Fot. Aleksander Joachimiak
Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA i kuratorka Anna Królica zapraszają na wykład prof. dr hab. Małgorzaty Leyko Człowiek jak alfa i omega. O teatrze Oskara Schlemmera, który odbędzie się w ramach programu Maszyna choreograficzna 2015 – Schlemmer. Analogie.
Małgorzata Leyko
Prof. dr hab., teatrolog, pracuje w Katedrze Dramatu i Teatru Uniwersytetu Łódzkiego. Specjalizuje się w dziejach teatru oraz w historii europejskich doktryn i teorii teatralnych. Jej prace naukowe koncentrują się wokół zagadnień takich jak: teatr niemieckojęzyczny w XIX i XX wieku, teatr żydowski w Polsce oraz rozwój teorii teatralnych od początku XIX wieku. Opublikowała książki: Reżyser masowej wyobraźni. Max Reinhardt i jego „teatr dla pięciu tysięcy” (Łódź 2002), Teatr w krainie utopii. Monte Verita, Mathildenhöhe, Hellerau, Goetheanum, Bauhaus (Gdańsk 2012) oraz liczne artykuły i rozprawy. Jest współredaktorką książki Teatr żydowski w Polsce (z A. Kuligowską-Korzeniewską, Łódź 1998) i redaktorką tomu zbiorowego Łódzkie sceny żydowskie (Łódź 2000), a także współredaktorką kilkunastu tomów zbiorowych, wydanych w Polsce i w Niemczech. Ważną część jej dorobku naukowego stanowią przekłady tekstów naukowych z j. niemieckiego, spośród których wyróżnić należy (pierwszy u nas) akademicki podręcznik Wprowadzenie do nauki o teatrze Christophera Balme’a (z W. Dudzikiem, Warszawa 2003, wyd. II, 2005). Jest autorką przekładów i wydań krytycznych kolejnych tomów w gdańskiej serii Theatroteka: Georga Fuchsa O scenie przyszłości (2005), Maxa Reinhardta O teatrze i aktorze (2006), Ludwiga Tiecka O cudowności u Shakespeare’a (2006) i Ekspresjonizm w teatrze niemieckim (wspólnie z W. Dudzikiem, 2009) oraz Oskara Schlemmera Eksperymentalna scena Bauhausu (2010). Obecnie kieruje zespołowym grantem badawczym w ramach NPRH (Słownik tańca XX i XXI wieku). Jest członkinią Komitetu Nauk o Kulturze PAN oraz Komitetu Nauk o Sztuce PAN. Należy do stowarzyszeń naukowych, m. in. Polskiego Towarzystwa Historyków Teatru, Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego oraz Gesellschaft für Theaterwissenschaft (Niemcy).
Oskar SCHLEMMER (1888-1943)
Malarz, rzeźbiarz, twórca teatralny, w latach 1921–1929 związany ze szkołą rzemiosł artystycznych Bauhaus w Weimarze i Dessau; lata 1929–1933 spędził jako wykładowca we Wrocławiu i Berlinie, później — pod presją prześladowań nazistowskich — wycofał się z życia publicznego. Zarówno w swoich pismach teoretycznych, jak i w praktyce artystycznej, opowiadał się za interdyscyplinarnym przenikaniem się sztuk, a teatr stawał się pod tym względem najlepszym laboratorium. Jako wykładowca Bauhausu, oprócz warsztatu rzeźby i malarstwa, od 1923 prowadził warsztat teatralny, którego główne kierunki poszukiwań wyznaczały pojęcia: „człowiek” i „przestrzeń”. Najbardziej znanym dziełem scenicznym Schlemmera jest Balet triadyczny, po raz pierwszy wystawiony w całości w 1922 roku w Stuttgarcie. Wprawdzie kompozycja ta jest najsilniej identyfikowana z Bauhausem, ale jej idea zrodziła się znacznie wcześniej. Jest to układ dwunastu tańców, których przebieg podporządkowany jest charakterowi kostiumów nałożonych na tancerzy (w drugiej połowie XX wieku dokonano kilku rekonstrukcji Baletu triadycznego).
W warsztacie teatralnym Schlemmera studenci Bauhausu podejmowali szereg eksperymentów z mechanizacją przebiegu zdarzeń scenicznych (Balet mechaniczny, Człowiek + maszyna, Cyrk). On sam opracował w Weimarze Gabinet figur (1922) i Meta albo pantomima miejsc (1924), a w latach 1926–1927 w Dessau cykl etiud, które były wariacjami na temat formy i przestrzeni (m.in. Taniec przestrzeni, Taniec form, Taniec gestów). Równolegle z pracą w Bauhausie, Schlemmer utrzymywał stały kontakt ze scenami zawodowymi, dla których w latach 1921–1930 opracował projekty scenografii i kostiumów do siedemnastu przedstawień. Dokumentacją poszukiwań teatralnych Schlemmera są jego pisma estetyczne o teatrze (por. polskie wydanie: O. Schlemmer, Eksperymentalna scena Bauhausu, Gdańsk 2010).
Więcej informacji o projekcie:
www.news.cricoteka.pl/maszyna-choreograficzna-schlemmer-analogie/
