Ludzie tańca

Olga Sławska-Lipczyńska

Tancerka, pedagożka tańca

ur. 2 czerwca 1915 roku we Lwowie
zm. 29 kwietnia 1991 w Poznaniu

prawdziwe nazwisko: Prorubnikow, od 1932 roku używała pseudonimu: Sławska

Wykształcenie

1932 Warszawska szkoła baletowa – dyplom tancerki.
1936 Staż w szkole baletowej Eugenii Eduardowej w Berlinie w ramach Stypendium Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

Kariera zawodowa

1932–1935 Tancerka Teatru Wielkiego w Warszawie.
1935–1937 Solistka baletu Teatru Wielkiego w Warszawie.
1936 Solistka Wielkiej Operetki w Warszawie.
1936 Stażystka w szkole baletowej Eugenii Eduardowej w Berlinie w ramach Stypendium Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.
1937–1939 Solistka Polskiego Baletu Reprezentacyjnego (Baletu Polskiego).
1950–1951 Pedagożka tańca klasycznego w Liceum Choreograficznym w Gdańsku.
1951–1970 Założycielka, dyrektorka artystyczna i pedagożka szkoły baletowej w Poznaniu.

Ważniejsze role

1934
Noc Walpurgii
Teatr Wielki w Warszawie
chor. Jan Ciepliński
rola: Aspazja

1935
Coppélia
Teatr Wielki w Warszawie
chor. Jan Ciepliński
rola: Swanilda

1935
Trojak
Teatr Wielki w Warszawie
chor. Jan Ciepliński
rola: tancerka (z Janiną Kaniewską i Janem Cieplińskim)

1935
Hrabia Luxemburg
Teatr Wielki w Warszawie
chor. Mieczysław Pianowski
rola: walc-trio

1936
Baron cygański
Teatr Wielki w Warszawie
chor. Mieczysław Pianowski
rola: solistka w Tańcach cygańskich

1936     
Gejsza
Wielka Operetka, Warszawa
reż. Witold Zdzitowiecki
rola: tancerka

1937
Koncert e-moll do muzyki F. Chopina
Polski Balet Reprezentacyjny
chor. Bronisława Niżyńska
rola: solistka I tematu

1937
Apollo i dziewczyna
Polski Balet Reprezentacyjny
chor. Bronisława Niżyńska
rola: Bachantka i Sportsmenka

1937
Pieśń o ziemi
Polski Balet Reprezentacyjny
chor. Bronisława Niżyńska
rola: Panna Młoda

1938
Wesele w Ojcowie,
Polski Balet Reprezentacyjny
chor. Piotr Zajlich
rola: Panna Młoda

Wybrana działalność artystyczna

1936
Polonez do muz. Chopina
Teatr wielki w Warszawie (pokaz przedolimpijski)
chor. Olga Sławska-Lipczyńska
rola: tancerka

Nagrody, wyróżnienia, odznaczenia, tytuły honorowe

1933 Złoty medal i nagroda przewodniczącego jury Rolfa de Marégo na Międzynarodowym Konkursie Tańca w Warszawie
1934 Brązowy medal na Międzynarodowym Konkursie Tańca we Wiedniu
1936 Nagroda na Światowej Olimpiadzie Tańca w Berlinie
1937 Grand Prix w dziedzinie sztuki tanecznej na Międzynarodowej Wystawie Techniki i Sztuki w Paryżu (z Baletem Polskim)
1956 Złoty Krzyż Zasługi
1958 Srebrna Odznaka Honorowa za zasługi dla miasta Poznania

Dodatkowe informacje

Uczennica Marii Sznarowskiej, Marii Lucas i Piotra Zajlicha.

Z Baletem Polskim występowała m.in. w Paryżu, Londynie, Luksemburgu, Monte Carlo, Nowym Jorku.

Podczas okupacji wyszła za mąż za Michała Lipczyńskiego. Po wojnie, wraz z rodziną, przeprowadziła się do Sopotu, gdzie podjęła się organizacji zespołów tanecznych w domach kultury.

W PRL poświęciła się pracy pedagogicznej. Od września 1950 roku do sierpnia 1951 roku uczyła tańca klasycznego w Państwowym Liceum Choreograficznym w Gdańsku, wspierając swym doświadczeniem Janinę Jarzynównę-Sobczak, która tworzyła wówczas podwaliny szkolnictwa baletowego w Gdańsku.

Kolejnym przełomowym momentem życia artystki był wyjazd do Poznania i podjęcie się organizacji szkoły baletowej w tym mieście. Olga Sławska-Lipczyńska uczyniła z poznańskiej szkoły baletowej wybitny ośrodek szkoleniowy. W dążeniu do osiągnięcia najwyższego poziomu artystycznego szkoły pozyskiwała do współpracy wybitnych pedagogów, organizowała przeglądy i koncerty, przygotowywała coroczne popisy dla uczniów poznańskiej szkoły baletowej. Współpracowała także z Operą Poznańską, w której uczniowie zaprezentowali kilka opracowanych przez nią baletów, m.in.: Wieszczkę lalek Bayera, Wieczór miniatur baletowych i Chopinianę.

W gronie wychowanków Olgi Sławskiej są znaczące postaci współczesnego baletu polskiego, tancerze, pedagodzy i choreografowie: Ewa Wycichowska, Emil Wesołowski, Maria Kijak, Anna Fronczek, Olga Kozimala, Marta Bochenek, Danuta i Jarosław Piaseccy, Jacek Solecki, Romualda Juszkat, Anna Staszak, Jolanta Dybuś, Juliusz Stańda, Ewa Pawlak, Mirosław Różalski, Małgorzata Zalejska, Zbigniew Sobis, Franciszek Knapik, Danuta Kisiel, Ewa Napiórkowska, Kazimierz Ratajczak, Zbigniew Misiuda, Mariola Hendrykowska, Władysław Janicki, Małgorzata Połyńczuk.

Kilkakrotnie była oddelegowywana przez Ministerstwo Kultury do liczących się ośrodków baletowych, m.in. w 1956 i 1959 roku do Sadlers Wells Ballet School (obecnie Royal Ballet School), a także do szkół baletowych w Leningradzie i Moskwie oraz do Palucca Schule w Dreźnie.

Przetłumaczyła na język polski pracę Agrippiny Waganowej Osnowy kłassiczeskogo tanca (Zasady tańca klasycznego, Kraków 1952).

Od 1991 roku patronka Państwowej Szkoły Baletowej (obecnie Ogólnokształcącej Szkoły Baletowej) w Poznaniu.

Jedna z ulic w Poznaniu na Strzeszynie nosi imię Olgi Sławskiej-Lipczyńskiej.

Źródła:

Ignaczak Jadwiga, Dzieje Polskiego Baletu Reprezentacyjnego. Krótki sen o potędze, Narodowy Instytut Muzyki i Tańca, Warszawa 2022, s. 94.

Hasło Olga Sławska w: Archiwum Teatru Wielkiego Opery Narodowej, https://archiwum.teatrwielki.pl/osoba/baza/olga-slawska [dostęp: 27.05.2025]

Hasło Olga Sławska w: Encyklopedia Teatru Polskiego, https://encyklopediateatru.pl/osoby/23298/olga-slawska [dostęp: 27.05.2025]

Hasło Olga Sławska w: Polska Biblioteka Muzyczna, https://polskabibliotekamuzyczna.pl/encyklopedia/slawska-olga/ [dostęp: 27.05.2025].

Hasło Olga Sławska-Lipczyńska w: Wikipedia, https://pl.wikipedia.org/wiki/Olga_S%C5%82awska-Lipczy%C5%84ska [dostęp: 27.05.2025].

Olga Sławska-Lipczyńska. Patronka Szkoły, informacja na stronie Ogólnokształcącej Szkoły Baletowej im. Olgi Sławskiej-Lipczyńskiej w Poznaniu.  https://www.gov.pl/web/osbpoznan/patronka-szkoly [dostęp: 27.05.2025].

Turska Irena, Almanach baletu polskiego 1945–1974, PWM, Kraków 1983, s. 176.

Ostatnia aktualizacja: 28 maja 2025