Na zdjęciu: Michaił Łobuchin i Anna Nikulina. Fot. Damir Jusupow.
Spartakus to wizytówka stylu baletu Bolszoj. Przedstawienie miało premierę w 1968 roku i do tej pory cieszy się niesłabnącym powodzeniem, głównie ze względu na wirtuozowskie popisy męskiej części zespołu. Widzowie polskich kin będą mogli obejrzeć retransmisję spektaklu w wykonaniu solistów i zespołu baletowego Teatru Bolszoj w Moskwie.
Treść baletu ormiańskiego kompozytora – który zasłynął na świecie przede wszystkim Tańcem z szablami, będącym częścią innego jego baletu Gajane – oparto na faktach: tracki jeniec, Spartakus, doprowadził do powstania gladiatorów w starożytnym Rzymie. Myślą przewodnią dzieła jest walka o wolność, a dzieje buntu gladiatorów – jej wielką metaforą. Spartakus to monumentalny fresk o wieloplanowej akcji, wątkach epickich, tragicznych i lirycznych, pełen ostrych spięć dramatycznych, operujący tłumami na scenie. Obok rytmów tanecznych i reminiscencji folkloru różnych narodów – zwłaszcza ormiańskiego, gruzińskiego i tureckiego – dominują rytmy marszowe i tryumfalne. Historię Spartakusa na język tańca przełożył Jurij Grigorowicz, jeden z najważniejszych choreografów baletu Bolszoj i jego długoletni dyrektor artystyczny.
Spartakus Grigorowicza to bodaj najbardziej wirtuozowski, akrobatyczny, a jednocześnie monumentalny balet epoki radzieckiej. Uniwersalny temat dążenia do wolności stał się okazją do stworzenia wielkich obrazów: przemarszów, walk i tanecznych orgii na rzymskim dworze. Cztery główne partie solowe to jednocześnie olbrzymie i wyjątkowo wymagające popisy taneczne i wyraziste postaci do stworzenia przez najlepszych rosyjskich solistów.
W retransmisji spektaklu zarejestrowanego podczas transmisji HD Live w 2013 roku wystąpili Michaił Łobuchin jako Spartakus, Anna Nikulina jako jego żona Frygia, primabalerina Bolszoj Swietłana Zacharowa jako kusicielka Egina i Władisław Lantratow jako rzymski wódz Krassus. Spartakus jest uważany za najlepsza kreację sceniczną Łobuchina, a on sam podkreśla, że przygotowania do wykonania tej partii pod względem fizycznym przypominają przygotowania do olimpiady – niewielu jest artystów baletu zdolnych podołać temu wyzwaniu. Także pozostali wykonawcy stworzyli wspaniałe kreacje i wyraziste portrety protagonistów dramatu rozgrywającego się do porywającej, skrzącej się rytmicznymi pomysłami, muzyki Arama Chaczaturiana.
Aram Chaczaturian (1903–1978) / Jurij Grigorowicz
СПАРТАК
SPARTAKUS
Balet w trzech aktach (1956)
Premiera niniejszej inscenizacji na scenie Bolszoj: 9 kwietnia 1968
Retransmisja HD przedstawienia nagranego na żywo 20 października 2013.
Obsada:
Michaił Łobuchin jako Spartakus
Władisław Łantratow jako Krassus
Swietłana Zacharowa jako Egina
Anna Nikulina jako Frygia
Pierwsi tancerze, soliści, koryfeje i zespół baletowy Teatru Bolszoj, chór i orkiestra Teatru Bolszoj
Realizatorzy:
Paweł Sorokin: dyrygent
Jurij Grigorowicz: choreografia
Simon Wirsaładze: scenografia i kostiumy
Giennadij Rożdiestwienski: kierownictwo muzyczne
Prowadzenie podczas transmisji: Katia Nowikowa
Realizacja telewizyjna transmisji: Vincent Bataillon
Przedstawienie trwa około 2 godzin i 50 minut.
LINKI WIDEO:
Tancerze Teatru Bolszoj o Spartakusie
Treść baletu
AKT PIERWSZY
Starożytny Rzym. Dowodzone przez Krassusa legiony rzymskie powracają do miasta, prowadząc jeńców. Wśród nich są Spartakus i Frygia. Na targu niewolników zostają rozdzieleni. Frygia trafia do pałacu Krassusa, gdzie trwa uczta. Krassus zarządza widowisko: dwóch gladiatorów ma walczyć na śmierć i życie. Wojownicy stają do boju w hełmach zasłaniających ich twarze. Po walce zwycięzca zdejmuje hełm – to Spartakus. W koszarach Spartakus podburza gladiatorów do buntu. Wszyscy składają mu przysięgę wierności i uciekają.
AKT DRUGI
Okoliczni rolnicy i pasterze przyłączają się do powstania Spartakusa. Gladiatorzy docierają do willi Krassusa, aby uwolnić Frygię. Krassus bawi się z Eginą i przyjaciółmi. Na wieść o nadejściu buntowników arystokraci uciekają. Krassus zostaje schwytany. Staje do pojedynku ze Spartakusem i przegrywa, ale gladiator darowuje mu życie.
AKT TRZECI
Egina namawia Krassusa do zemsty. Wódz zwołuje swoje legiony. W obozie gladiatorów Spartakus i Frygia cieszą się, że mogą być znów razem. Nadchodzi wieść, że nadciąga armia dowodzona przez Krassusa. Spartakus postanawia odeprzeć atak i ruszyć w bój. Egina wnika w szeregi buntowników, wabi ich tańcem i oddaje w ręce Krassusa. Osłabione oddziały Spartakusa zostają otoczone, Spartakus walczy do końca, ale przeciwników jest zbyt wielu… Zrozpaczona Frygia zabiera ciało Spartakusa z pola bitwy i opłakuje ukochanego.
***
Spartakusa będzie można obejrzeć:
11 marca Rzeszów kino Zorza
13 marca 2016
Katowice Kino Rialto
Konin Kino Oskard
Kraków kino ARS
Przemyśl Centrum Kulturalne w Przemyślu-kino Centrum
Warszawa Kino Praha
Wrocław Kino Nowe Horyzonty
18 marca Włoszczowa kino Muza
19 marca Łódź ŁDK kino Szpulka
3 kwietnia Łuków kino Łuków
3 kwietnia Warszawa Dom Kultury Świt
3 kwietnia Oświęcim Nasze kino
