Lia Perjovschi, Laces Art Academy Bucharest, 1989. Fot. MSN
Muzeum Sztuki Nowoczesnej zaprasza na kolejne spotkanie w cyklu towarzyszącym tegorocznej odsłonie programu Performans w Muzeum (Poza kadrem / Poza centrum. Alternatywne historie performansu). Wykład Elastyczne praktyki. Studia przypadku performansu w przestrzeni publicznej i związanych z nimi kontrowersji w Europie Wschodniej wygłosi Nataša Petrešin-Bachelez.
Przestrzeń publiczna w socjalistycznych miastach dawnej Europy Wschodniej ustrukturyzowana była przez odrębne reguły dystrybucji przestrzennej oraz różnice w wymiarze funkcjonalnym. Ze względu na deklarowaną własność państwową nad obszarami o charakterze industrialnym, komercyjnym, rekreacyjnym czy dzielnicami historycznymi, większość przestrzeni była publiczna z zasady. Zawłaszczenie ich przez niecodzienne gesty i aktywności skutkowało natychmiastową kontrowersją, a często również represjami ze strony państwa.
Kilku artystów (np. Katalin Ladik, Tamas St. Auby, Lia Perjovschi, Sanja Iveković, Tomislav Gotovac, Jiri Kovanda), którzy pracowali z ograniczeniami przestrzeni publicznej w byłej Jugosławii, Czechosłowacji, na Węgrzech i w Rumunii w latach 1970-1990, przeprowadziło serię performansów w konkretnych przestrzeniach, narażając się tym samym na fizyczne i afektywne niebezpieczeństwo.
Nataša Petrešin-Bachelez zbuduje analogię z koncepcją elastyczności – zdolnością przedmiotu lub podmiotu do relatywnie szybkiego powrotu do swojego normalnego stanu po doświadczeniu silnego nacisku lub wstrząsu, a także kontynuacji procesu samorealizacji bez znaczącego zahamowania – oraz pojęciem kontrowersji, która zdaniem Bruno Latoura może być widziana jako aktor umożliwiający debatę publiczną.
Nataša Petrešin-Bachelez – historyczka sztuki, kuratorka i wykładowczyni w École des Hautes Études en Sciences Sociales w Paryżu. Studiowała komparatystykę literacką oraz historię sztuki na Uniwersytecie w Ljubljanie i teorię sztuki w EHESS. Jako kuratorka pracowała w Centre Pompidou, Jeu de Paume, Le Plateau/FRAC Ile-de-France, Paris Photo, a w latach 2010-2012 była wicedyrektorką Les Laboratoires d’Aubervilliers. Od 2006 współorganizuje z Patricią Falguières, Elisabeth Lebovici i Hansem Ulrichem Obristem seminarium Something You Should Know w EHESS w Paryżu. Pracowała także jako kurator Lyon Biennale (2007) oraz wystaw w Gallery Škuc, Ljubljana (2004), Living Art Museum, Reykjavik (2006), De Appel, Amsterdam (2007), Transmediale, Berlin (2008), Mala galerija, Ljubljana (2010), ICI, New York (2012). Od 2011 roku pełni funkcje głównego redaktora „Manifesta Journal”.
Poza kadrem / Poza centrum. Alternatywne historie performansu to trzecia część programu badawczego Muzeum Sztuki Nowoczesnej poświęconego sztukom performatywnym, przygotowywana we współpracy z André Lepeckim – profesorem Performance Studies na Uniwersytecie w Nowym Jorku (NYU) oraz w Sztokholmie (Uniarts). W ostatnich latach historycy sztuki i kuratorzy z różnych części świata próbowali zrewidować genealogie performansu, przyglądając się alternatywnym, marginalnym, pozostającym na uboczu miejscom jego powstawania oraz nieoczekiwanym liniom wpływów, którym podlegał. Cykl wykładów Poza kadrem / Poza centrum. Alternatywne historie performansu zaprasza pięciu wybitnych historyków i kuratorów – z Japonii, Brazylii, Słowenii, Rosji i Portugalii – do zaprezentowania swoich badań, a tym samym włączenia się w podjętą przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej próbę przepisania historii sztuki z innych perspektyw.
