Feliks Parnell (właśc. Feliks Jan Grzybek) urodził się 13 grudnia 1898 roku w Żyrardowie. Był tancerzem i choreografem, zapisał się jako kluczowa postać w historii polskiego tańca.
Tańca uczył się w warszawskiej szkole baletowej od 1910 roku. W swojej karierze pracował z licznymi teatrami operetkowymi, kabaretami i rewiami: Bagatela, Miraż, Qui Pro Quo, Nowości, Stańczyk, Morskie Oko, Teatr Polski, Cyganeria, Hollywood i Stara Banda. Pracował także w roli tancerza, choreografa, kierownika zespołu i baletmistrzach w teatrach operowych, baletowych a także dramatycznych, m.in. Teatr im. Słowackiego w Krakowie, Opera im. Moniuszki w Poznaniu, Opera we Wrocławiu, Opera warszawska, Opera łódzka, Teatr im. Jaracza w Łodzi, Opera krakowska, Operetka dolnośląska.
W 1925 roku stworzył własny zespół taneczny, z którym do końca sezonu występował we Francji, Włoszech, Algierze, Tunisie, Hiszpanii i Szwajcarii. Pod koniec 1934 zorganizował autorski Balet Parnella, który debiutował 1 lutego 1935 na scenie Wielkiej Rewii. Do 1939 zespół pod nazwą Ballet Polonais de Parnell odnosił sukcesy za granicą. Podczas okupacji niemieckiej tańczył i prowadził balet w warszawskich teatrach jawnych Nowości i Miniatury.
Po przejściu na emeryturę nadal współpracował jako choreograf z licznymi zespołami w Polsce, a także pojawił się w produkcji filmowej Spotkanie na Atlantyku (reż. J. Kieślowski 1980).
Feliks Parnell zmarł 4 kwietnia 1980 w Łodzi.
Jako tancerz był pełen energii i wyrazistości, był wyjątkowo uzdolniony aktorsko, nie bał się także wykorzystywać elementów akrobatycznych w tańcu. Jego choreografie, w których przeważnie brał udział, wymagały także od tancerzy wysokiej sprawności fizycznej, umiejętności przekazywania symbolicznych treści, a nierzadko odnalezienia się w grotesce i humorze.
Najważniejszym nurtem w twórczości Feliksa Parnella było zwrócenie się do kultury i tradycji polskiej. Artysta wykorzystywał tematy ludowe, muzykę polskich kompozytorów, we własny, niepowtarzalny sposób reinterpretował polski folklor taneczny wyznaczając w tej dziedzinie nowe kierunki.
Sergiusz Lifar, jeden z największych choreografów w historii baletu światowego mówił o Parnellu: „Gdy Parnell i jego partnerzy rzucają się w wir mazura wydaj się, iż ściany, podłoga, wy sami bierzecie udział w tańcu porwani jego rytmem. Dusza kraju jest nie tylko w książkach i muzeach, jest również w rytmie tancerza.”
Oryginalne prace Feliksa Parnella były doceniane zarówno w Polsce i za granicą. Najczęściej sam tańczył główne role w swoich baletach, z których wymienić można m.in.:
Historia tańca (reż. Feliks Parnell, 1947), Halka (muz. S. Moniuszko, reż. Jan Popiel, 1949), Pan Twardowski (muz. L.Różycki, insc., reż., scen. Feliks Parnell, 1955), Parady Parnella (reż. Feliks Parnell, 1957, 58), Gizella (muz. A. Adam insc. I reż. Feliks Parnell, 1959), Świtezianka, czyli królowa wód (muz. E. Morawski, reż. Feliks Parnell, 1960), Fontanna Bachczysaraju (muz. B. Asafiew, adaptacja, insc i reż. Feliks Parnell, 1961), Coppelia (muz. L.Delibes, reż. i insc. Feliks Parnell, 1962), Carmina Burana (muz. C. Orff, reż. Leo Nedomansky, 1963), Czaromysł, czyli nimfy jeziora Gopło (muz. K. Kurpiński, reż. Andrzej Szalawski, 1968)
Stworzył także liczne wieczory z programami łączonymi, w których pojawiały się jego miniatury taneczne. Do jego najsławniejszych miniatur należą: obertas Zawierucha, Łucznik, Indianin, Pająk i mucha, Umarł Maciek umarł, Wesele łowickie, Dożynki, Lajkonik krakowski, Terpsychora na podwórku.
W 1936 roku wraz ze swoim zespołem Ballet Polonaise de Parnell zdobył I nagrodę na olimpiadzie tanecznej w Berlinie.
W 1939 otrzymał Złoty Krzyż Zasługi za dokonania na polu pracy zawodowej
W 1964 roku otrzymał Nagrodę Ministerstwa Kultury i Sztuki.
W 1979 roku otrzymał nagrodę m. Łodzi za całokształt działalności artystycznej w dziedzinie baletu.
Od 1988 roku Feliks Parnell jest patronem Ogólnokształcącej Szkoły Baletowej w Łodzi.
Źródła:
Tacjanna Wysocka Dzieje baletu, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1970
Feliks Parnell , Encyklopedia Teatru Polskiego Feliks Parnell ::: Osoby ::: Encyklopedia teatru polskiego (dostęp: 8.12.2023);
Internetowy System Aktów Prawnych, Zarządzenie M.P. 1939 nr 185 poz. 458, Zarządzenie o nadaniu Złotego Krzyża Zasługi (sejm.gov.pl) (dostęp:8.12.2023)
Strona Ogólnokształcącej Szkoły Baletowej im. Feliksa Parnella w łodzi, Ogólnokształcąca Szkoła Baletowa im. Feliksa Parnella w Łodzi (archive.org), (dostęp: 8.12.2023)