Wersja do druku

Udostępnij

Dziś przypada 98. rocznica urodzin Henryka Tomaszewskiego – reżysera, mima, tancerza, założyciela i wieloletniego dyrektora Wrocławskiego Teatru Pantomimy, jednego z reformatorów teatru XX wieku.

 

Henryk Tomaszewski urodził się 20 listopada 1919 roku w Poznaniu. W roku 1945 zapisał się w Krakowie do Studia Dramatycznego Iwo Galla, uczył się także tańca na prywatnych lekcjach. W latach 1946-47 współpracował z Polskim Teatrem Akademickim, przygotowując scenki pantomimiczne i oprawy choreograficzne.

 

Od 1946 do 1947 roku uczył się i tańczył w Baletach Polskich Feliksa Parnella. W 1949 roku zaangażował się do baletu Opery Wrocławskiej, do 1959 roku zatańczył i wykreował 11 ról, kreacjami okrzyknięto Pawia (Paw i dziewczyna), Li Szan Fu (Czerwony mak), Diabła (Pan Twardowski), podkreślano dramatyczny rys postaci i nowatorskie środki artystyczne.

 

W maju 1955 roku na Międzynarodowym Festiwalu Młodzieży i Studentów w Warszawie otrzymał srebrny medal za etiudę mimiczną Wirtuoz. Wpłynęło to na powstanie w 1956 roku najpierw Studia, a od 1959 roku – Wrocławskiego Teatru Pantomimy.

 

Premiera I Programu odbyła się 4 listopada 1956 roku. Od początku Henryk Tomaszewski konsekwentnie budował styl wyjątkowego w światowej kulturze zjawiska – zespołowego teatru pantomimy. Odszedł od francuskiej tradycji mimu czystego, prowadził wielokierunkowe poszukiwania formalne, eksplorując szerokie obszary literatury, mitów i kultury czyniąc z nich kanwę swoich spektakli, znaczącą rolę powierzał oprawie plastycznej i muzyce. Od początku współpracował z najwybitniejszymi polskimi scenografami (Jadwiga Przeradzka, Zofia de Ines, Kazimierz Wiśniak, Franciszek Starowieyski, Andrzej Majewski, Władysław Wigura).W centrum swojej wizji artystycznej, którą nazwał „teatrem kulistym”, postawił człowieka i twórcze możliwości ruchu.

 

Do 1962 roku występował na scenie, jego interpretacje Akakiusza w Płaszczu, tytułowego Woyzecka, czy Figurkę Śmierci ze Strzelnicy wpisały się na trwale do historii teatru. Henryk Tomaszewski przygotował w swoim teatrze XXIV Programy, od X – Odejścia Fausta były to pełnospektaklowe widowiska. Jako pierwszy w Polsce rozpoczął kształcenie mimów, którzy po ukończeniu Studium przy WTP uzyskiwali status profesjonalnego aktora-mima. Wielokrotnie opracowywał choreografię w spektaklach dramatycznych i operowych. Od 1967 roku pracował w teatrach dramatycznych jako reżyser, nadając przedstawieniom oryginalną wartość poprzez szukanie w geście i ruchu źródeł słowa i wydobywaniu z aktorów nieoczekiwanych możliwości.

 

W recenzjach z jego spektakli często padało określenie arcydzieło. Jego realizacja Gry w zabijanego Eugene’a  Ionesco w Teatrze Polskim we Wrocławiu uznana została za dzieło kongenialne. Jako reżyser pracował także poza granicami kraju, m. in. w Szwecji, Norwegii, RFN. Kilkakrotnie przenosił swoje inscenizacje z WTP do teatrów w Amsterdamie, Oslo, Kopenhadze. Jako choreograf i inscenizator pracował w polskich, duńskich i niemieckich teatrach operowych.

 

Szczególnie cenił sobie dwie swoje realizacje: przygotowane z Konradem Swinarskim w mediolańskiej La Scali Menady Hansa Wernera Henze i Dienstag aus Licht Carlheinza Stockhausena w Operze w Lipsku. H. Tomaszewski był także znanym kolekcjonerem. W listopadzie 1994 roku otwarto w Karpaczu Miejskie Muzeum Zabawek ze zbiorów Henryka Tomaszewskiego prezentujące kolekcję gromadzoną od 1967 roku a obejmującą zabawki pochodzące od XVII do XX wieku.

 

Henryk Tomaszewski zmarł 23 września 2001 roku w Kowarach, pochowany został na zabytkowym cmentarzu przy świątyni Wang w Karpaczu.

W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb.

Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym.

Kliknij tutaj, aby dowiedzieć się więcej.

Close