Łódź: 14. Międzynarodowy Festiwal Teatralny RETROPERSPEKTYWY startuje 21 sierpnia

W tegorocznym programie Festiwalu nie zabraknie tematów ekologicznych, politycznych manifestów oraz silnych akcentów feministycznych. Festiwal otworzy 21 sierpnia premiera spektaklu Ubu Król w wykonaniu Teatru CHOREA i Grupy Coincidentia, w reżyserii Konrada Dworakowskiego. Spektakl będzie mocną diagnozą współczesności – świata tyranii, chaosu i przemocy władzy, ukazując, jak łatwo można przywyknąć do absurdu i brutalności, ulegając sile przywódców. Tego samego dnia odbędzie się wernisaż wystawy Divny Sad autorstwa białoruskiej artystki Anastasi Rydlevskiej – intymna opowieść o procesie stawania się sobą. To wizualna historia ciała – nie kobiecego ani męskiego, lecz po prostu ludzkiego – które przechodzi drogę od lęku i izolacji ku akceptacji, zakorzenieniu i wolności. Dzień otwarcia Festiwalu zakończy DJ set Jak wino ten winyl.

Festiwal wzbogaci się o spektakl Night Piece N°7 niemieckiego Teatru O-Team, w reżyserii Niny Malotty i Samuela Hofa. To niezwykła nocna przygoda teatralna, oparta na idei wspólnego czuwania – niczym dziecięce nocowanie u przyjaciela, medytacyjny wschód słońca po całonocnej wyprawie czy senna pielgrzymka do świątyni. Artyści prowadzą nas przez noc jako przestrzeń wyjętą z codzienności, wypełnioną snami, tajemnicą i stanami zawieszenia między jawą a snem.

Międzynarodowa niezależna grupa z Czech również zabierze nas w teatralną podróż do nowego świata – spektakl Happy Hour autorstwa Jana Mocka to performatywna sesja inspirowana Minecraftem i sztuczną inteligencją. Troje performerów i setki styropianowych bloków tworzą symboliczną grę w budowanie i rozkładanie świata, przywołując pytania o naszą ludzką tożsamość w erze maszyn. Spektakl w lekki, niemal komiczny sposób eksploruje przyszłość, która już się rozpoczęła.

Z kolei Nosferatu – dziennik zarazy to propozycja grupy Teatr Łątek z Supraśla, która zaprasza widzów do mrocznego świata inspirowanego kinowym niemym klasykiem Friedricha Wilhelma Murnaua. W tej kameralnej opowieści grozy wykorzystano technikę cieniową i kino manualne, by snuć historię miasta pogrążonego w tajemniczej chorobie. To opowieść nie tyle o wampirze, ile o apatii i bezwładzie społeczeństwa, które coraz trudniej odróżnić od nieumarłych.

Mocnym punktem programu będzie również spektakl AR.50 RE/MIX przygotowany wspólnie przez Komunę Warszawa i Akademię Ruchu. To artystyczny hołd złożony jednej z najważniejszych polskich formacji teatralnych ostatniego półwiecza – pięć duetów artystów starszego i młodszego pokolenia stworzyło pięć remiksów kultowych spektakli AR z lat 70., 80. i 90. Efektem jest wielowarstwowa, poruszająca kompozycja pamięci, ruchu i buntu, która przywraca awangardzie jej współczesną siłę.

Kolejnym elementem jest propozycja Teatru Malabar Hotel – Nieosobni. Program romantyczny w czterech częściach, podszyty mykologią, ezoteryką i psychotroniką. W reżyserii Marcina Bartnikowskiego i Marcina Bikowskiego powstała senna fantazja o latach 50., o powojennej Warszawie i jej artystycznych enklawach, takich jak Teatr Osobny Mirona Białoszewskiego.

Ważnym spektaklem w repertuarze będzie również Stara kobieta wysiaduje Teatru Studio z Warszawy, monodram na podstawie dramatu Tadeusza Różewicza. To dzieło, które niesie mądrość i nadzieję, będąc symboliczną odpowiedzią na kryzys współczesnej cywilizacji. W odświeżonej formie, dzięki Irene Jun, spektakl pozostaje klasyką teatru i poruszającym przesłaniem o kondycji człowieka i świata. Jego obecność podkreśla wagę refleksji nad współczesnością i uniwersalność Różewicza.

Program dla młodszych widzów oraz początkujących twórców – to przestrzeń eksploracji formy jako narzędzia wyrażania siebie. Poprzez warsztaty, spektakle i działania artystyczne, dzieci i młodzież uczą się rozumieć i kreować świat poprzez sztukę.

Pipe Up jest tanecznym spektaklem plenerowym norweskiej grupy Panta Rei Danseteater. to parkour, taniec i cała masa rur, które dwóch pomysłowych tancerzy wykorzystuje podczas wizyty na placu zabaw.

Spektakl Officina Oceanografica Sentimentale, którego twórcami jest włoski Teatr Compagnia Samovar, to niepowtarzalne, piętnastominutowe, intymne doświadczenie artystyczne, w maleńkim teatrze, dla siedmiu widzów, zlokalizowanym w przyczepie kempingowej.

Nie zabraknie także przestrzeni dla najmłodszych. Strefa animacyjna dla rodzin Podwórko wyobraźni MuBaBaO, stworzona przez Muzeum Bajek Baśni i Opowieści – MuBaBaO, stanie się niezwykłym królestwem sensorycznego dobrostanu i twórczej swobody. Za ideę i wykonanie strefy odpowiada Michał Malinowski.

Tylko dla dziewczyn to premierowy projekt Teatru CHOREA, stworzony z myślą o dziewczynach i kobietach – matkach i córkach – które chcą wspólnie oswajać tematy dojrzewania i kobiecej cielesności. Pomysłodawczynią i producentką wydarzenia jest Ola Shaya. W programie znalazł się spektakl Czerwona Rzeka – poetycka, inicjacyjna opowieść o kobiecej cykliczności, oparta na baśniowym storytellingu. Drugą częścią jest stand-up O! Mały włos w reżyserii Małgorzaty Lipczyńskiej i Darii Kopiec – zabawna i szczera historia o dojrzewaniu, opowiedziana z perspektywy pierwszego włosa łonowego. Finałem są warsztaty Rzeka krwi, prowadzone przez Anetę Stępień-Proszewską i Justynę Wencel – twórcze spotkanie matek i córek, podczas którego powstają osobiste amulety, symbolizujące kobiecą siłę i bliskość. Tylko dla dziewczyn to trzyczęściowe wydarzenie o kobiecości, ciele i relacji – mądre, bliskie i potrzebne.

Tegoroczna edycja RETROPERSPEKTYW wzbogaci się o program taneczny, w którym widzowie będą mieli okazję zobaczyć zarówno polskie, jak i zagraniczne produkcje.

Spektakl The Loft norweskiej grupy Jo Strømgren Kompani – to połączenie czarnego humoru z psychologiczną głębią. Spektakl ukazuje wewnętrzne konflikty bohaterek, a choreografia precyzyjnie oddaje ich emocje, balansując między kontrolą a spontanicznością. Całość to intensywne, emocjonalne doświadczenie łączące teatr i taniec.

Produkcja Teatru Komuna Warszawa i Kolektywu Sticky Fingers Club – Glory Game to spektakl w choreografii Dominika Więcka, który bada granice ludzkiego ciała poprzez taniec, oraz to, jak zmieniło się podejście do ciała w sporcie. Choreografia ukazuje dramatyczne napięcia związane z dążeniem do perfekcji. Spektakl zdobył uznanie zarówno w Polsce, jak i za granicą, trafiając do prestiżowej sieci Aerowaves. Jest to niesamowicie hipnotyzujące widowisko, w którym ruch jest ukazany prawie w bezruchu.

Spektakl Ich heiße Frau Troffea, stworzony w ramach platformy badawczej dotyczącej współczesnej sztuki białoruskiej, powstał w koprodukcji z Nowym Teatrem w Warszawie. To performatywne dzieło Igora Shugaleeva i Sergeya Shabohina, które łączy historię z osobistym doświadczeniem emigracyjnym. Inspirowany tajemniczym tańcem Frau Troffei z 1518 roku, spektakl bada temat emigracji, uzależnienia od techno oraz poszukiwania wolności.

Goździk w pustej muszli Krakowskiego Teatru Tańca, w choreografii Aleksandry Bożek-Muszyńskiej i Piotra Skalskiego, bada złożoność długotrwałych związków miłosnych. Spektakl, inspirowany rzeźbą Pocałunek Brâncușiego, porusza temat ewolucji miłości w dojrzałą relację, unikając patosu i ukazując pragnienie poznania siebie i drugiego człowieka.

Festiwal zwieńczy pięciodniowa rezydencja choreografki Anny Nowickiej pt. Kalejdoskop. Artystka, wraz z grupą roboczą, stworzy performance dotyczący tematyki śnienia, tworzenia żywej formy i zakorzenienia w obecności.

RETROPERSPEKTYWY to także prezentacja działań Teatru CHOREA. W ramach Festiwalu odbędzie się pokaz pracy Reset Międzypokoleniowej Grupy Teatralnej, prowadzonej przez Janusza Adama Biedrzyckiego, Magdalenę Paszkiewicz i Wiktora Moraczewskiego, będący rytualną kompozycją ruchu, dźwięku, słowa i ciała. Na scenie Fabryki Sztuki zaprezentowana zostanie także Młodzieżowa Grupa Teatralna z przedstawieniem A Ty jak to widzisz?, badającym wpływ formy i języka na treść opowiadanej historii. Program wzbogaci spektakl Chreja w wykonaniu Anny Maszewskiej, który porusza temat neuroróżnorodności.

Po każdym ze spektakli odbędą się spotkania z artystami i artystkami, które poprowadzi uznany krytyk teatralny Tomasz Domagała.

W tym roku organizatorzy festiwalu nawiązali współpracę ze Studenckim Kołem Naukowym Teatrologów UŁ. Studenci i studentki, działając pod opieką teatrolożki Małgorzaty Jabłońskiej, przygotują gazetę festiwalową, dostępną dla wszystkich uczestników wydarzenia. Ponadto zaproszą festiwalową publiczność do udziału w rozmowach stolikowych – kameralnych dyskusjach poświęconych wydarzeniom festiwalowym. Recenzje i relacje tworzone przez studentów będzie można również czytać na oficjalnej stronie internetowej redakcji.

Tradycyjnie muzyczna scena RETROPERSPEKTYW to przestrzeń pełna dźwiękowych eksperymentów, spotkań kultur i brzmień nie do zaszufladkowania. W tym roku zaprosimy publiczność do wspólnych wędrówek przez elektronikę, rytuał, tradycję i nowoczesność.

Jedną z propozycji będzie koncert Snake Charmer młodej artystki białoruskiego pochodzenia – Anastazii Rydlevskiej. Jej utwory łączą głębokie elektroniczne brzmienia z taneczną energią i mitologiczną symboliką, tworząc muzyczną przestrzeń transformacji i oczyszczenia. Rydlevska to wokalistka i kompozytorka poszukująca duchowej głębi w rytuale i brzmieniu. Jej twórczość czerpie z osobistych doświadczeń i archetypicznych opowieści.

Muzyczna scena RETROPERSPEKTYW to także charyzmatyczna impreza DJ-ska Jak wino ten winyl, której gospodarzem będzie DJ Słowo Daje. To wieczór wspomnień, opowieści zapisanych na winylowych płytach i nieoczywistej tanecznej nostalgii. DJ Słowo Daje to performer i poeta, który od lat kolekcjonuje dźwięki minionych dekad. Jego sety są osobistymi narracjami, które łączą pokolenia.

Kolejna muzyczna propozycja to koncert międzynarodowego zespołu Karakal. Ich transowe brzmienie, utkane z wpływów kultury perskiej, syryjskiej, indyjskiej i bałkańskiej, przenosi słuchaczy w opowieść rozpisaną na głos, rytm i energię wspólnoty. Karakal to międzynarodowa, siedmioosobowa formacja celebrująca różnorodność i muzyczną przygodę. Wokalistką i autorką tekstów jest Ayşe Abacı, która poprowadzi zespół przez pustynną noc i jazzowy miraż.

RETROPERSPEKTYWY to także spotkanie z muzyką zaangażowaną i taneczną jednocześnie – taką propozycją będzie DJ set Papa Bo Selektah. To hipnotyzujący miks elektroniki, etnofuturyzmu i politycznej energii, który rozbrzmi na festiwalu z pełną mocą.
Papa Bo Selektah to DJ i producent związany z Białorusią i Polską. W swoich setach łączy chillrave, melodic techno i głęboki bas z przekazem społecznym.

Na scenie pojawi się również zespół The Dzidzias – młoda, energetyczna formacja balansująca pomiędzy indie rockiem a elektroniczną ekspresją. Ich piosenki to opowieści o codzienności, miłości i tęsknocie za dzieciństwem, podane z nieokiełznaną młodzieńczą siłą.
The Dzidzias to grupa twórców, którzy szukają szczerości w prostocie. Ich muzyka to szczery głos pokolenia, które dopiero zaczyna mówić własnym językiem.

Nie zabraknie też mocnego akcentu literackiego – koncert Ballady i Romanse to reinterpretacja romantyzmu Adama Mickiewicza w formie muzyczno-performatywnego spektaklu. Horsy i aktorka Zuzanna Żurakowska zabiorą widzów w wir morderstw, rusałek, zdrad i szaleństwa. Żurakowska i Horsy tworzą odważne, pełne energii widowisko, które łączy klasykę z estetyką futurystyczną. Ich koncert to kosmiczna odyseja przez polską duszę.

Na zakończenie festiwalu organizatorzy zaproszą publiczność na koncert Hoson Zes / Lśnij w wykonaniu Chóru Spółdzielczego. To efekt ponad rocznej pracy trzydziestoosobowego zespołu, który sięga po starożytne greckie pieśni w nowoczesnych aranżacjach.
Chór Spółdzielczy prowadzony jest przez Grzegorza Wierusa i Elinę Tonevę. Ich repertuar to rytmiczne, surowe i poruszające utwory, które rezonują echem dawnych kultur we współczesnym świecie.

Nieodłącznymi elementami programu RETROPERSPEKTYW są także panele dyskusyjne, spotkania i warsztaty. Paneliści i panelistki Ekologii kultury V. Aktywizm poruszą tematy związane z granicami zaangażowania i formami protestu w epoce kryzysu klimatycznego. Do udziału w rozmowie zostali zaproszeni specjaliści, praktycy i teoretycy z różnych środowisk: Magdalena Gałkiewicz, Helena Smoczyńska, Paweł Szypulski, Janusz Adam Biedrzycki i Zofia Smolarska. W ramach wydarzenia odbędzie się premiera e-booka, powstałego w wyniku zapisu rozmów podczas zeszłorocznego panelu Ekologie kultury IV. Ekologia miejska.

Tegoroczne warsztaty to propozycja zarówno dla pasjonatów teatru, jak i dla pedagogów, edukatorów, animatorów, instruktorów teatralnych oraz artystów – aktorów, tancerzy i muzyków. Warsztaty pod hasłem Porusz – współdziałaj – kreuj oparte będą na autorskich technikach pracy Teatru CHOREA, umożliwiających głębokie zanurzenie się w proces twórczy oraz intensywną, zespołową współpracę.

Dodatkowo zaplanowano spotkania z wybitnymi artystami. Irena Jun poprowadzi warsztaty Słowo w interpretacji aktorskiej, skupiające się na pracy z tekstem, jego emocjonalnym wydobyciu i intonacyjnej interpretacji. Natomiast Błażej Peszek zaprosi uczestników na spotkanie Nasze ciało niech stanie się naszym instrumentem, podczas którego eksplorowana będzie ekspresja poprzez ruch i ciało – jako narzędzie aktorskie i sceniczne.

14. Międzynarodowy Festiwal Teatralny RETROPERSPEKTYWY

21–31 sierpnia 2025
Teatr CHOREA
ul. Tymienieckiego 3
Łódź

Szczegółowy program wydarzenia znaleźć można na stronie internetowej.

Sprzedaż biletów odbywa się przez stronę kicket.com.