Projekt: Grzegorza Laszuk.
Iza Szostak: RE//MIX Merce Cunningham
W przypadku tańca czy choreografii remiks jest możliwy do wykonania, kiedy uwzględnimy kilka sposobów interpretacji. Można wziąć pod uwagę samego artystę – jego metody i pomysły, oryginalne podejście do pracy twórczej. Remiks może też być zupełnie nową propozycją – przeobrażonym dziełem. Może być zbiorem cytatów z istniejącego „zapisu” choreografii czy kompozycji danego artysty. Dla mnie ważne jest też, żeby uwzględnić całokształt remiksowanego spektaklu lub chociaż pełnię jego fragmentów (mam tu na myśli takie elementy jak reżyseria światła, scenografia, kostiumy i muzyka).
Mój remix będzie nawiązywał do takich czynników i detali. Jego bohaterem będzie Merce Cunningham (1919-2009), niesamowita osobowość, ojciec amerykańskiej awangardy, a także pionier przecierający szlaki „nowego tańca”, który później nazwany został post-modern dance. Zaczynał w zespole Marthy Graham, ale w swoich pracach odszedł od narracyjnego tworzenia choreografii na rzecz formalności i abstrakcji w ruchu.
I to właśnie urzeka mnie najbardziej w pracach Cunninghama – prostota formy, jej skostniałość i precyzyjna matematyczność ruchu. Nic nie jest przypadkowe, choć właściwie z gry przypadku powstało. Zamierzam przeprowadzić eksperyment i wejść w dialog z potężnym materiałem ruchowym prac Cunninghama. Potańczyć i zmierzyć się na nowo z jego techniką tańca. Zobaczyć z bliska jego podziw nad nowością i przefiltrować te fascynacje przez siebie i swoje doświadczenia.
Pytania, do których spróbuję się odnieść: jak dzisiaj młodzi choreografowie odnoszą się do haseł i koncepcji zapoczątkowanych „dawno temu w Ameryce”, kiedy rodził się postmodernizm? Jak i jakie nowe technologie wykorzystałby dzisiaj Cunningham w swoich pracach?
Miałam okazję poznać technikę Cunninghama w szkole CODARTS – Rotterdam Dance Academy, gdzie pracowałam z ludźmi, którzy znali go osobiście. Intrygującym doświadczeniem będzie dla mnie powrót do sposobu myślenia mistrza „czystego ruchu”, tym razem może bardziej świadomie i badawczo, a przede wszystkim nie tak odtwórczo, jak na lekcji tańca.
Komponenty i czynniki jako źródła, obecne w realizacji:
MUZYKA / relacja Merce Cunningham – John Cage i ich chance operations. Muzyka wyzwolona od tańca, istniejąca jako niezależny czynnik. Cunningham, współpracując z Cage’em, wprowadził do spektakli symultaniczność muzyki i tańca, oba „narzędzia” były tworzone oddzielnie z naciskiem na brak ich wzajemnych wpływów. Muzyka ma swój własny tor i jedynie buduje atmosferę. Pierwsze spotkanie następuje w dniu realizacji i, jak mówił Cunningham, „to zawsze była najbardziej ekscytująca chwila”.
PRZESTRZEŃ / wszystko na scenie dla Cunninghama jest równie ważne, obecność tancerzy w przestrzeni nie musi być scentralizowana, a ich prezencja nie jest ukierunkowana w stronę widza.
RUCH / każdy ruch może podążać za poprzednim w nieograniczonych kierunkach wedle możliwości anatomicznych tancerza, niejasny jest początek, środek i koniec ruchu ani jego logiczne połączenie. Ruch jest badany w stanie czystym, bez jakiejkolwiek narracji i dramatyzmu.
SCENOGRAFIA / nigdy nie dominuje, trochę jak w sytuacji ulicznej: jest unikatowa, nowoczesna, ale nie ma wpływu na przemieszczających się ludzi. Cunningham zapatrzony w nowinki technologiczne nieustająco wprowadzał nowe eksperymenty w sztuce wizualnej.
CHANCE OPERATIONS (operacje przypadkowe) / Cunningham, zainspirowany podejściem Johna Cage’a do komponowania muzyki, wykorzystał jego metodę w choreografii. Rzucając kostkami, podejmował decyzję w kwestii ilości tancerzy na scenie, kolejności części choreograficznych bądź sekwencji ruchowych, kierunków i powtórzeń. Zastosowanie chance operations było istotne, aby pozbyć się ograniczeń, gustów i nawyków ruchowych w procesie twórczym. Cunningham używał ich tylko w początkowej fazie tworzenia.
JOHN CAGE / kompozytor i partner Cunninghama, znany z eksperymentów z preparowanym fortepianem, a także z używania przedmiotów codziennego użytku jako instrumentów. Twórca chance music, nowego postrzegania kompozycji zaczerpniętego z filozofii Dalekiego Wschodu i chińskiej Księgi przemian I Ching, mówiącej o wróżeniu metodami losowymi.
choreografia: Iza Szostak
wykonanie/ koncept: Iza Szostak, Kuba Słomkowski
muzyka: Kuba Słomkowski
światło: Karolina Gębska
przestrzeń: Iza Szostak, Kuba Słomkowski
Po pokazie w dniu 20 października odbędzie się spotkanie z twórcami, prowadzone przez Arka Gruszczyńskiego (Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana).
bilety: 15 zł normalne, 10 zł ulgowe
// Iza Szostak – tancerka, choreografka, absolwentka Szkoły Baletowej w Warszawie oraz Codarts/Rotterdam Dance Academy w Holandii. Stypendystka polskiego Ministerstwa Kultury, holenderskiego Corrie Hartong Fonds, Programu Alternatywnej Akademii Tańca oraz Solo Project Art Stations Foundation. Odbyła staż w Belgii w zespole Jana Fabre/Troubleyn. Współpracowała m.in. z Michaelem Schumacherem, Amy Raymond, Feliksem Ruckertem, Guilherme Botelho, Wojtkiem Ziemilskim, Marysią Stokłosą i Anną Holter. Autorka spektakli: Karmi-go, Feedback, From culture to nature i The glass jar next to the glass jar. Obecnie stypendystka międzynarodowego projektu dla młodych choreografów – SPAZIO.
// Kuba Słomkowski – absolwent malarstwa Warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Studiował też na wydziale Bellas Artes uniwersytetu Complutence w Madrycie. Zdobył trzecią nagrodę w konkursie Samsung Art Master (2009) za pracę pod tytułem Program Music Box. Autor m.in. projektów Taxi Music Wheel, Impreza Ciszy, StopAndWalk, Syrena dla Warszawy, Kolacja Na Hucie. Współtwórca kolektywu Parque-no oraz duetów KubaTwiceImprovise i Dwóch Ludzi z… Posługuje się wieloma mediami, oprócz dźwięku i performance art interesuje się także malarstwem.
// Mercier Philip „Merce” Cunningham (1919-2009) – amerykański tancerz i choreograf. W swojej ponad 70-letniej karierze zrewolucjonizował podejście do choreografii i prezentacji baletu. Pierwszy występ solo miał w Nowym Jorku w kwietniu 1944, z muzyką kompozytora Johna Cage’a. W 1953 Cunningham zawiązał zespół Merce Cunningham Dance Company z siedzibą w Nowym Jorku. W trwającej ponad pięćdziesiąt lat pracy zespołu Cunningham stworzył ponad dwieście choreografii i osiemset specyficznych przedstawień baletowych. Sam tańczył do bardzo późnego wieku, występował na scenie jeszcze w początkach lat 90. XX wieku, kiedy miał już ponad 70 lat.
RE// MIX 2012
Kuratorka: Magda Grudzińska
Pomysłodawca cyklu: Tomasz Plata
Remiks to pojęcie zapożyczone z muzyki: oznacza utwór powstały w wyniku przetworzenia innego utworu. Nie jest po prostu „interpretacją”, podaniem oryginału nowymi środkami wyrazu czy
w nowej aranżacji. Choć może zawierać oryginalne fragmenty (tzw. sample), to są one jedynie cytatami. Remiks jest utworem nowym, odnoszącym się treścią lub formą do pierwowzoru. Twórcy remiksów dyskutują ze swymi mistrzami, nostalgicznie ich wspominają lub na nowo odczytują.
Trwający od 2010 roku w komunie//warszawa cykl RE// MIX to premierowe produkcje odnoszące się do klasycznych dzieł, przede wszystkim z dziedziny teatru i tańca, a także literatury i filmu. Pierwowzory, niektóre już lekko zapomniane, niegdyś zmieniły świadomość osób dziś zajmujących się „dziwnym” teatrem – interdyscyplinarnym, poszukującym, sytuującym się na pograniczu teatru wizualnego, performance art, sztuk plastycznych i działań społecznych. Tworzą swoisty kulturowy kanon, określają gust i styl, są autodefinicją własnych źródeł i inspiracji – punktami odniesienia.
KOLEJNE REMIKSY W 2012:
27-28 października – Mikołaj Mikołajczyk: RE//MIX Mikołajczyk – projekt Tomaszewski
9 grudnia – Teatr Strefa Ciszy: Autobus RE//MIX (Akademia Ruchu)
16-17 grudnia – Monika Strzępka & Paweł Demirski: RE//MIX Dario Fo
Projekt dofinansowany przez Urząd m.st. Warszawy oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, realizowany we współpracy z Instytutem Muzyki i Tańca.
Patronat medialny: Didaskalia, Notes na 6 tygodni
