Warszawa: Festiwal FolkOFF/ON

FolkOFF/ON to z jednej strony koncerty oraz widowiska taneczno-muzyczne, z drugiej zaś – wydarzenia towarzyszące o tematyce antropologicznej.

Tegoroczny motyw przewodni festiwalu to góry. Celem festiwalu jest pokazanie tego, jak warszawskie zespoły tańca ludowego oraz innych stylów tanecznych inspirują się dziedzictwem Karpat – od Bieszczad po Beskid Żywiecki. Nie zabraknie także akcentów lokalnych: warszawskich i nadwiślańskich.

W pierwszej edycji festiwalu wezmą udział zespoły: PolkaDot (Praga-Południe), Slavovica (Wola), Kuźnia Artystyczna (Wilanów),  Maryś (Śródmieście), ZTL „Pruszkowiacy” (Pruszków), New Folk (Pałac Młodzieży), a także gospodarze, czyli Woda na Młyn. Gościem specjalnym natomiast będzie zespół muzyczny z Żywiecczyzny – Kapela PoPieronie – która w roku 2024 wydała swój kolejny album pt. Żywioły inspirowany przede wszystkim muzyką Górali Żywieckich.

W ramach wydarzeń towarzyszących odbędzie się prelekcja na temat twórczości Jana Dziaczkowskiego oraz spotkanie autorskie z Sylwią Dec.

HARMONOGRAM

22 marca (sobota)

16.00 – Jan Dziaczkowski, Góry dla Warszawy | prelekcja Leny Wicherkiewicz (Muzeum  Warszawy)
18.00 – koncert Warszawa, Wisła, Karpaty | Kuźnia Artystyczna, Maryś, PolkaDot, „Pruszkowiacy”, Slavovica, Woda na Młyn

23 marca (niedziela)

16.00 – Heroski, boginie, wiedźmy: kobiece bohaterki z mitologii świata / Do Jasnej Anielki! Balkony i demony
18.00 – koncert Żywioły, Kapela PoPieronie, Woda na Młyn, New Folk, PolkaDot, Slavovica

OPIS WYDARZEŃ

Jan Dziaczkowski, Góry dla Warszawy i inne kolaże – prelekcja Leny Wicherkiewicz

Jan Dziaczkowski (1983–2011) był malarzem, w tym twórcą realizacji wielkoformatowych, fotografem, twórcą ilustracji do czasopism oraz okładek płyt muzycznych. Jednak w jego twórczości szczególne miejsce zajmowały kolaże. Wykonywał je w tradycyjny sposób, używając nożyczek, żyletki i kleju. Z techniką zapoznał się w dzieciństwie, kiedy wspólnie z ojcem robił wyklejanki. W dorosłym życiu kolekcjonował wycinki z dawnej prasy, które sukcesywnie wykorzystywał w tworzeniu kolejnych cykli. Pierwsze serie kolaży opracował jeszcze podczas studiów w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych – w 2007 roku Pozdrowienia z wakacji, Sztuka polska i España zostały wydane w formie książkowej nakładem wydawnictwa Ha!art. Cykl Góry dla Warszawy powstawał od 2009 do 2011 roku, do tragicznej śmierci artysty w drodze na Zawrat i również został opublikowany w formie książkowej. Kolażom Dziaczkowskiego towarzyszyły komentarzem eseje krytyka architektury Grzegorza Piątka i dr. Marka Pieniążka, geografa z Uniwersytetu Warszawskiego. Postulowali w nich wprowadzenie fikcyjnego pasma górskiego tytułowych „gór dla Warszawy”, sztucznie stworzonego z produktów przemiany miejskiej materii – śmieci, gruzu, odpadów budowlanych. W 2014 roku ukazał się polsko-angielski album z pracami artysty pt. Jan Dziaczkowski – Kolaże, zawierający 148 reprodukcji z najważniejszych cykli oraz teksty międzynarodowych krytyków: Jana Verwoerta, Briana Dillona i Stacha Szabłowskiego. Rok później Zachęta zorganizowała retrospektywną wystawę twórcy.

Prelekcja przybliży postać artysty, jego realizacje, ze szczególnym uwzględnieniem kolaży, w tym obecności w nich tematyki górskiej.

Lena Wicherkiewicz – absolwentka historii sztuki Uniwersytetu Łódzkiego (1999). Pracowała w Dziale Fotografii i Technik Wizualnych Muzeum Sztuki w Łodzi (2000–2005), współpracowała z Królikarnią, Oddziałem Muzeum Narodowego w Warszawie (2006–2008), była stałą współpracowniczką pism artystycznych „Exit” (2000–2015), „Format” (2012–2021), „Orońsko”. Od 2016 roku pracuje w Muzeum Warszawy – Dziale Opracowania Zbiorów (ob. Dział Badań nad Historią Warszawy i Zbiorami) na stanowisku kustoszki. Współkuratorka Gabinetu Opakowań Firm Warszawskich na wystawie
głównej Muzeum Warszawy. Opiekunka kolekcji opakowań i przedmiotów reklamowych, plakatów i rysunku współczesnego. W latach 2019–2022 członkini komitetu redakcyjnego „Almanachu Warszawy”, rocznika naukowego wydawanego przez MW (jako sekretarz redakcji, a następnie redaktor naczelna). Od 2018 roku członkini zespołu ds. e-katalogu zbiorów Muzeum Warszawy. Od 2022 roku koordynatorka Historycznej Pracowni Artystycznej Karola Tchroka z ramienia Muzeum Warszawy. Współautorka wystaw: Zwierzęta w Warszawie. Tropem relacji (2021), Rzeczy do zabawy. Edward Manitius i jego wytwórnia (2021–2022) oraz Na miejscu i na wynos Kuchnia warszawska (2024–2025). Ponadto zajmuje się krytyką artystyczną, jest autorką tekstów do katalogów wystaw.

Wstęp: bezpłatne wejściówki do pobrania na stronie biletyna.pl oraz w kasie i biletomacie w Terminalu Kultury Gocław

Koncert Warszawa, Wisła, Karpaty

Widowisko taneczne, podczas którego wystąpią zespoły prezentujące folklor warszawski oraz tańce regionów górskich w różnych odsłonach scenicznych – od typowo folklorystycznej po współczesne inspiracje tradycją. Naszą podróż zaczniemy od praskich podwórek oraz nadwiślańskich krajobrazów i przeniesiemy się na południe Polski, w Karpaty – w Beskid Niski, Sądecki, Żywiecki, na Spisz i w Gorce. To zestawienie Warszawy i Karpat wydawać się może nieoczywiste, ale to właśnie tańce i pieśni regionów górskich są najczęściej wykonywane przez zespoły (nie tylko) warszawskie. Widowisko Warszawa, Wisła, Karpaty to swego rodzaju spotkanie ludzi, dla których taniec ludowy jest pasją i elementem, wokół którego tworzą swoje małe społeczności i wspólnoty. Na jednej scenie wystąpią: Kuźnia Artystyczna, Maryś, PolkaDot, „Pruszkowiacy”, Slavovica, Woda na Młyn.

Heroski, boginie, wiedźmy: kobiece bohaterki z mitologii świata / Do Jasnej Anielki! Balkony i demony

Czy księżniczki zawsze musiały czekać na swojego księcia? Czy kobiety w baśniach pojawiają się tylko po to, by ktoś walczył o ich rękę? I czy mamy swoje słowiańskie bohaterki?

Zapraszamy na wyjątkowe wydarzenie – spotkanie z baśniami opowiadanymi na żywo pt. Heroski, boginie, wiedźmy – kobiece bohaterki z mitologii świata.

Podczas tego spotkania pisarka i opowiadaczka Sylwia Dec zabierze słuchaczy w magiczną podróż razem z mniej znanymi baśniowymi bohaterkami. Uczestnicy poznają dzielną królową Damrokę, która wszystko oddała, by ratować swoich ludzi. Razem z dziką kobietą odkryją tajemnice gór i lasów. Lady Ragnell zabierze odbiorców do świata króla Artura, a bogini Ceridwen przypomni o cudzie odrodzenia.

Opowiadanym baśniom będzie towarzyszył dźwięk bębna. Po opowieściach odbędzie się rozmowa o tym, jak dawne historie silnych kobiet przemawiają do nas w dzisiejszych czasach.

Po Heroskach… zaplanowano spotkanie poświęcone książce Sylwii Dec pt. Do Jasnej Anielki – Balkony i demony.

Miłość, rock i pelargonie! Pierwsza część przygód wiedźmy balkonowej Anieli Jasnej i jej kota Grażyny. Zapnijcie pasy i ruszajcie na spotkanie z urban fantasy, jakiego jeszcze nie było!

Wiedźma balkonowa Aniela Jasna nie ma łatwego życia. Główne źródła jej problemów to:

• matka, bezpruderyjna lwica korporacji (sztuk: jeden);
• sąsiad, postrzelony pisarz grozy Demonicjusz Wolff (sztuk: jeden);
• koledzy i koleżanki z Wiedźmowej Rady Osiedla (sztuk: o wiele za dużo).

W domu Anieli niepodzielnie rządzi kot Grażyna, mistrz ciętej riposty i wciągania kebaba na czas, a magia płynie w rytm muzyki Backstreet Boysów – co czasami (lub: prawie zawsze) oznacza afery, przypały i kłopoty.

Ale choć Aniela jest tą powszechnie wyszydzaną wiedźmą od „głupich pelargonii”, to ona będzie musiała zrobić porządek, gdy miastu zacznie zagrażać złowrogi Kościej Suchotnik, tajemniczy demon ściągający na świat suszę.

Tylko jak pokonać demona, gdy przypadkiem tracisz moce, a za jedyne wsparcie masz rąbniętego pisarza, gadającego kota i… złośliwego przybysza z innego świata?

Do Jasnej Anielki to brawurowo napisana historia, która łączy humor Terry’ego Pratchetta, szaloną wyobraźnię autorki i tematy ważne społecznie. Czegoś takiego w polskim urban fantasy jeszcze nie było!

Spotkanie o książce poprowadzi Natalia Grzeszczyk, redaktorka RMF Classic.

O autorce:

Sylwia Dec – pisarka i opowiadaczka. Na co dzień występuje razem z warszawską grupą Kolektyw Opowieści Tamdarym, a jej debiutancka powieść o wiedźmie balkonowej Do Jasnej Anielki. Balkony i demony została wydana nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka. Opowiada baśnie na żywo dla dorosłych, bo wierzy, że w dzisiejszych czasach potrzebujemy rytuału wspólnego bycia w kręgu i dzielenia się opowieściami. Pisze fantastykę, bo kocha tworzyć magiczne światy, które pokazują to wszystko, co gra w ludzkich sercach. Opiekuje się trzema kotami, całą chmarą kwiatów i bohaterami książkowymi, którzy przychodzą do niej w snach.

Koncert Żywioły

Wydarzenie zamykające pierwszą edycję festiwalu FolkOFF/ON, podczas którego warszawskie zespoły taneczne wystąpią wspólnie z Kapelą PoPieronie. Zaprezentowane zostaną choreografie przygotowane specjalnie na FolkOFF/ON, do utworów z albumu Żywioły, inspirowanego głównie muzyką Beskidu Żywieckiego. Ideą koncertu jest offowe, alternatywne podejście do tradycji, folkloru, muzyki i tańca ludowego, przepuszczane przez pryzmat współczesnej wrażliwości. Istniejący od 15 lat kwartet smyczkowy PoPieronie wystąpi wspólnie z zespołem wokalnym „Poliana”, a choreografie oparte na tańcach górali karpackich zaprezentują wspólnie gospodarze festiwalu – Woda na Młyn, Kapela PoPieronie live band oraz zaproszeni goście: New Folk, Slavovica, PolkaDot. Zapowiada się porywająca, niezwykle żywiołowa fuzja tradycji i współczesności w wirtuozerskiej oprawie muzycznej!

Kwartet Smyczkowy PoPieronie powstał w 2009 roku na Żywiecczyźnie. Tworzą go czterej utalentowani i doświadczeni muzycy, którzy poprzez swoje pochodzenie oraz wspólne doświadczenia artystyczne, zbudowali trwałą przyjaźń i muzyczną współpracę. Repertuar kapeli obejmuje zarówno tradycyjne utwory góralskie, jak i własne kompozycje, a w twórczości tej można dostrzec wpływy muzyki pogranicza kultur polskiej, słowackiej i węgierskiej. Kunszt wykonawczy kwartetu trafia zarówno do miłośników muzyki klasycznej, jak i do fanów muzyki improwizowanej oraz jazzu.

Kolektyw PoPieronie to nie tylko wykształceni muzycy, ale także oddani propagatorzy kultury góralskiej, co widać w ich energetycznych występach. Ich koncerty to prawdziwe święto muzyki etnicznej, które przenosi słuchaczy w magiczny świat tradycji.

Przez 15 lat kwartet PoPieronie zaskarbił sobie spore grono słuchaczy i fanów w całej Polsce oraz poza granicami kraju. Odnosił liczne sukcesy w ramach prestiżowych festiwali poświęconych muzyce ludowej i folkowej, m.in.:

• II miejsce podczas XXVI edycji Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Ludowej „Mikołajki Folkowe” w Lublinie (2016);
• III miejsce fonogramu „Wierni korzeniom” w ramach konkursu „Folkowy Fonogram Dwójki”, Polskiego Radia – Programu II (2014);
• Wyróżnienie oraz III miejsce w ramach II i III edycji Festiwalu „Turniej Muzyków Prawdziwych” w Szczecinie (kolejno w latach 2016 i 2017), a także Nagroda Publiczności (2020);
• Udział w finale Folkowego Festiwalu Polskiego Radia „Nowa Tradycja” w Warszawie (2016).

Więcej: terminalkultury.pl/wydarzenia/