Fot. Stanislav Belyaevskiy.
Balet Borisa Ejfmana jest poświęcony życiu i twórczości wybitnego rzeźbiarza Augusta Rodina oraz jego uczennicy, kochance i muzie – Camille Claudel. Przez 15 lat Rodin i Claudel tworzyli jedną cielesną i twórczą całość. Ich rozstanie zadało śmiertelny cios zdrowiu psychicznemu Camille – byto początkiem jej końca. Odizolowana od świata, wegetująca w nędzy Claudel traci rozum. Przeświadczenie o rzekomej konspiracji Rodina przeciw niej pogarsza jej stan zdrowia. Claudel spędziła w domu dla obłąkanych 30 lat, tam też zmarła w 1943 roku zapomniana i opuszczona przez wszystkich. Rodin to artystyczny wyraz tragicznej natury życia geniuszy. Wykorzystując unikalną mowę ciała współczesnego baletu psychologicznego, Ejfman ukazuje nowe rozumienie świata ludzkich pasji, mistrzowsko badane przez Rodina i Claudel w ich pracach.
Inscenizacja i choreografia: Boris Ejfman
Muzyka: Maurice Ravel, Camille Saint-Saёns, Jules Massenet
Scenografia: Zinoviy Margolin
Kostiumy: Olga Shaishmelashvili
Światła: Gleb Filshtinsky, Boris Ejfman
Obsada:
Rodin – Oleg Gabyshev / Dmitry Fisher
Camille – Lubov Andreeva / Alina Bakalova
Rose Beuret – Nina Zmievets / Julia Manzheles
Wybitny inscenizator i choreograf, twórca ponad 40 baletów. Uznawany jest obecnie w świecie za czołowego i najbardziej kreatywnego artystę baletu rosyjskiego. Jego spektakl Czajkowski otrzymał prestiżową nagrodę Złotej Maski, a on sam jest laureatem Złotej Maski za swój wielki wkład w rozwój współczesnej choreografii. Artysta został także czterokrotnie wyróżniony Nagrodą Teatralną Sankt Petersburga Złoty Łuk oraz tamtejszą Nagrodą Tryumfu. Jest Ludowym Artystą Rosji (1995), laureatem rosyjskiej Nagrody Państwowej za wybitny wkład w rozwój sztuki teatralnej (1999), Kawalerem Orderu Literatury i Sztuki Republiki Francuskiej (2000) i profesorem Akademii Baletu Rosyjskiego im. Waganowej w Sankt Petersburgu.
Boris Ejfman – urodził się na Syberii. Studiował w Akademii Waganowej, a następnie na wydziale baletmistrzowskim Konserwatorium Leningradzkiego. W 1970 roku zwrócił na siebie uwagę rosyjskiej krytyki realizacją baletu Ikar i został stałym choreografem macierzystej Akademii Baletowej. Później zrealizował w Leningradzie własną wersję Gajane Chaczaturiana dla Teatru Małego (1972) i Ognistego ptaka Strawińskiego dla Teatru Kirowa (1975). W tym samym roku przyjechał do Polski na zaproszenie Teatru Wielkiego w Łodzi, gdzie z wielkim sukcesem powtórzył swoją inscenizację Gajane. Była to pierwsza praca zagraniczna artysty, która zapoczątkowała zarazem jego wieloletnie kontakty z naszym krajem.
W 1977 roku założył własny zespół, znany obecnie na świecie jako Sanktpetersburski Teatr Baletu, z którym realizuje swoją autorską wizję teatru tańca. Wykreował bardzo osobisty, oryginalny styl wywodzący się z baletu klasycznego, ale przeniknięty duchem choreografii współczesnej. Co więcej, udaje mu się gromadzić wokół siebie i kształtować tancerzy podobnie myślących, dla których w sztuce baletowej nie ma rzeczy niemożliwych.
Filozofia artystyczna Borisa Ejfmana jest zaskakująco zbieżna z wrażliwością i problemami współczesnego człowieka. Jest zafascynowany tajemnicą tworzenia i magią geniuszu, co znalazło swoje odbicie w jego wizjach życia Czajkowskiego, Spiesiwcewej i Moliera. Nie waha się też zgłębiać mrocznej, czasem przerażającej natury psychiki ludzkiej (Idiota, Mistrz i Małgorzata, Mordercy, Czajkowski, Don Kichot, Bracia Karamazow, Czerwona Giselle, Rosyjski Hamlet, Don Juan & Moliere), kreując na scenie artystyczne próby psychoanalizy. Interesuje go człowiek w sytuacjach ekstremalnych, zaś szaleństwo jego bohaterów nie jest skutkiem choroby umysłowej, lecz umożliwia im kontakt z innym światem i wymiarem. Za ich pośrednictwem artysta przekracza granice własnej wyobraźni, głęboko wnikając w istotę dociekań filozoficznych i duchowych współczesnego człowieka.
Oddzielnym nurtem jego zainteresowań twórczych jest współczesna komedia baletowa. Również w tym gatunku sięga do powszechnie znanych motywów, ukazując je wszakże po swojemu, z zadziwiającym poczuciem humoru, ale też zawsze z nutą głębszej refleksji. Tak było z Dwunastą nocą według Wieczoru trzech króli Szekspira, z Szalonym dniem według Wesela Figara Beaumarchaisa i Rossiniego, aż po balet Who’s Who inspirowany słynnym filmem Billy Wildera Pół żartem, pół serio.
W poszukiwaniu własnego stylu sięga do najrozmaitszych rodzajów tańca i ruchu, co uczyniło z jego teatru rodzaj laboratorium poszukiwań i odkryć. W dążeniu do osiągnięcia współczesnego wyrazu teatralnego choreograf burzy konwencje baletu klasycznego. Każde jego dzieło jest złożonym, wszechogarniającym spektaklem, odkrywającym przed widzem nowe formy i źródła twórczości baletowej. Posługując się językiem ekspresji tanecznej, dynamicznych i porywających scen zbiorowych, zaskakujących momentów bezruchu i oryginalnym zestawianiem partnerów – tworzy swój własny typ teatru, pełen gwałtownych uczuć, przeżyć i głębokich przemyśleń.
W ciągu ostatnich dwudziestu kilku lat Boris Ejfman wielokrotnie odwiedzał Polskę ze swoim petersburskim zespołem, a od 1993 roku jego Teatr Baletu regularnie gości w Warszawie na scenie Opery Narodowej. Dzięki temu polscy widzowie znają niemal cały dorobek twórczy choreografa. Jest u nas bez wątpienia najwyżej cenionym z twórców współczesnego teatru rosyjskiego, ciesząc się uznaniem krytyki i wielką popularnością. Ukoronowaniem tych wieloletnich więzi z naszym krajem stała się warszawska premiera Czajkowskiego, jednego z najpiękniejszych baletów Borisa Ejfmana (2003) oraz wyróżnienie artysty Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, przyznanym mu w 2003 roku przez naszego prezydenta.
W 2004 roku przedstawił swój balet Musagète, poświęcony pamięci słynnego choreografa George’a Balanchine’a. Prapremierę tego baletu zaprezentował New York City Ballet w New York State Theater, zaś premiera polska Musagète pokazana została przez nasz teatr w listopadzie 2004 roku. W 2005 roku w nowojorskim City Center zaprezentował swój kolejny balet – Annę Kareninę według powieści Lwa Tołstoja, którego europejska premiera odbyła się we wrześniu 2005 r. w Operze Narodowej. W 2007 roku przygotował choreografię Czajki wg Czechowa, w 2009 r. Eugeniusza Oniegina do muzyki Czajkowskiego, a ostatnio balet Rodin z muzyką Ravela, Saint-Saёnsa i Masseneta (2011).
Info o spektaklu i choreografie za stroną Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie: http://www.teatrwielki.pl
