materiały organizatora, fot. Tamar
Ośrodek Kultury w Wieliszewie zaprasza do udziału w XIX edycji Festiwalu Pieśni i Tańców Polskich, organizowanym z okazji Narodowego Święta Niepodległości. W ramach wydarzenia, mającego na celu uświetnienie obchodów niepodległościowych żywymi elementami kultury ludowej, zaprezentują się dwa zespoły folklorystyczne wykonujące polskie pieśni i tańce ludowe: przedstawiciele Mazowsza reprezentowanego przez gospodarzy – Zespół Tańca Ludowego „Promyki” oraz Polonii czeskiej – Zespół Pieśni i Tańca „Olza” z Czeskiego Cieszyna. Festiwal wzbogacą prezentacje twórców ludowych z Mazowsza połączone z warsztatami rękodzieła oraz koncert Kapeli Niwińskich reprezentującej muzyczne tradycje Mazowsza Południowo-Wschodniego. Wieczór zakończy I Niepodległościowa Potańcówka „Weselmy się” z udziałem publiczności. Stoiskom i warsztatom odbywającym się równolegle z potańcówką (godz. 18.30-20.00) towarzyszyć będą drobne stoiska gastronomiczne serwujące tradycyjne ludowe potrawy. Wśród twórców ludowych, którzy poprowadzą bezpłatne warsztaty, gościć będziemy: Joannę Szymańską-Wajer z Wieliszewa (naczynia ceramiczne z motywami ludowymi), Małgorzatę Pepłowską z Węgrowa (tkactwo dwuosnowowe, wycinanka z opłatka), Wiesławę Bogdańską z Kadzidła (wycinanka kurpiowska, ozdoby świąteczne). Współorganizatorami tegorocznej edycji Festiwalu jest Gmina Wieliszew, Samorząd Województwa Mazowieckiego, Powiat Legionowski, a zadanie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Tegoroczna edycja zbiega się z 200. rocznicą urodzin patrona Festiwalu i została wpisana przez koordynatora obchodów, Teatr Wielki – Operę Narodową ,w oficjalny program wydarzeń Roku Stanisława Moniuszki „Moniuszko 200.”. Patronat honorowy nad Festiwalem objęła Fundacja im. Stanisława Moniuszki (założona przez potomków wielkiego kompozytora). Festiwal otworzy tradycyjnie mazur z opery Straszny Dwór w wykonaniu par Zespołu Tańca Ludowego „Promyki”, w choreografii Dariusza Skrzydlewskiego. W przerwach pomiędzy poszczególnymi blokami tanecznym prowadzący Festiwal konferansjerzy przypominać będą najważniejsze wątki z życia kompozytora, a na ekranie wyświetlane będą m.in. fragmenty skomponowanych przez kompozytora oper oraz motywy charakterystyczne dla prezentowanych w poszczególnych tańcach regionów etnograficznych.
Festiwal Pieśni i Tańców Polskich stał się wieliszewską specjalnością i oryginalnym wkładem w świętowanie niepodległości, przypominając o roli, jaką w kształtowaniu się polskiej świadomości narodowej pełniły ludowa kultura i dziedzictwo. Organizowana od roku 2001 w wigilię Narodowego Święta Niepodległości impreza ma formułę przeglądu, do którego corocznie zapraszane są zespoły pieśni i tańca ludowego reprezentujące określony region etnograficzny na mapie współczesnej i historycznej Polski. Głównym celem Festiwalu jest uświetnienie obchodów niepodległościowych polskimi tańcami i pieśniami ludowymi. Obchody niepodległościowe są idealną okazją do prezentacji tych elementów narodowej tożsamości, z których jesteśmy niepodważalnie i niepodzielnie dumni. Jednocześnie – z uwagi na historyczną wielokulturowość polskich ziem, której echa przetrwały w ludowych obyczajach, tańcu, śpiewie i mowie – rozwijają naszą wrażliwość i tolerancję.
Patronem Festiwalu od roku 2014 jest Stanisław Moniuszko – najważniejszy z twórców polskiej opery narodowej, którego twórczość cechowały narodowy charakter ale i liczne ludowe inspiracje, u podstaw których leży przenikający się folklor trzech grup etnicznych żyjących obok siebie: Polaków, Białorusinów i Litwinów. W roku 2017, po raz pierwszy w historii Festiwalu, gościliśmy grupę polonijną – reprezentujący Polonię litewską Zespół Tańca Ludowego „Perła” z Niemenczyna, jeden z największych na Wileńszczyźnie. W roku 2019 sięgniemy spuścizny Polaków zamieszkujących Zaolzie, goszcząc grupę polonijną z Czeskiego Cieszyna – Zespół i Pieśni i Tańca „Olza”, w którego repertuarze obok tańców polskich i cieszyńskich znajdują się również tańce czeskie i słowackie.
W roku 2014 Wydarzenie wpisano w kalendarz obchodów Roku Kolberga. W związku z „niepodległościowym” charakterem, Festiwal jest także okazją do wręczenia odznaczeń i wyróżnień zasłużonym w pracy i działalności społecznej oraz stypendiów artystycznych i nagród w konkursach kulturalnych i sportowych.
Współorganizatorami tegorocznej edycji Festiwalu są: Gmina Wieliszew, Samorząd Województwa Mazowieckiego, Powiat Legionowski, a zadanie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
PROGRAM:
1. Mazur z opery Straszny Dwór Stanisława Moniuszki (5 min) | ZTL PROMYKI grupa młodzieżowa
muzyka: Stanisław Moniuszko | choreografia: Dariusz Skrzydlewski
Powitanie, wręczenie stypendiów artystycznych
2. Tańce podlaskie (8 min) | ZTL PROMYKI grupa dziecięca
choreografia: Dariusz Skrzydlewski | muzyka: Przemysław Marcyniak
3. W Cieszynie na Rynku (7.30 min) | ZTL OLZA
kroczek, mazurka i galopka – tańce mieszczan cieszyńskich
choreografia: Janina Marcinkowa | nagranie: Kapela OLZA
4. Poleczka (5 min) | ZTL PROMYKI grupa najmłodsza „Promyczki”
choreografia: Dominika Bisialska | muzyka: Przemysław Marcyniak
5. Obrazek z okresu Księstwa Warszawskiego (10 min) | ZTL PROMYKI grupa dziecięca
choreografia: Dariusz Skrzydlewski | muzyka: Przemysław Marcyniak
6. Tańce cieszyńskie (7 min) | ZTL OLZA
czardasz śląski, polka wekslowana
choreografia: Otto Jaworek | nagranie: Kapela OLZA
7. Krakowiak (5 min) | ZTL PROMYKI grupa młodzieżowa
choreografia: Dariusz Skrzydlewski | muzyka: Przemysław Marcyniak
8. Dziecięce umizgi (4 min) | ZTL PROMYKI grupa przygotowawcza
polka i walczyk
choreografia: Dariusz Skrzydlewski | muzyka: Witold Jarosiński
9. Štyri koze páty cap (4 min) | ZTL OLZA
zbójnickie tańce z Valašska (Wołoszczyna Morawska)
choreografia: Vladimír Herberk | nagranie: CM Vojtek
10. V tom klobúckém háji (5.15 min) | ZTL OLZA
taniec stará uherská z Valašskokloboucka
choreografia: Vladimír Herberk | nagranie: CM Vojtek
11. Tańcowały dwa Michały (10 min) | ZTL PROMYKI grupa młodzieżowa
obrazek opoczyński
choreografia: Jan Łosakiewicz | muzyka: Przemysław Marcyniak
* 12. Tańce i zabawy kurpiowskie (8 min) | ZTL PROMYKI grupa dziecięca
choreografia: Norbert Późniewski / Kamil Rząca | muzyka: Przemysław Marcyniak
13. Za váhom, Za váhom (4.40 min) | ZTL OLZA
tańce słowackie z okolic Trenczyna
choreografia: Štefan Sadovský | nagranie: Kapela Lipka
14. Šariŝ polka (4 min) | ZTL OLZA
tańce wschodniosłowackie
choreografia: Štefan Sadovský | nagranie: Kapela Lipka
15. Tańce górali spiskich (12 min) | ZTL PROMYKI grupa młodzieżowa
choreografia: Dariusz Skrzydlewski | muzyka: Przemysław Marcyniak
16. Finał (5 min) | WSZYSTKIE ZESPOŁY
choreografia: Dariusz Skrzydlewski, muzyka: Przemysław Marcyniak
I Niepodległościowa Potańcówka „Weselmy się” (około 60 min) | Kapela Niwińskich
O zespołach:
Reprezentacyjny Zespół Pieśni i Tańca OLZA działa przy Zarządzie Głównym Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Republice Czeskiej. Jego historia rozpoczęła się w 1953 r. od kursu tańców ludowych, którego uczestnicy stworzyli zgrany i pełen energii kolektyw pod bacznym okiem wybitnego choreografa Janiny Marcinkowej. Zespół swą nazwę przyjął od rzeki granicznej Olzy i właśnie ze względu na miejsce swojej działalności poza folklorem rodzi-mym prezentuje również folklor czeski, morawski i słowacki. W czasie swojej działalności zespół za-liczył setki występów w kraju i zagra-nicą. Jest laureatem najważniejszych polskich odznaczeń w dziedzinie kultury – Nagrody im. Oskara Kolberga i Nagrody im. Józefa Ligonia. Oprócz częstych występów na terenie Republiki Czeskiej, OLZA corocznie wyjeżdża do Polski a także na festiwale międzynarodowe do Niemiec, Austrii, Francji, Belgii, Wielkiej Brytanii, Portugalii, Bułgarii, Egiptu, USA, Turcji, na Słowację, Litwę i Białoruś. Obecnie w szeregach OLZY tańczy ponad 30 młodych mieszkańców Czeskiego Cieszyna i okolic. Jak podkreśla kierownik artystyczny Zespołu Roman Kulhanek: – Folklor polski jest bardzo ważny dla Polonii żyjącej nie tylko na Kresach ale również na Zaolziu, bo pielęgnując tradycje naszych przodków integrujemy środowisko polonijne.
Zespołem kierują:
Andrzej Suchanek – prezes
Roman Kulhanek – kierownik artystyczny
Chrystian Heczko – kierownik kapeli
Kapela Niwińskich to uczniowie wiejskich muzykantów, praktycy i badacze muzycznych tradycji Polski, poszukujący rdzennego brzmienia muzyki wiejskiej, inicjatorzy i uczestnicy licznych działań na rzecz ożywiania rodzimej tradycji muzycznej. Ten muzyczny kolektyw tworzą Mateusz i Agnieszka Niwińscy a także współpracujący z nimi m.in. Janek Tarkowski, Aleksander Kwietniak. Czerpią repertuar z muzyki skrzypcowej Polski centralnej i południowo-wschodniej, nauczony wprost od rdzennych mistrzów, odnaleziony w archiwalnych nagraniach i zapisach nutowych. Wykonując wiejskie tańce i zabawy sięgają po sprawdzoną przez pokolenia formułę spontanicznego, wiejskiego muzykowania kultywując taneczny kontekst starej muzyki. W repertuarze mają min. wiejskie oberki i ciągłe mazury śpiewaki, poleczki, krakowiaki, walczyki, liczne tańce i pieśni. Muzycy chętnie wracają ze swoją muzyką do miejsc, z których ona wyszła, grali wielokrotnie na lokalnych festiwalach, wiejskich i miejskich potańcówkach, weselach.
Skład:
Mateusz Niwiński – skrzypce , śpiew
Agnieszka Niwińska – baraban, bęben obręczowy
Aleksander Kwietniak – klarnet
Janek Tarkowski – basy
Grzegorz Ajdacki – wodzirej
Zespół Tańca Ludowego PROMYKI jest reprezentacyjną grupą artystyczną Gminy Wieliszew, kultywującą na scenie tańce, pieśni i obrzędy ludowe naszego kraju oraz polskie tańce narodowe. W zespole w pięciu grupach wiekowych (przedszkolaki, dzieci, młodzież szkolna, dorośli) tańczy około 150 osób z Wieliszewa i okolic – jest to jeden z największych zespołów folklorystycznych na Mazowszu. Zespół powstał jesienią 1998 roku z inicjatywy grupy miłośników polskiego folkloru. Członkowie zespołu z dużym powodzeniem uczestniczą w Ogólnopolskich Turniejach Tańców Polskich w formie towarzyskiej, których są wielokrotnymi laureatami: kilkukrotnie sięgały po tytuły indywidualnych mistrzów i wicemistrzów Polski, tytuł Najlepszego Zespołu i Najlepszego Choreografa w poszczególnych kategoriach tych zmagań. W skład repertuaru Zespołu wchodzą tańce i pieśni kilkunastu regionów Polski (wszystkie w tradycyjnych strojach regionalnych lub historycznych): tańce i zabawy Starej Warszawy, krakowiak, tańce kaszubskie, łowickie, opoczyńskie, lubelskie, rzeszowskie, podlaskie, tańce z regionu Gór-ego Śląska, Beskidu Śląskiego, Żywiecczyzny, Spiszu i Kurpi Białych. „Pro-myki” z powodzeniem prezentowały się również poza granicami Polski, wielokrotnie biorąc udział w międzynarodowych festiwalach folklory-tycznych odbywających się na 4 kontynentach: w Europie (we Włoszech, na Węgrzech, w Bułgarii, Turcji, Grecji, Macedonii, Hiszpanii, Chorwacji,
na Białorusi oraz Łotwie), Afryce (Maroko), Azji (w Indiach, Chinach i Korei Południowej) oraz Ameryce Płn. (tournee po stanie Hidalgo w Meksyku). W roku 2018 Zespół obchodził jubileusz 20-lecia działalności, dając z tej okazji trzygodzinny koncert galowy, w trakcie którego zaprezentował niemal cały 20-letni dorobek – w tym premierowe „Tańce i Zabawy Podlaskie” oraz „Tańce Górali Spiskich”. Zespół jest laureatem medalu PRO MASOVIA przyznanego w roku 2013, w 2018 r. otrzymał honorowy tytuł „Zasłużony dla Gminy Wieliszew”, zaś w roku 2019 przystąpił do zaszczytnego grona członków PS CIOFF®.
Kadra:
Dariusz Skrzydlewski – kierownik, choreograf, instruktor grupy młodzieżowej i seniorów oraz par turniejowych
Kamil Rząca – instruktor i choreograf grupy dziecięcej i przygotowawczej zespołu oraz par turniejowych
Dominika Bisialska – instruktor grupy początkującej
Dariusz Golec – instruktor wokalny, akordeon
Przemysław Marcyniak, Witold Jarosiński – muzyka
Barbara i Bogdan Lewiccy – pielęgnacja i przygotowanie kostiumów
