Warszawa: 7. Butohpolis. Międzynarodowy Festiwal Sztuki Butoh (5. dzień)

Paula Jeanine Bennett Pragnąca istota

Łącząc ruch, rzeźbę podłogową, pejzaż dźwiękowy i poezję, The Wanting Creature /Pragnąca istota Pauli Jeanine Bennett buduje świat badający wiele warstw jaźni.  Tytuł i tekst są rozważaniami na temat iluzji i nieuchwytnej tęsknoty z wiersza XV-wiecznego indyjskiego mistyka Kabira.  Pejzaż dźwiękowy zawiera frazy z The Wanting Creature, recytowane po polsku przez performera Krzysztofa Leona Dziemaszkiewicza, a także improwizację na suce w wykonaniu Marii Pomianowskiej.  Wszystkie pozostałe elementy w Pragnącej istocie są dziełem Pauli, nawiązującym do jej multimedialnego podejścia do tworzenia pracy (gesamtkunstwerk). Słowa „rzeka”, „droga”, „lina” są punktami stycznymi dla utworu, w którym Paula próbuje zjednoczyć się z upływem czasu.

„W moją podróż do butoh wkroczyłam jako wokalistka, perkusistka, artystka wizualna i naturalna tancerka. Jako spostrzegawcza jedynaczka, zawsze miałam w sobie element dystansu do świata, który ewoluował w miłość do powolnej formy i introspektywnej ekspresji.  Moim celem jest poruszanie ciałem tak, jak bujne tekstury głosu legato podkreślone elementarnymi perkusyjnymi krajobrazami”.
Paula Jeanine Bennett

„Sztuka Bennett często koncentruje się na tworzeniu immersyjnych doświadczeń, w których płynnie przeplatają się obrazy wizualne i muzyka, malując żywe obrazy w umysłach publiczności”.
Marco Nektan

Paula Jeanine Bennett (z domu Potocka, USA) – mieszkająca na Brooklynie multidyscyplinarna artystka Paula Jeanine Bennett to amerykańska twórczyni, głęboko i z pasją oddana swojej artystycznej ścieżce. Jest artystką performatywną, tancerką, twórczynią wizualną, kompozytorką i muzykiem, często realizującą projekty łączące wszystkie te umiejętności. Jako tancerka butoh prezentowała swoje autorskie solowe spektakle na festiwalach w Serbii (Belgrad), Polsce (Gdańsk, Sopot), Niemczech (Berlin), Kanadzie (Montreal) oraz w Nowym Jorku. Jej solowe prace, takie jak Ghost Post, Deep Song i How to Kill a Plant, pozostawiły niezatarte ślady w świecie sztuki. Paula jest laureatką kilku grantów, m.in. od O’Donnell-Green Foundation, New Music USA oraz Fundacji Aarona Coplanda. Występowała w prestiżowych miejscach, takich jak Lincoln Center, Carnegie Hall, Radio City Music Hall oraz Brooklyn Academy of Music. Jest autorką opery ludowej A Village of One, międzyreligijnego projektu muzycznego Kloub Nssa (Maroko) oraz projektu Molecule, łączącego teatr, muzykę i ruch, realizowanego we współpracy z artystami z Indonezji i prezentowanego na antenie Voice of America. Jej najnowszy projekt, Gate to Gate to Gate (G2G2G), to cykl pieśni i ruchu inspirowany starożytnymi bramami Fezu w Maroku, zrealizowany dzięki wsparciu American Center. Paula jest związana zawodowo z Juilliard School, Alvin Ailey American Dance Center oraz Merce Cunningham Trust. Mieszka nad wodą na Brooklynie, a z dachu jej domu widać Statuę Wolności.

Monika Wachowicz Okruchy

Żyję, doświadczam, staję się, jestem – wyrażam siebie poprzez działanie, ruch, taniec – więc tworzę „miejsce spotkania” – intymny teatr, performens, instalację. W takich właśnie okolicznościach powołałam do życia Okruchy, które narodziły się w mojej głowie jeszcze w 2019 roku, po spotkaniu z kobietami osadzonymi w areszcie w Katowicach, gdzie prezentowałam mój pierwszy autorski projekt solowy V. Przynosząc Okruchy, pragnę mówić językiem ciała i emocji, na którego powierzchni ujrzymy: Ulotność chwil, tumany pyłu Miłości, wiecznego Samospalania, Zaskoczenia, Ewolucji, Cierpienia, Relacji, „Zgrabnej udręki” czy jednak przede wszystkim Walki, o której pragnę mówić najgłośniej. Zawsze pragnęłam zmierzyć się z ideą działania niezapośredniczonego, bezpośredniego, wnikającego „dożylnie” jak zastrzyk lub ukąszenie. W mojej pracy na scenie zawsze myślałam/działałam jako ONA.
Monika Wachowicz

Monika Wachowicz jest aktorką/performerką i pedagożką. Ukończyła filozofię na Wydziale Nauk Społecznych na Uniwersytecie Śląskim. Od 2004 roku związana z Teatrem A Part w Katowicach, którego dyrektorem i reżyserem jest Marcin Herich. Od 2021 roku współpracuje z Jarosławem Fretem, twórcą Teatru ZAR, w tandemie twórczym Studio Wachowicz/Fret. Wykładowczyni w Akademii Sztuk Teatralnych oraz kuratorka projektu „Szczeliny. Kobiety w sztukach performatywnych” w Instytucie Grotowskiego we Wrocławiu. Koordynuje Międzynarodowy Festiwal Sztuk Performatywnych A Part. Prowadzi Studio Aktorskie przy Teatrze A Part, a także autorskie Studio Ciała i Emocji w Katowicach. Od 2019 roku jest Prezeską Fundacji „Sztuka dla Życia” im. Marty Paradeckiej.

Studio Wachowicz/Fret to twórczy tandem, którego pierwszym zrealizowanym projektem był, powstały w grudniu 2021 roku, Sheol/ שְׁאוֹל. Praca Studia poświęcona jest wzajemnemu przenikaniu się sztuki teatru i performansu oraz ich gatunkowego dopełnienia się w każdym scenicznym akcie. Hybrydowość, otwartość form, nad którymi pracuje Studio, sprawia, iż powstałe w ramach kolejnych projektów prace określone zostają jako performatywna instalacja, seans, czy po prostu akcja. Ich wspólnym mianownikiem pozostaje sonoryczność i wyjątkowe wyczulenie na dźwięk, wibracje związane z każdym najmniejszym choćby działaniem. Twórcy podejmują regularną współpracę z wieloma artystkami/artystami, dla których ważna jest  wrażliwość muzyczna w uznaniu jej prymarnego charakteru w określaniu tego, co międzyludzkie i arcyludzkie. Prace Studia budowane są głównie z narzędzi teatralnych wywodzących się z tradycji tragicznej, a nie dramatycznej. To dożylne Słyszenie Świata!

Rozmowa z Agatą Sokół o kultach opętania na przykładzie indonezyjskich tańców transowych i powiązaniach z tańcem butoh. Wykład na podstawie researchu zrobionego przez Agatę Sokół, performerkę butoh, która spędziła rok w Indonezji na stypendium naukowym oraz „ściganiu transów”. Zebrane informacje w głównej mierze odnoszą się do jawajskiej tradycji rytuału transowego tańca kuda lumping. Artystkę przyciągnęła do Indonezji antropologia teatru oraz Antonin Artaud, który po uprzednim obejrzeniu tańca z Bali stworzył rewolucyjną ideę Teatru Okrucieństwa. Idea ta przyświecała także narodzinom tańca butoh. Rozmowę poprowadzi Sylwia Hanff.

Agata Sokół jest magistrą sztuki na Wydziale Sztuki UP w Krakowie oraz Ecole Supérieure d’Art des Pyrénées w Pau, absolwentką Szkoły KEM w Warszawie, obecnie studiuje taniec tradycyjny w ISI Yogyakarta w Indonezji. Jest performerką, artystką butoh, aktorką teatru fizycznego i alternatywną modelką, która opisuje siebie jako „poetka ciała”, „bodynautka”, czy „pleasure activist” („aktywistka na rzecz przyjemności”). W swojej pracy porusza tematy pustki, obecności, tożsamości, abiektu, Eros i Thanatos, nowego materializmu i posthumanizmu; wciela hydrofeminizm.

O tegorocznej edycji festiwalu

Miho – bohaterka filmu SF pt. Sumarsólstöður (reż. Amélie Ravalec) z udziałem tancerzy butoh – zaczyna doświadczać snów, które wciągają ją w inny wymiar, jednocząc z artystami w desperackiej walce o uzdrowienie wszechświata. Agata Sokół w swoim nowym performansie Sen na Jawie wciela napotkane mity, wierzenia i sny, wpuszcza widza w nieświadomość zbiorową, aby móc wspólnie śnić jeden sen. Paul Michael Henry porusza się w „Labiryncie niewidzialnego świata”, w sercu którego znajduje się odbicie naszego historycznego rozdroża, aby znaleźć drogę naprzód…

Współczesne społeczeństwa być może wcale nie muszą być karmione lękami o przyszłości i jej katastroficznymi obrazami, ale potrzebują wizji tego, co możemy osiągnąć jako ludzkość – jeśli zmienimy obecny kierunek działań. Temat siódmej edycji Butohpolis to więc nie tylko odniesienie do współczesnej rzeczywistości, ale przede wszystkim poszukiwanie rozwiązań i nowych dróg myślenia oraz życia. Nowa sztuka, w tym butoh jako taniec ciemności, najczęściej zatrzymuje się na krytycznej postawie i dotykaniu okropności świata. Ale organizatorzy Butohpolis w 2025 roku chcą stanąć w opozycji do tego i zaprezentować butoh jako poszukiwanie światła w ciemności, dróg wyjścia z kryzysu światowego i humanistycznego, dzięki poetyce czułości, budowaniu nowej tożsamości człowieka w poczuciu jedności ze światem, nowej wrażliwości i duchowości – budowaniu nowego systemu wartości.

Poetykę czułości zobaczyć będzie można w performansach Pauli JeaninE Bennett, Limen Butoh. Projektu ELF – duetu Ichihary Akihito i Konoki Hyakuny, a także koncercie performatywnym Milito. Nie zabraknie też trudnych tematów w mocnych performansach Josef Ka i Studia Wachowicz/Fret.

W ramach „Śnienia nowego świata” sięgamy do źródeł butoh w ruchu DADA i surrealizmie jako ruchach wywrotowych. Zanurzymy się w Surréalité i w Śnienie, bo może jeśli zmienimy nasze sny, to uda nam się zmienić świat.

Program jest różnorodny i mam nadzieję, że każdy znajdzie coś poruszającego. Zaprezentujemy najnowsze poszukiwania w zakresie butoh i sztuk performatywnych. Niemal wszystkie wydarzenia to premiery.

Tworzymy festiwal, który jest przestrzenią spotkania, kreatywnej wymiany, inspiracji oraz wspólnoty artystów i widzów. Każdy jest mile widziany!

Spotkajmy się we wspólnej przestrzeni miasta butoh – Butohpolis. Śnijcie z nami nowy świat!

– zaprasza Sylwia Hanff, organizatorka festiwalu.

PROGRAM 7. BUTOHPOLIS

UWAGA! Różne miejsca prezentacji i godziny rozpoczęcia.

WSTĘP WOLNY!

23 kwietnia 2025 r. godz. 19.00, Służewski Dom Kultury, ul. J. S. Bacha 15

– Sumarsólstöður – film SF Amélie Ravalec z udziałem tancerzy butoh (polska premiera). Francja/Wielka Brytania

– Labirynt niewidzialnego świata (premiera) –  Amélie Ravalec (wideo tworzone na żywo) i Paula Michael Henry (butoh). Francja/Wielka Brytania

24 kwietnia 2025 r. godz. 19.00, Polsko-Japońska Akademia Technik Komputerowych, ul. Koszykowa 86, 02-008 Warszawa, Aula A 1, budynek A

– Pionierzy japońskiej awangardy – film Amélie Ravalec.
W ramach spotkania odbędzie się także wprowadzenie oraz dyskusja z udziałem wykładowców.

25 kwietnia 2025 r. godz. 19.00, Teatr Akt, ul. Łaziebna 9

– Sen na Jawie Agata Sokół (premiera). Polska/Warszawa

– Najbliższa część nieskończoności. LIMEN BUTOH Sylwia Hanff & Paula Jeanine Bennett (premiera). Polska/Warszawa, Poznań

– Echo Projekt ELF. Akihito Ichihara & Hayakuna Konoka. Japonia

26 kwietnia 2025 r., godz. 18.00, Teatr Akt, ul. Łaziebna 9

– Jezioro łabędzie Josef Ka. Finlandia

– Radość totalnego ucieleśnienia – koncert performatywny – Milito. Polska/Warszawa
Milito [Kamil Niedziałek] – śpiew, taniec, gitara, flety, przeszkadzajki; Mateusz Dobkowski – bas, klawisze, ukulele; Piotr Rezler – pady perkusyjne, elektronika

27 kwietnia 2025 r., godz. 18.00, Kwadrat Praski, ul. Szwedzka 2/4

– Pragnąca istota Paula Jeanine Bennett (premiera). USA

– Okruchy – performance taneczny.  Studio Wachowicz/Fret

– Spotkanie z Agatą Sokół – rozmowa o relacji butoh i tańców transowych Indonezji. Prowadzi Sylwia Hanff.

Strona festiwalu: https://www.facebook.com/Butohpolis

Organizator: Stowarzyszenie „Akademia Umiejętności Społecznych”
Organizator wspierający: Limen Butoh

Projekt współfinansowany przez m. st. Warszawa.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego, w ramach programu „Taniec”, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.

Partnerzy:
Teatr Akt
Służewski Dom Kultury
Polsko-Japońska Akademia Technik Komputerowych

Patroni medialni:
Strona tańca
Kwartalnik TANIEC
e-teatr

Wsparcie medialne: Portal taniecPOLSKA.pl