Mikołaj Kopiński
Tancerz, baletmistrz, choreograf, pedagog
ur. 8 kwietnia 1910 roku, Warszawa
zm. 10 czerwca 1985 roku, Kraków
Wykształcenie
1928 Szkoła Baletowa przy Teatrze Wielkim w Warszawie – dyplom tancerza.
Kariera zawodowa
1928–1930 Tancerz w Teatrze Wielkim w Warszawie.
1930–1937 Solista w Teatrze Wielkim w Warszawie.
1937–1939 Solista Baletu Polskiego (Polskiego Baletu Reprezentacyjnego).
1937–1939 Wykładowca tańca w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej, w Szkole Tańca Scenicznego Tacjanny Wysockiej (taniec klasyczny), w Szkole Gimnastyki i Tańca Artystycznego Ireny Prusickiej w Warszawie.
1945 Tancerz w występach estradowych w duecie z Niną Nowak w Krakowie.
1945–1946 Organizator objazdowej „Rewii Tanecznej”.
1946–1947 Kierownik własnego zespołu objazdowego, Polskiego Baletu Kopińskiego.
1947–1952 Kierownik baletu i choreograf Zespołu Pieśni i Tańca Domu Wojska Polskiego.
1952–1958 Kierownik baletu Opery Śląskiej w Bytomiu.
1952–1958 Pedagog tańca klasycznego i charakterystycznego w bytomskiej szkole baletowej.
1958–1959 Kierownik baletu Teatru Muzycznego w Łodzi.
1958–1961 Kierownik baletu Teatru Muzycznego w Krakowie.
1961–1966 Kierownik baletu Operetki Śląskiej w Gliwicach.
1967–1971 Kierownik baletu Opery we Wrocławiu.
1975 Organizator Polskiego Baletu Charakterystycznego (przez kilka kolejnych lat także jego kierownik).
Ważniejsze role
1927
Pieśń o ziemi naszej
Teatr na Wyspie w Łazienkach Królewskich (na zamówienie IV Międzynarodowego Kongresu Medycyny i Farmacji Wojskowej)
chor. Tacjanna Wysocka
tancerz
1938
Baśń krakowska
Balet Polski
chor. Bronisława Niżyńska
rola: Oberżysta
1939
Harnasie
Balet Polski
chor. Jan Ciepliński
tancerz
1939
Wesele w Ojcowie
Balet Polski
chor. Piotr Zajlich
role: taniec góralski i taniec drużbów
1942
Kupa rozkoszy za parę groszy
Teatr Złoty Ul (Kabaret Ul), Warszawa
reż. Stanisława Perzanowska
tancerz
1942
Ali Baba i… 40 żon
Teatr Rewii Bohema, Warszawa
tancerz
1942
Siedem grzechów kobiety
Teatr Rewii Bohema, Warszawa
tancerz / baletmistrz
1942
Same rodzynki
Teatr Rewii Bohema, Warszawa
tancerz / baletmistrz
1942
Bigos hultajski
Teatr Rewii Bohema, Warszawa
tancerz / baletmistrz
Wybrana działalność artystyczna
1947
Janko muzykant
Zespół Pieśni i Tańca Domu Wojska Polskiego
chor. Mikołaj Kopiński
1947
Taniec godzin (z opery Gioconda A. Ponchiellego)
Zespół Pieśni i Tańca Domu Wojska Polskiego
chor. Mikołaj Kopiński
1948
Wesele na wsi
Zespół Pieśni i Tańca Domu Wojska Polskiego
chor. Mikołaj Kopiński
1948
Na kwaterze
Zespół Pieśni i Tańca Domu Wojska Polskiego
chor. Mikołaj Kopiński
1953
Kopciuszek
Opera Śląska
chor. Mikołaj Kopiński
1955
Sprytni studenci
Opera Śląska
chor., reż. i inscen. Mikołaj Kopiński
1955
Szeherezada
Opera Śląska
chor., reż. i inscen. Mikołaj Kopiński
1957
Pan Twardowski
Opera Śląska
chor., reż. i inscen. Mikołaj Kopiński
1971
Bolero (w ramach wieczoru Balet, balet, opera, balet)
Opera Wrocławska
chor., reż., inscen., libretto Mikołaj Kopiński
1971
Błękitna rapsodia (w ramach wieczoru Balet, balet, opera, balet)
Opera Wrocławska
chor., reż., inscen., libretto Mikołaj Kopiński
Inne współprace
1959 Juror I Ogólnopolskiego Konkursu Tańca Klasycznego (Opera Warszawska).
1964/1965 Współpraca z Operetką w Szczecinie.
1965 Współpraca z Teatrem Muzycznym w Gdyni.
1965–1972 Współpraca z Teatrem Rozmaitości w Krakowie.
1966–1973 Współpraca z Teatrem Zagłębia w Sosnowcu.
1973–1974 Współpraca z Teatrem Bagatela im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego, Kraków.
1974 Współpraca z Teatrem Ziemi Krakowskiej im. Ludwika Solskiego, Tarnów.
1973–1975 Współpraca z Teatrem im. Adama Mickiewicza w Częstochowie.
1980 Współpraca z Teatrem Polskim, Bielsko/Cieszyn.
1983 Współpraca z Teatrem Muzycznym w Lublinie.
1984 Współpraca z Teatrem Dramatycznym im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku.
1984 Współpraca z Tarnowskim Teatrem im. Ludwika Solskiego w Tarnowie.
Nagrody, wyróżnienia, odznaczenia, tytuły honorowe
1949 Srebrny Krzyż Zasługi
1951 Nagroda Państwowa II stopnia
1951 Złoty Krzyż Zasługi
1954 Krzyż Kawalerski OOP
1955 Medal 10-lecia PRL
Dodatkowe informacje
Uczniem Kopińskiego w jego zespole w Krakowie w latach 1946–1947 był Conrad Drzewiecki.
Nina Nowak była solistką w zespole Kopińskiego w 1946 roku.
Źródła:
Ignaczak Jagoda, Dzieje Polskiego Baletu Reprezentacyjnego, Narodowy Instytut Muzyki i Tańca, Warszawa 2022.
Mamontowicz-Łojek Bożena, Terpsychora i lekkie muzy, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1972.
Mikołaj Kopiński [hasło], w: Encyklopedia Teatru Polskiego, https://encyklopediateatru.pl/osoby/15978/mikolaj-kopinski [dostęp: 11.04.2025].
Pudełek Janina, Polski Balet Reprezentacyjny 1937–1939, „Pamiętnik Teatralny”, z. 3–4, 1998.
Turska Irena, Almanach baletu polskiego 1945–1974, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1983.
Ostatnia aktualizacja: 10 kwietnia 2025

Mikołaj Kopiński z Janiną Nowakówną (Niną Novak), duet taneczny, 1941, NAC, Zespół: Wydawnictwo Prasowe Kraków -Warszawa, sygn. 2-10686
Wybrane choroegrafie Mikołaja Kopińskiego

„Pomsta Jontkowa” muz. Bolesław Wallek-Walewski, chor. Mikołaj Kopiński (premiera: 23.11.1970); na pierwszym planie: Helena Czaplarska, oraz artyści Chóru i Baletu Opery Wrocławskiej; fot. Grażyna Wyszomirska; Opera Wrocławska / Archiwum Opery Wrocławskiej

„Pomsta Jontkowa” muz. Bolesław Wallek-Walewski, chor. Mikołaj Kopiński (premiera: 23.11.1970); na pierwszym planie: Janosik – Tadeusz Prochowski, oraz artyści Baletu Opery Wrocławskiej; fot. Grażyna Wyszomirska; Opera Wrocławska / Archiwum Opery Wrocławskiej

„Pomsta Jontkowa” muz. Bolesław Wallek-Walewski, chor. Mikołaj Kopiński (premiera: 23.11.1970); Jontek – Adam Dachtera, Janosik – Janusz Temnicki, Helena – Salomea Bilińska, oraz artyści Chóru Opery Wrocławskiej; fot. Grażyna Wyszomirska; Opera Wrocławska / Archiwum Opery Wrocławskiej

„Bolero” muz. Maurice Ravel, chor. Mikołaj Kopiński (premiera: 28.03.1971); Tancerka czerwona – Barbara Goślińska, Tancerz czarny – Waldemar Karst; fot. Grażyna Wyszomirska; Opera Wrocławska / Archiwum Opery Wrocławskiej

„Bolero” muz. Maurice Ravel, chor. Mikołaj Kopiński (premiera: 28.03.1971); Tancerka czerwona – Beata Starczewska, Tancerz czarny – Stanisław Sitkomirski; fot. Grażyna Wyszomirska; Opera Wrocławska / Archiwum Opery Wrocławskiej

„Bolero” muz. Maurice Ravel, chor. Mikołaj Kopiński (premiera: 28.03.1971); Tancerka czerwona – Barbara Goślińska, Tancerz czarny – Waldemar Karst; fot. Grażyna Wyszomirska; Opera Wrocławska / Archiwum Opery Wrocławskiej

„Błękitna Rapsodia” muz. George Gershwin, chor. Mikołaj Kopiński (premiera: 28.03.1971); fortepian – Aleksander Tracz, na pierwszym planie: Krystyna Dąbrowska, Waldemar Karst, Ruta Syldorf, Stanisław Sitkomirski, na drugim planie: Celina Gotfryd, Jacek Zelent, Barbara Goślińska, Henryk Sawicki, Lidia Cichocka, Antoni Żydek oraz Balet Opery Wrocławskiej; fot. Grażyna Wyszomirska; Opera Wrocławska / Archiwum Opery Wrocławskiej

„Błękitna Rapsodia” muz. George Gershwin, chor. Mikołaj Kopiński (premiera: 28.03.1971); fortepian – Aleksander Tracz, na pierwszym planie: Krystyna Kosarewicz, Waldemar Karst, Krystyna Przyłudzka, Stefan Hołda, na drugim planie: Jacek Zelent, Barbara Goślińska, Henryk Sawicki, Kamila Planowa, Antoni Żydek oraz Balet Opery Wrocławskiej; fot. Grażyna Wyszomirska; Opera Wrocławska / Archiwum Opery Wrocławskiej

„Błękitna Rapsodia” muz. George Gershwin, chor. Mikołaj Kopiński (premiera: 28.03.1971); Lidia Cichocka, Waldemar Karst, Barbara Starczewska, Henryk Sawicki; fot. Grażyna Wyszomirska; Opera Wrocławska / Archiwum Opery Wrocławskiej