Warszawa: Otwarcie wystawy „Myślałam, że tancerki nie mają dzieci” Grażyny Gudejko i Edyty Kozak

Myślałam, że tancerki nie mają dzieci to wystawa, która łączy sztukę z refleksją nad rolą kobiet w społeczeństwie, sztuce i rodzinie. Głównymi bohaterkami są tancerki, które są jednocześnie matkami – ich historie pozwalają przyjrzeć się złożoności relacji rodzinnych oraz wyzwaniom łączenia życia zawodowego z osobistym.

Inspiracją do stworzenia wystawy stały się odnalezione zdjęcia sprzed 20 lat autorstwa Grażyny Gudejko, ukazujące tancerkę Edytę Kozak z jej pięcioletnią córką. Intymne kadry stały się punktem wyjścia do zaproszenia innych tancerek-matek i pogłębionej refleksji nad macierzyństwem w świecie tańca.

Wystawa składa się z kilkunastu fotografii, oraz rozmów z tancerkami-matkami i córkami ilustrowanych materiałami z sesji zdjęciowej. Są wśród nich kobiety, które zakończyły karierę, zmieniły drogę zawodową, zrezygnowały z niej ze względu na macierzyństwo lub nadal aktywnie tworzą. Są tu także opowieści o tym, jak macierzyństwo stało się impulsem artystycznym.

Udział kobiet w różnym wieku pozwala ukazać wielopokoleniową perspektywę – od tych, które dopiero stają się matkami, po te, które patrzą z dystansem i doświadczeniem. W centrum pozostaje ciało tancerki – jako narzędzie sztuki, życia, relacji i społecznych napięć.

W dobie intensywnych dyskusji o macierzyństwie, wystawa eksploruje przestrzeń między bliskością a niezależnością, miłością a rywalizacją, rolą opiekuńczą a twórczą – pokazując, jak matki-tancerki mierzą się z oczekiwaniami dzieci, widzów i świata, którzy często domagają się, by ich ciało „było dla nich na wyłączność”.

Równie ważne jest to, czego bohaterki nie powiedziały – milczenia, zawahania, tworzą niedopowiedzianą warstwę wystawy. Ta cisza – pomiędzy słowami – ujawnia najbardziej osobiste pytania, z którymi mierzą się kobiety.

Tytuł wystawy cytuje słowa kuzynki Edyty Kozak, która w połowie lat 90-tych, dowiadując się o jej ciąży, wyraziła zdziwienie słowami: „Myślałam, że tancerki nie mają dzieci”. To zdanie, oparte na ówczesnych przekonaniach, że macierzyństwo i kariera tancerki się wykluczają, stało się dodatkową inspiracją do stworzenia wystawy, która bada, jak ta narracja zmienia się w dzisiejszych czasach.

Wystawa nie domyka tematu – jest jego początkiem. Towarzyszą jej też rysunki Olgi Szynkarczuk, przedstawiające matki tańczące z córkami. Te oszczędne w formie prace tworzą refleksyjną warstwę wystawy – skupioną na relacjach, ruchu i bliskości. To zaproszenie do dalszych rozmów, kolejnych spotkań, nowych opowieści. Impuls do kontynuowania pracy nad tym, co przez lata pozostawało w cieniu – doświadczeniem kobiet, które tańczą, tworzą, kochają i wychowują.

Ważne:

Autorki wystawy Myślałam, że tancerki nie mają dzieci zdecydowały, że na ekspozycji nie zostanie pokazana oryginalna fotografia, która stała się impulsem do jej powstania. Zdjęcie, wykonane dwie dekady temu, ukazywało nagość dziecka w kontekście bliskości z matką-tancerką. Choć w tamtym czasie obraz ten miał charakter czysto intymny i artystyczny, dziś – w zmieniającym się kontekście społecznym i przy rosnącej świadomości zagrożeń związanych z wykorzystywaniem wizerunku dzieci – podjęto odpowiedzialną decyzję o jego nie eksponowaniu.

Zachowanie tej fotografii poza przestrzenią publiczną to wyraz troski o ochronę dziecka, a jednocześnie szacunek wobec zmieniających się norm kulturowych. Mimo to, na plakacie promującym wystawę pojawi się jej ocenzurowana wersja – symboliczny ślad obrazu, który nadal pozostaje ważnym punktem odniesienia. Decyzja ta otwiera przestrzeń do szerszej refleksji na temat postrzegania cielesności, intymności i odpowiedzialności we współczesnym dyskursie społecznym i artystycznym.

Kuratorki, Autorki

Edyta Kozak – pomysłodawczyni, kuratorka, współautorka wystawy
Tancerka, choreografka i producentka, która od ponad 30 lat zmienia polską scenę tańca. Była solistką Teatru Wielkiego w Warszawie i Stadttheater Bern w Szwajcarii, ale to w tańcu współczesnym – eksperymentalnym i odważnym – znalazła własny głos. Jest założycielką Fundacji Ciało/Umysł i twórczynią jednego z najważniejszych festiwali tańca w Polsce, który nie boi się zadawać ważnych pytań i tworzyć projektów przekraczających granice sztuki.

Grażyna Gudejko – kuratorka, współautorka wystawy
Fotografka, operatorka i reżyserka filmowa, która od 20 lat z pasją portretuje ludzi i opowiada ich historię obrazem. Absolwentka SGH. Studiowała fotografię w Warszawie, Nowym Jorku i Londynie oraz operatorkę w AMA Film Academy. Współpracowała z UNICEF i fundacją Make a Change, tworząc wystawy fotograficzne z Etiopii i Namibii. Fotografowała m.in. na Paris i London Fashion Week, a jej zdjęcia były wielokrotnie nagradzane. Ceni twórczą współpracę z ludźmi pełnymi pasji. Jej prace balansują między portretem a reportażem.

Współtwórczynie

Yuka Ebihara, Edyta Kozak, Jolanta Krukowska, Sylwia Laux, Renata Piotrowska, Iza Szostak, Ula Woszczyńska, & córki: Miyu Martin Ebihara, Katarzyna Hancke, Sarah Laux, Rita Piotrowska – Auffret, Rozalia Słomkowska, Olga Szynkarczuk, Julia Woszczyńska, Zosia Woszczyńska

26 maja – 22 czerwca 2025
KawaŁyk Sztuki, ul. Marszałkowska 8, Warszawa
Otwarcie wystawy 26 maja godz. 19.00

Wstęp wolny, otwarta w godzinach działania galerii

PR wystawy: Edyta Sudoł
Koordynatorka, social media wystawy: Katarzyna Hancke
Producentka wystawy: Anna Szaniawska
Produkcja: Fundacja Ciało/Umysł
Partnerzy: KawaŁyk Sztuki, B’cause Film Productions, Nikon
Podziękowania: Daylight Studio, Andrzej Nejman / Nejman Studio, Paweł Duma, Wiktor Sobolewski / Nikon Poland
Projekt współfinansowany przez miasto st. Warszawa