnie; widział w niej taką konwencję teatralną, która jest w ciągłym procesie, formułę teatru poszukującą i otwartą na inne formy wyrazu.
Podstawą pełnospektaklowych choreodramów Tomaszewskiego była przede wszystkim literatura. Jednak nie przekładał on linearnie tekstu na ruch, ale poszukiwał asocjacji w obrazach, które tworzą się podczas lektury. Na scenę przeniósł takie utwory, jak: Woyzeck Georga Büchnera, Die vertauschten Kӧpfe. Eine indische Legende Tomasza Manna, Die Kaiserin von Neufundland Franka Wedekinda, Hamlet oraz Sen nocy letniej Williama Shakespeare’a, Bachantki Eurypidesa, Teoremat Pier Paolo Pasoliniego, Cardenio und Celinde Andreasa Gryphiusa, Legenda Stanisława Wyspiańskiego, Te Deum i Der To denier Puppe Ferdinanda Brucknera.
