Fot. P. Szabłowski.
Redakcja taniecPOLSKA.pl (Julia Hoczyk): Art Stations Foundation poprzez programy i cykle w ramach projektu „Stary Browar Nowy Taniec” od ponad dziesięciu lat wspiera rozwój współczesnej choreografii. Powstają nowe produkcje polskich artystów (m.in. Solo Projekt, Solo Projekt +, a także poza nimi), młodzi tancerze i choreografowie mogą również zdobywać przydatną wiedzę na temat współczesnych metod choreograficznych w ramach Alternatywnej Akademii Tańca, otrzymują szansę wymiany własnych praktyk artystycznych. Jednak stypendium badawcze Grażyny Kluczyk z zakresu współczesnej choreografii to nowa inicjatywa – odmienna, choć niewątpliwie stanowiąca kontynuację dotychczasowych przedsięwzięć?
Czy mogłabyś przybliżyć tę nowa ideę wspierania rozwoju już nie tylko artystów, ale i badaczy? Mam wrażenie, że spotykają się w niej i odnajdują nowy wymiar wszystkie wcześniejsze formuły, proponowane w Browarze?
Joanna Leśnierowska: Przywiązywanie równej wagi do artystycznej praktyki i teoretycznej refleksji i edukacji jest stałym elementem wszystkich działań fundacji Art Stations (zapisanym zresztą bezpośrednio w idei 50/50 towarzyszącej wszystkim przedsięwzięciom pani Grażyny Kulczyk).
Od początku towarzyszyło nam pragnienie by poprzez nasze działania rozbudzać zarówno w artystach, jak i publiczności, głębszą świadomość bogactwa współczesnych zjawisk tanecznych. Zależało nam zawsze na prezentowaniu osiągnieć najnowszej choreografii, ale i na stwarzaniu polskim artystom możliwości tworzenia w profesjonalnych warunkach oraz – co nie mniej ważne – w konstruktywnie krytycznej atmosferze. Stąd przekonanie o potrzebie nieustannego dyskutowania – i to nie tylko w wąskim gronie praktyków ! – o ciągle poszerzających się granicach i rozumieniu sztuki choreografii. Stąd też konieczność upowszechniania o niej wiedzy oraz pobudzania wciąż mało u nas obecnej teoretycznej , ale i praktycznej, refleksji (i auto-refleksji). Bez tego, wierzę, rozwój choreografii nie jest na dłuższą metę możliwy. Stypendium badawcze Grażyny Kulczyk to zatem konsekwentny krok w realizacji naszej misji długofalowego wspierania rozwoju polskiej choreografii . I w pewnym sensie jego ustanowienie to także kolejny (choć nie bezpośredni) gest wsparcia dla tych artystów, którzy dla swoich spektakli poszukują świadomego odbiorcy – aktywnego uczestnika współczesnej kultury, którego wiedza o tańcu oraz oczekiwania wobec niego wykraczają poza utarte schematy…
Nasze programy były dotąd kierowane głównie bezpośrednio do twórców tańca. Tym razem chcemy poszerzyć grupę naszych beneficjentów o wciąż mocno zaniedbywane w Polsce grono okołotanecznych profesjonalistów i badaczy, których rozwój i jego efekty są warunkiem koniecznym dla zapewnienia optymalnego rozwoju polskiej choreografii. Nie bylibyśmy jednak sobą, gdybyśmy nie podkreślali, że w ramach stypendium chcemy wspierać przede wszystkim tych, którzy gotowi są dowytyczania nowych ścieżek i postrzegają sztukę choreografii w ciągle poszerzającym się kontekście otaczającej nas rzeczywistości artystycznej i społecznej. Chcemy promować badaczy skłonnych do poszukiwania (i formułowania) autorskich strategii i koncepcji oraz tych, którzy poświęcają także swoja uwagę trudnej sztuce komunikowania i upowszechniania wiedzy o współczesnej choreografii szerszej publiczności. Nie wykluczamy także choreografów, których praktyka charakteryzuje się nowatorskim podejściem do zagadnienia tworzenia tańca, poszukuje nowatorskich metodologii inspirowanych współczesną nauką i na stałe sprzężona jest z teoretyczną refleksją …
Redakcja: No właśnie, pierwszą – pilotażową, jeszcze przed uruchomieniem oficjalnego naboru na konkurs – laureatką stypendium została choreografka – Aleksandra Borys, która zajęła się poszukiwaniem i badaniem związków między choreografią i astronomią… Czy osoby aplikujące mogą szukać formalnych wskazówek w tym wyborze?
Joanna Leśnierowska: Praktyka Aleksandry ciekawie koresponduje z założeniami stypendium. Jej praca wpisuje się w rozwijający się od lat na polu wielu sztuk nurt art & science. W jego ramach twórcy zgłębiają przestrzenie współczesnej nauki – szczególnie takie dyscypliny jak ekologia, medycyna, fizyka kwantowa, biomechanika, nauki polityczne i społeczne, nowe technologie – i aplikują ich zdobycze na własną praktykę czerpiąc z nich zarówno bezpośrednie tematy, jak i konkretne inspiracje dla formy projektów czy metodologii pracy. Generowana przez dzisiejszą naukę wiedza o człowieku i mechanizmach rządzących otaczającym nas światem i społeczeństwem przenoszona na pole artystycznej działalności i przetłumaczona na język sztuki owocuje często nowatorskimi formalnie pracami, które jednocześnie w oryginalny sposób upowszechniają zdobycze współczesnej nauki i pozwalają nam na pogłębioną refleksję o współczesnej rzeczywistości. Aleksandra od lat w swojej praktyce porusza się płynnie między choreografią a sztukami wizualnymi , a teoria czasu i chaosu były już tematem poprzednich jej prac i instalacji. Dzięki stypendium mogła rozpocząć studia w Londynie i oddać się pogłębionym badaniom, które w dużej mierze włączają się także w dyskusję nad istotą samej choreografii i jej poszerzająca się definicją, i pozwalają spojrzeć na choreograficzną praktykę w nowym kontekście. Przeprowadzone przez Olę laboratorium na temat możliwych związków astronomii i choreografii (dedykowane wszystkim zainteresowanym tematem – także publiczności), umożliwiło praktyczny i teoretyczny wgląd w przedmiot jej badań i ich potencjalne aplikacje na ciało, jego ruch , jego formę i kompozycję. Co szczególnie ważne, pozwoliło dostrzec choreografię tam, gdzie jej się zwyczajowo nie spodziewamy. To także będzie tematem przygotowywanego przez Aleksandrę materiału wideo, który będzie podsumowaniem jej stypendium. Mamy nadzieję, że stanie się on źródłem inspiracji dla innych artystów i w ciekawy sposób poinformuje szerokie grono odbiorców o bardzo dynamicznie rozwijającej się sferze współczesnej myśli i praktyki artystycznej.
Redakcja: O czym jeszcze powinny pamiętać osoby aplikujące o stypendium badawcze Grażyny Kulczyk, na co zwrócić szczególną uwagę?
Joanna Leśnierowska: Jak sama nazwa wskazuje, interesują nas przede wszystkim badania. Takie, które pozwolą na pogłębienie i poszerzenie wiedzy o współczesnej choreografii, i które wniosą do niej oryginalne podejścia, autorskie koncepty, ciekawe formy upowszechniania wiedzy. O stypendium mogą ubiegać się zarówno zainteresowani teorią praktycy (choreografowie, dramaturgowie, pedagodzy) , jak i teoretycy – i tu wydaje mi się, że równie uprawnieni mogą być nie tylko historycy czy krytycy tańca, ale także badacze innych dziedzin, na przykład socjologowie zgłębiający choreografię z perspektywy (i przy użyciu narzędzi) swojej dziedziny…
Stypendium można przeznaczyć na każdy cel, który prowadzi do realizacji przedłożonego projektu – może być to zakup niezbędnych książek, sprzętu, wyjazd na warsztaty, opłacenie czesnego w szkole, zaangażowanie osób trzecich jeśli ich udział jest dla realizacji zadań (i/lub prezentacji efektów) niezbędny, a nawet po prostu na własne wydatki, których zaspokojenie pozwoli skupić się na badawczej pracy. Jeszcze raz proszę zwrócić uwagę na to, co, obok intersującej propozycji badawczej, jest dla nas bardzo ważne: istotne jest, by stypendium nie służyło tylko i wyłącznie jednej osobie i nie ograniczało się jedynie do wspierania jej indywidualnego rozwoju. W tym właśnie kontekście będziemy preferować projekty, w których z założenia realizowana jest także misja upowszechniania efektów badań, najlepiej w przystępnej i ciekawej formie tak, by wiedza wygenerowana w toku poszukiwań mogła z powodzeniem dotrzeć do szerszego grona odbiorców i przyczynić się do zwiększenia ogólnej świadomości bogactwa i złożoności współczesnej choreografii.
Zanim jednak aplikujący puszczą wodze fantazji co do formatów po-stypendialnej prezentacji efektów działań, warto pamiętać, że ważnym jest, by forma prezentacji efektów podyktowana była dotychczasową praktyką aplikującego i logicznie wynikała z obranego tematu badań. Regulamin stypendium dopuszcza zarówno tradycyjne formy (wykłady, publikacje, tłumaczenia czy autorskie laboratoria/warsztaty), jak i innowacyjne formaty będące wynikiem – lub być może nawet przedmiotem – prowadzonych badań. Oczywiście trwałość efektów badań (a więc taka forma prezentacji, która pozwala na obcowanie z nimi więcej niż jeden raz) będzie dodatkowym atutem. Proszę też pamiętać, żeby swoją aplikację jak najlepiej udokumentować – zarówno dostarczając jak najwięcej niezbędnych informacji o samym przedmiocie badań, jak i o sobie i swojej wcześniejszej praktyce i doświadczeniu badawczym, co pozwoli przekonać nas, że aplikujący ma kompetencje, by przeprowadzić badania i wywiązać się z zadeklarowanych zadań.
Skorzystam tutaj z okazji, by odpowiedzieć na pytanie, które najczęściej pojawia się w kontekście informacji o stypendium: TO NIE JEST STYPENDIUM PRODUKCYJNE. Oczywiście, jest dla mnie zrozumiałe, że w przypadku choreografów, naturalnie efekty badań wzbogacają także artystyczną praktykę i prędzej czy później informują kolejne spektakle (takie założenie towarzyszy zresztą wszystkim naszym projektom produkcyjnym, które równy nacisk kładą na fazę badawczą, jak i produkcyjną przedsięwzięć). Jednak w przypadku stypendium specjalnie ufundowanego by wspierać teoretyczne (i/lub inspirowane teorią) poszukiwania, spektakl nie może być bezpośrednim przedmiotem i wynikiem proponowanych projektów.
Podsumowując – stypendium jest dla wszystkich, których interesują pogłębione studia nad sztuką choreografii, i których „kręci” nie tylko samo jej badanie, ale i dzielenie się wiedzą z innymi.
Szukamy badaczy z pasją (także popularyzatorską) gotowych do wytyczania własnych, niestandardowych badawczych ścieżek, i odkrywania nowych lub dotąd nierozpoznanych w Polsce przestrzeni choreograficznej sztuki. Takich, którzy wyznaczą horyzonty dla jej rozwoju i zachęcą nas do pogłębionej nad nią refleksji, a także – przerzucą most między publicznością a praktykami i teoretykami choreograficznej sztuki, czym, mamy nadzieję, przyczynia się do powiększenia grona świadomych odbiorców tej fascynującej sztuki!
Czekamy na wasze zgłoszenia do końca września!
LINK DO OGŁOSZENIA:
www.taniecpolska.pl/ogloszenie/show/3863
Wydawca
taniecPOLSKA.pl
