Letnia Szkoła Artystyczna – taniec współczesny

Do Koszęcina zostałam zaproszona przede wszystkim w roli krytyka tańca. Ale przyjechałam tu także jako tancerka i pasjonatka tej sztuki. Miałam szansę uczestniczyć w warsztatach, przyglądać się próbom, poznać pedagogów i uczestników, oswoić się z miejscem i atmosferą projektu. Szybko zrozumiałam, że niezwykła forma Warsztatów wymaga ode mnie niestandardowego podejścia. Dlatego  szukałam odpowiedniego sposobu i języka by opowiedzieć czytelnikom i potencjalnym uczestnikom, o tym, co właściwie dzieje się w Koszęcinie.

Kto tańczy w Koszęcinie?

Uczestników było prawie 120. Warsztaty są otwarte dla wszystkich. Ci sami profesjonalni pedagodzy i tancerze służą pomocą zawodowcom i entuzjastom tańca. Podczas trwania Szkoły odbywają się osobne zajęcia dla uczniów szkół baletowych, dla zawodowych tancerzy, dla dzieci oraz dla uczestników bardziej zaawansowanych wiekiem. Warsztaty są otwarte na wszystkich pragnących udoskonalić swój warsztat i poszerzyć umiejętności, a także aktywnie i w artystycznej atmosferze spędzić wakacje.  

Uczestników podzielono na 9 grup, które miały osobne grafiki i programy dopasowane do umiejętności. Zajęcia startowały o 9 rano i trwały, z przerwą na obiad, aż do 18. Każda grupa miała 4 półtoragodzinne bloki zajęć. Wystarczy powiedzieć, że składały się na nie lekcje tańca klasycznego (także w wersji master class), współczesnego, modern-jazz, improwizacji i pilates. Tak kompleksowy program spełnia wszelkie wymogi praktykowanych na całym świecie summer intensive, czyli intensywnych wakacyjnych kursów tańca.

Kto uczy w Koszęcinie?

Warsztaty nie istnieją bez pedagogów. Instruktorzy Letniej Szkoły Artystycznej to w przeważającej części aktywni zawodowo artyści, występujący i prowadzący zajęcia na całym świecie. Każdy z nich reprezentuje indywidualną technikę tańca i nauczania, a także posiada inne doświadczenia i wiedzę, którymi, oprócz kształcenia technik tanecznych, dzieli się z Uczestnikami. O każdym z nich możecie przeczytać w Internecie (do czego gorąco zachęcam!), nie będę więc powielać ich biografii. Zajęcia z takim gronem Pedagogów to czysta przyjemność pracy z artystami, ludźmi otwartymi, ciekawymi, inspirującymi. Wielu z nich przyjeżdża do Koszęcina już po raz wtóry, tworząc unikalną tradycję warsztatów, równocześnie co roku zapraszani są nowi, instruktorzy przyczyniający się do redefinicji programu. Postaram się w skrócie przybliżyć techniki, które pojawiły się na Warsztatach ireprezentujących je pedagogów.

Za rozwój niezwykle istotnej w warsztacie tancerza techniki tańca klasycznego odpowiadały Vera Potashkina (pedagog w szkole Johna Cranco w Stuttgarcie), Ilona Pułkownik i Chiara Fulgentini (Włochy). Każda z nauczycielek w inny sposób prowadziła zajęcia, dostosowując je do umiejętności Uczestników zarówno poziomem zaawansowania jak i repertuarem. Najwięcej zajęć realizowało technikę tańca współczesnego, jednak, podobnie jak w przypadku klasyki, różniły się one zasadniczo w zależności od prowadzącego. Minka Marie-Heiß (pedagog w Międzynarodowej Szkole Tańca Współczesnego Iwanson w Monachium) prowadziła zajęcia o wyraźnie fizycznym charakterze, bardzo wymagające zarówno kondycyjnie, jak i choreograficznie. Zajęcia Kingi Szablowskiej (Studio Baletowe Opery Krakowskiej) opierały się na zróżnicowanych ćwiczeniach choreograficznych (podłoga, skoki). Zajęcia z tańca współczesnego o różnym charakterze prowadzili także Katarzyna Grysko, Katarzyna Kozłowska i Łukasz Huzik. Kolejną silnie reprezentowaną techniką na warsztatach był jazz. Monika Myśliwiec (dyrektor Krakowskiej Akademii Tańca L`Art de la Danse) prowadziła zajęcia lyrical jazzu, skupiające się na emocjonalności ekspresji i wyrazistym charakterze ruchu. Technikę modern jazz reprezentował Philipp Krüger z Berlina. Lekcje miały klasyczny układ (rozgrzewka, ćwiczenia, skoki, choreografie) i były przeznaczone dla osób o wszystkich poziomach zaawansowania. Z kolei Gloria Ross (Hiszpania) prowadziła zajęcia rozwijające warsztat improwizacji, poszerzające świadomość ciała, i opierające się na pracy samodzielnej oraz pracy w grupie. Uczestnicy otrzymywali różne zadania, pozwalające na nowo odkryć możliwości swojego ciała, a także poszerzyć warsztat pracy i rozwinąć sprawność myślowo-ruchową.

Porywająca rutyna

Codziennie od rana cały budynek siedziby Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” rozbrzmiewał muzyką i tupotem stóp tancerzy. Pierwsze pięć dni opierało się na typowo warsztatowych zajęciach, służących intensywnemu rozwojowi i doskonaleniu techniki ruchu przez uczestników, a także poszerzaniu świadomości własnego ciała, niezbędnych dla odpowiedniej ekspresji  artystycznej każdego tancerza. Kolejne pięć dni przeznaczono na pracę projektową nad spektaklem wieńczącym warsztaty. Źródłem inspiracji dla artystów stał się Sen nocy letniej Williama Szekspira. Uczestnicy mogli zdecydować, w czyich choreografiach chcą występować, dzięki czemu mogą zaangażować się w konkretne projekty.

Każdego wieczoru odbywały się seminaria prowadzone przez pedagogów, którzy opowiadając swoje historie przybliżali słuchaczom realia świata tańca, możliwe ścieżki rozwoju i odpowiadali na pojawiające się pytania. Odbywały się także projekcje filmów poszerzających świadomość kulturalną i uwrażliwiających na sztukę tańca.

Może to tylko sen?

Wspominałam już o przygotowywanym na finał warsztatów spektaklu: choreografowie w różny sposób inspirowali się genialną komedią, jedni czerpali bezpośrednio z treści, inni –z fascynującej atmosfery dramatu. Philipp Kruger zainspirowany często pojawiającym się w dramacie motywem zagubienia, zastosował go w tworzeniu choreografii w technice modern jazz, dodatkowo wykorzystując fragmenty oryginalnej muzyki Felixa Mendelssohna Bartholdy’ego. Gloria Ross przełożyła motywy Szekspirowskie – takie jak problematyka relacji międzyludzkich, naprzemienne występujące chaos i porządek, współobecność tego, co rzeczywiste i tego, co wyobrażone – na zadania improwizacyjne. Pracując z własnym ciałem, z drugą osobą i odnosząc się do otaczającej ich przestrzeni, tancerze poszukiwali własnych rozwiązań ruchowych i wolności w obrębie tego, co zostało im zadane.

Przed innym zadaniem niż choreografowie i tancerze stanęła grupa aktorska pod kierunkiem Liany Nyquist. Nauczycielka wykorzystała motywy tajemnicy i niepewności, obecności istot nadprzyrodzonych, równoczesnych fascynacji i lęków, jakie budzi letnia noc. Eksploatowała motyw potencjalności, tego, że w magicznym świecie dramatu wszystko może się zdarzyć – miłość, zagubienie, magiczna przemiana, a równocześnie wszystko może okazać się po prostu snem. Recenzję finałowego spektaklu można przeczytać tutaj.   

Co dalej?

Co szczególnie istotne (, mam wrażenie, że niezwykle rzadkie), organizatorzy – tu wymienić trzeba przede wszystkim Michaiła Zubkova (odpowiedzialnego za kierownictwo artystyczne) i Hannę Seweryn – od lat twórczo pracują nad charakterem warsztatów; mimo dotychczasowych sukcesów i rzeszy stałych bywalców, wciąż szukają nowych rozwiązań i pragną coraz bardziej rozwijać swój projekt. W tym roku jednym z nowych elementów była organizacja warsztatów ruchowych dla aktorów (Movement for actors) prowadzonych przez znaną na całym świecie nauczycielkę Lianę Nyquist (pracowała z aktorami międzynarodowej sławy m.in. Michaelem Fassbenderem, Tomem Hardy i Emilią Clarke). Nie łatwo przewidzieć, co nowego pojawi się w programie następnej, jubileuszowej edycji Warsztatów, ani jakich nowych pedagogów poznamy. Z pewnością jednak najważniejsze elementy pozostaną niezmienione – miejsce, ludzie, atmosfera i wszechobecny taniec.  

Fotografie do tekstu: Pryzmat Obiektywizmu, www.prism.com.pl