Gdyby przed rokiem 2000 zapytać uczestników życia kulturalnego w Krakowie o ważne przedsięwzięcie związane z tańcem, odpowiedź mogła być tylko jedna: Krakowska Wiosna Baletowa, niezapomniany cykl, dzięki któremu przez wiele lat do dawnej stolicy Polski przyjeżdżały najwybitniejsze zespoły taneczne z całego świata. Mało kto zapewne przeczuwał, że miasto nie mające pozornie mocnego miejsca na tanecznej mapie Polski może stać się miejscem narodzin imprezy, która jest dziś znana miłośnikom tańca dawnego na całym świecie. Stworzony w 2000 roku przez Romanę Agnel Festiwal Tańców Dworskich „Cracovia Danza” początkowo miał być jednorazowym i jednym z wydarzeń w ramach przyznania Krakowowi tytułu Europejskiej Stolicy Kultury „Kraków 2000”. Śmiała idea festiwalu tańców dworskich, choć pozornie mogłaby się wydawać niezwiązana z miastem, dla którego włodarzy sztuka tańca nigdy nie była priorytetem, wyrosła jednak na mocnej bazie dłuższych związków krakowskich artystów z tańcem dawnym.

Wersja do druku

Udostępnij

Gdyby przed rokiem 2000 zapytać uczestników życia kulturalnego w Krakowie o ważne przedsięwzięcie związane z tańcem, odpowiedź mogła być tylko jedna: Krakowska Wiosna Baletowa, niezapomniany cykl, dzięki któremu przez wiele lat do dawnej stolicy Polski przyjeżdżały najwybitniejsze zespoły taneczne z całego świata. Mało kto zapewne przeczuwał, że miasto nie mające pozornie mocnego miejsca na tanecznej mapie Polski może stać się miejscem narodzin imprezy, która jest dziś znana miłośnikom tańca dawnego na całym świecie. Stworzony w 2000 roku przez Romanę Agnel Festiwal Tańców Dworskich „Cracovia Danza” początkowo miał być jednorazowym i jednym z wydarzeń w ramach przyznania Krakowowi tytułu Europejskiej Stolicy Kultury „Kraków 2000”. Śmiała idea festiwalu tańców dworskich, choć pozornie mogłaby się wydawać niezwiązana z miastem, dla którego włodarzy sztuka tańca nigdy nie była priorytetem, wyrosła jednak na mocnej bazie dłuższych związków krakowskich artystów z tańcem dawnym. To tutaj w latach 1974-1990 działał Zespół Tańców Dworskich „Ars Antiqua” profesor Janiny Strzembosz, a od 1998 roku zespół „Ardente Sole” Romany Agnel. Liczni tancerze działający w Krakowie i regionie byli i są związani z oboma wspomnianymi zespołami. Upowszechnianiem tańca dawnego zajmują się pedagodzy krakowskich społecznych i prywatnych szkół baletowych, Studia Baletowego Opery Krakowskiej, i artyści takich instytucji jak zespół tańców dworskich „Sotto le Stelle” i Krakowska Opera Kameralna.

Odwołanie się przez Romanę Agnel do najwspanialszego okresu w dziejach Krakowa, przełomu XV i XVI wieku i panowania ostatnich władców z dynastii Jagiellonów, dało podstawę do wykreowania atrakcyjnej imprezy o pozytywnym przesłaniu, od razu dobrze wpisującej się w klimat miasta. Festiwalowi sprzyjało genius loci miejsc prezentacji tańca dawnego. Co oczywiste dla Krakowian, gros imprez festiwalowych obywało się i odbywa na Rynku Głównym. Festiwal gościł również na Zamku Królewskim na Wawelu, na Zamku Królewskim w Niepołomicach, na Zamku w Pieskowej Skale, w Willi Justa Decjusza, w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka (oddział Muzeum Krakowa), w Filharmonii Krakowskiej i w Barbakanie. Miejscami prezentacji festiwalowych były także Mały Rynek, Plac Szczepański, dziedziniec Collegium Maius, Sala Teatralna Akademii Sztuk Teatralnych, plac przy Centrum Obsługi Ruchu Turystycznego na Powiślu, Klub Kultury Wola, I Liceum Ogólnokształcące im. Bartłomieja Nowodworskiego oraz Młodzieżowy Dom Kultury „Dom Harcerza” przy ulicy Reymonta. Tak szeroka obecność festiwalu w przestrzeni miasta stała się dla publiczności atrakcją samą w sobie i przyczyniła się do promocji tańca dawnego i miejsc, których dotąd nie kojarzono ze sztuką tańca, takich jak Collegium Maius, czy Pałac Biskupa Erazma Ciołka. Większość pokazów festiwalowych miało i ma charakter otwarty. Dzięki takiej formule kontakt z tańcem dawnym miało już blisko 300 tysięcy widzów, którzy w ciągu dwudziestu lat istnienia festiwalu zarówno w ramach pokazów inaugurujących festiwal, jak i prezentacji finałowych mogli obejrzeć ponad 60 pełnowymiarowych przedstawień, w tym ponad 30 premier. Do tych większych form trzeba doliczyć dziesiątki kameralnych prezentacji artystów i zespołów goszczących na festiwalu, które mają miejsce codziennie w ciągu festiwalowego tygodnia oraz finałowego weekendu.

Z roku na rok festiwal stawał się przedsięwzięciem coraz bardziej uniwersalnym i ujawniającym potencjał kreacji, który daleko wykroczył poza taniec dworski szesnastowiecznego Krakowa. Kolejne edycje imprezy to eksplorowanie tradycji tańca dworskiego, jego powiązań z poezją, teatrem, historią Krakowa i przedrozbiorowej Rzeczypospolitej. To również ukazanie go w szerszym kontekście europejskim i światowym, oraz szukanie związków pomiędzy tańcem dworskim a kulturą ludową. Publiczność miała okazję poznać włoski i francuski taniec renesansowy, włoski, francuski, hiszpański i angielski taniec barokowy, polski taniec dawny, francuskie kontredanse i tańce empirowe, a także indyjskie tańce kathak i chhau, czy też koreański taniec z wachlarzami. Prezentacje festiwalowe to także podróż w czasie, podczas której można zobaczyć zarówno tańce średniowieczne, jak też wyrosłe z tradycji dworskiej: tańca salonowe XIX wieku i tańce towarzyskie początków XX wieku. Oprócz ukazywania dawnego tańca festiwal stał się również znakomitą okazją do przybliżenia widzom innych przejawów kultury dworskiej, w tym pokazów włoskiej sztuki żonglerki chorągwiami, czy spektakli w komedii dell’arte. Mimo poszerzenia formuły o inne rodzaje tańca i sztuki festiwal nie stracił swojej spójności, a organizatorzy umiejętnie nawiązują do tradycji dawnej kultury w jej różnych przejawach.

Warto w tym momencie wymienić przynajmniej część spośród ponad 70 artystów i ponad 20 zespołów związanych z festiwalem przez ostatnie 20 lat. Byli wśród nich: Jang Tae Yun (taniec z wachlarzami, Korea Południowa), grupa „Sbandieratori” (żonglerka flagami, Włochy), Facundo Peñalva (tango, Argentyna), zespół „Varsovia Galante” (taniec barokowy, Polska), „Monplaisir Dance Company” (taniec barokowy, Rosja), zespół „Antiquo More” (taniec dawny, Rosja), zespół „Sanskriti” (taniec indyjski, Indie). Stałymi gośćmi i uczestnikami festiwalu są też zespoły działające w Krakowie jak Szkoła Tańca Jane Austen, Krakowska Szkoła Tańca Flamenco „Almoraima”, Trupa Komedianty oraz Bractwo Rycerskie z Nowej Dęby, czy Cappella Nicopolensis z Mikołowa.

Wśród znakomitych artystów, tancerzy, choreografów i pedagogów współpracujących przez lata z Festiwalem Tańców Dworskich „Cracovia Danza” znaleźli się Marie-Claire Bär Le Corre, Alaknanda Bose, Barbara Sparti, Gabriele Mantovani, Barbara Segal, Ana Yepes, Gloria Giordano, Irène Feste, Bill Tuck, Krzysztof Antkowiak, Pierre-Francois Dollé i Leszek Rembowski oraz szermierze ze szkoły Fencing Arts Mateusz Jabczanik i Mateusz Berkowicz. Festiwal stał się także okazją do prezentowania choreografii stworzonych przez członków i współpracowników głównego organizatora festiwalu, Baletu Dworskiego „Cracovia Danza”, w tym przez dyrektor artystyczną festiwalu Romanę Agnel, a także Alinę Towarnicką, Krzysztofa Antkowiaka, Leszka Rembowskiego i Dariusza Brojka.

Festiwal ma na swoim koncie współpracę z licznymi muzykami. Są wśród nich Kamal Sabri (Indie), Maria Pomianowska (Polska), zespoły muzyki dawnej „Collegium Marianum” (Czechy), „Solamente Naturali” (Słowacja), „Favorito” (Polska), Zespół Instrumentów Dawnych „Intrada” (Polska), Capella Antiqua Bialostocensis (Polska).

Ważną częścią festiwalu i jednym z jego założeń od samego początku było i jest upowszechnianie tańca dawnego poprzez warsztaty taneczne, wystawy, prelekcje i happeningi. Każdorazowo w warsztatach tańca, szermierki, czy pantomimy bierze udział ponad 150 osób, które przyjeżdżają indywidualnie i całymi zespołami z wielu krajów Europy, ale także z Indii i Japonii. Tradycją festiwalu stał się także Bal Publiczności, który ma miejsce na Rynku Głównym i cieszy się ogromną popularnością.

***

Pisząc o historii Festiwalu Tańców Dworskich „Cracovia Danza” nie można pominąć jego ostatniej, jubileuszowej edycji, która odbyła się w dniach 21-28 lipca 2019 roku. Jej klimat współtworzyło hasło przewodnie „Bajki, baśnie, legendy”. Festiwal zapoczątkowała premiera spektaklu Pan Twardowski. Ale bajka! Baletu Dworskiego „Cracovia Danza” w krakowskim Teatrze Variété w choreografii Aliny Towarnickiej i Dariusza Brojka do muzyki Stanisława Moniuszki w oparciu o legendę o Panu Twardowskim i poemat Pani Twardowska Adama Mickiewicza. Było to również nawiązanie do obchodów 200. rocznicy urodzin Stanisława Moniuszki.

Mocnym punktem tegorocznego festiwalu była premiera spektaklu Metamorfozy. Kot w butach w wykonaniu Baletu Dworskiego „Cracovia Danza”, artystów Fantaisies Baroques, z towarzyszeniem La Bande de Chat Botté pod dyrekcją Anny Urszuli Kucharskiej. Premiera miała miejsce w trakcie finałowego weekendu festiwalowego na Rynku Głównym w Krakowie. Autorką inscenizacji była dyrektor artystyczna festiwalu Romana Agnel, a choreografię stworzyli Irène Feste i Pierre-Francois Dollé z Fantaisies Baroques. Podobnie jak w przypadku przedstawienia Pana Twardowskiego. Ale bajka! piękną, a zarazem oszczędną scenografię i kostiumy do spektaklu zaprojektowała Bożena Pędziwiatr, natomiast autorem masek był Jonathan Fröhlich. Wysoki poziom artystyczny, sprawnie skomponowana dramaturgia oraz połączenie tańca barokowego, komedii dell’arte i współczesnej pantomimy spowodowały, że spektakl spotkał się z gorącym przyjęciem krakowskiej publiczności. Drugi dzień finału festiwalu wypełnił Wieczór legend, podczas którego zaprezentowane zostały spektakle Znad Jamuny i Gangesu w reżyserii Alaknandy Bose

i w wykonaniu szkoły tańca Sanskriti oraz, po raz drugi, tym razem dla szerokiej publiczności, Pan Twardowski. Ale bajka!.

Zapraszając gości na tegoroczną, jubileuszową edycję Festiwalu Tańców Dworskich „Cracovia Danza” Romana Agnel napisała: „Tematyka tańców dworskich pozostaje ciągle niewyczerpana, niezliczone są możliwości połączeń tańca dawnego z innymi sztukami. Powstają nowe, kreatywne spektakle powiązane estetycznie z zabytkowymi przestrzeniami, w których są prezentowane. Zainteresowanie i fascynacja tańcem dworskim wzrasta nieustająco. Dziś, na naszym jubileuszowym, 20. festiwalu zagłębiamy się w świat legend i baśni. Najbardziej wdzięczna i inspirująca kanwa dla spektakli tanecznych na całym świecie, szczególnie tych opartych na dawnych technikach i tradycjach. Niech marzenia i zaczarowane historie z bajek towarzyszą nam nie tylko w czasie tego festiwalu, ale i przez następne lata”[1].

Przy okazji jubileuszu należy życzyć organizatorom, szczególnie dyrektor artystycznej Romanie Agnel, zespołowi Baletu Dworskiego „Cracovia Danza”, fundacji „Ardente Sole” i wszystkim tworzącym kolejne edycje tego przedsięwzięcia, by wciąż mieli energię i pokłady kreatywności do jego realizacji.

Copyright taniecPOLSKA.pl (miniaturka)

XX Festiwal Tańców Dworskich „Cracovia Danza” – „Bajki, baśnie, legendy”, 21-28 lipca 2019, Kraków.

XX Festiwal Tańców Dworskich „Cracovia Danza” zrealizowano ze środków MKiDN pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Moniuszko 2019 – Promesa” realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca.

Wykorzystano materiały prasowe i informacje organizatorów festiwalu oraz informacje własne autora.


[1] Materiały informacyjne wydane przez Balet Tańców Dworskich „Cracovia Danza” z okazji XX Festiwalu Tańców Dworskich „Cracovia Danza”, Kraków 2019.

Wydawca

taniecPOLSKA.pl

„Metamorfozy. Kot w butach”, spektakl Baletu „Cracovia Danza”, 27 lipca 2019, Rynek Główny w Krakowie. Fot. Ilja Van de Pavert
„Metamorfozy. Kot w butach”, spektakl Baletu „Cracovia Danza”, 27 lipca 2019, Rynek Główny w Krakowie. Fot. Ilja Van de Pavert
„Metamorfozy. Kot w butach”, spektakl Baletu „Cracovia Danza”, 27 lipca 2019, Rynek Główny w Krakowie. Fot. Ilja Van de Pavert
„Pan Twardowski. Ale bajka”, spektakl Baletu „Cracovia Danza” , 22 lipca 2019, Krakowski Teatr Variété. Fot. Jan Gromko
„Letni bal tradycji”, 26 lipca MDK Dom Harcerza. Fot. Jan Gromko
Zdjęcie z warsztatów w ramach XX Festiwalu Tańców Dworskich „Cracovia Danza”. Fot. materiały organizatorów
„Pan Twardowski. Ale bajka”, spektakl Baletu „Cracovia Danza”, 22 lipca 2019, Krakowski Teatr Variété. Fot. Tomasz Korczyński
„Pan Twardowski. Ale bajka”, spektakl Baletu „Cracovia Danza”, 22 lipca 2019, Krakowski Teatr Variété. Fot. Tomasz Korczyński
„Legendy Indii” – pokaz zespołu Sanskriti, 23 lipca 2019, Barbakan. Fot. Ilja Van de Pavert
Plakat ze spotkania imienia prof. Janiny Strzembosz „Życie dla tańca”, 2019
Taniec hiszpański z Aną Yepes , zajęcia podczas warsztatów Kraków Tańczy! MDK Dom Harcerza. Fot. Ilja Van de Pavert

W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb.

Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym.

Kliknij tutaj, aby dowiedzieć się więcej.

Close