Ręce Cuevas de las Manos nad Rio Pinturas, niedaleko miasta Perito Moreno w prowincji Santa w Argentynie" Dzięki uprzejmości Wikimedia Commons via Wikimedia at http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f4/SantaCruz-CuevaManos-P2210651b.jpg
Punkty styku. Performans i współczesność to druga część programu badawczego Muzeum Sztuki Nowoczesnej poświęconego sztukom performatywnym, przygotowywana we współpracy z André Lepeckim – profesorem Performance Studies na Uniwersytecie w Nowym Jorku (NYU).
Czwarty wykład z cyklu Punkty styku dotyczyć będzie dokumentacji i performansu, poprowadzi go prof. Rebecca Schneider. Wykład dotyczyć będzie pojęcia dokumentacji, jednego z podstawowych pojęć w teorii performansu. Podając w wątpliwość przekonanie, że performans przemija, a jedyne, co po nim pozostaje, to dokumentacja, wykład skupi się na problematyce czasowości i trwania.
Jak zmienia się nasze rozumienie pozostałości, gdy najważniejszą obecnie kwestią w performansie jest zachowanie go? Czy życie jest samo w sobie rodzajem ruiny? Kiedy bierzemy „do ręki” dokumentację performansu w celu jego odtworzenia lub rekonstrukcji, czy nasze dłonie (oczy czy uszy) stają się przedłużeniem dokumentacji? Czy to raczej dokumentacja staje się przedłużeniem dłoni? A jeśli tak jest, to jak daleko sięga to przedłużenie? I na ile jest ono wiarygodne? Ponowne rozważenie tego, co w performansie jest tak kluczowe – momentu bycia „na żywo” – może spowodować konieczność ponownego rozważenia tego, co nazywamy „ludzkim”.
Biorąc pod uwagę kwestie afektu, gestu i partycypacji, Rebecca Schneider rozważy kilka przykładów z ostatnich 24 tysięcy lat. Przy próbie odpowiedzi na pytanie, jak długo trwa tzw. moment „na żywo” pojawią się następujące wątki: naskalna sztuka paleolitu, film z połowy XX wieku oraz współczesna sztuka performansu. Na ile tzw. martwi są żywi? I dlaczego tego typu pytania pojawiają się właśnie teraz.
Rebecca Schneider: Specjalizuje się w studiach nad teatrem i performansem na przecięciu nowych mediów, literatury, fotografii, architektury, a także „performatywnością” codzienności. Wykłada historię teatru, jak również kulturoznawstwo i teorie performatywne. Jest autorką wielu książek i publikacji, w tym: The Explicit Body in Performance (Routledge, 1997) i Performing Remains: Art and War in Times of Theatrical Reenactment (Routledge 2011). Jest również współredaktorką antologii Re:Direction: A Theoretical and Practical Guide to 20th-Century Directing. Schneider zasiada w zespole redakcyjnym „TDR: The Drama Review”, publikuje w „Women and Theatre”, jest współredaktorką, wraz z Davidem Krasnerem, serii książek „Theatre: Theory/Text/Performance” wydawanej przez University of Michigan Press i doradcą serii „Performance Interventions” z Palgrave McMillin.
O programie Punkty styku:
Celem programu jest przyjrzenie się współczesnym dyskursom analizującym szeroko pojęte sztuki performatywne – badania te w znaczący sposób stymulują dziś rozwój tego zjawiska na świecie. Performans, który poprzez swój emancypacyjny charakter staje się kluczową formą sztuki współczesnej, na świecie budzi coraz większe zainteresowanie, w Polsce jednak jest formą ciągle relatywnie mało znaną i uprawianą. Coraz bardziej odczuwany jest też brak teoretycznej refleksji i słownika pozwalających zbliżyć się do współczesnych form performatywnych, które eksperymentalnie wchodzą w obszary dialogu z teorią sztuki, nowymi mediami, filozofią, polityką i sferą społeczną. A to właśnie performans zdaje się najpełniej oddawać dynamiczny charakter sztuki współczesnej, a też szerzej pojętej współczesności. Dziejąc się zawsze „tu i teraz”, z wpisanymi w taką postawę: otwartością na nieznane, spontanicznością, nieustanym emancypowaniem się i mierzeniem z „aktualnym”, jest to medium, które w sztuce każe wybrzmieć pytaniom o jej przedmiot, materiał, język, ekonomię twórcy i widza, a także – lub przede wszystkim – o jej polityczną skuteczność. Tym samym każe nieustannie zadawać tak samo jak on sam dynamiczne pytanie o współczesność i bycie współczesnym.
Prowadzenie: Dorota Sajewska.
Cykl Punkty styku. Performans i współczesność w MSN realizowany jest we współpracy z Instytutem Muzyki i Tańca.
