Warszawa / Teatr Wielki – Opera Narodowa „Pinokio” – chor. Anna Hop, muz. Mieczysław Wajnberg

Pinokio
Balet w dwóch aktach
Libretto: Anna Hop wg powieści Carla Collodiego
Muzyka: Mieczysław Wajnberg
Redakcja muzyczna: Anna Hop i Marta Kluczyńska

Zainteresowanie twórczością Mieczysława Wajnberga – fascynującego kompozytora tworzącego na styku kultury polskiej, żydowskiej i rosyjskiej – sprawia, że jego dzieła pojawiają się nie tylko na nagraniach płytowych i w repertuarach filharmonii, lecz także na deskach teatrów. Coraz lepiej poznawana jest jego twórczość operowa (Pasażerkę można było oglądać na naszej scenie), przyszedł czas na odkrycie także baletu Wajnberga – przeznaczonego dla dzieci Złotego kluczyka.

Opowieść o Pinokiu – pajacyku z drewna, który ożywa – zna każde dziecko. Twórcą tej postaci był Carlo Collodi, warto jednak podkreślić, że każda epoka ma własną wersję historii. Balet Wajnberga opiera się na przetworzeniu oryginalnej powieści – książce pt. Buratino napisanej przez Aleksieja Tołstoja, dalekiego kuzyna sławnego pisarza, który korzystał obficie z Collodiego, pozwolił sobie jednak na dość dalekie odstępstwa fabularne.

Balet Wajnberga inspirowany jest tradycją commedia dell’arte – burattino oznacza po włosku marionetkę, ale jest to także imię jednej z postaci znanych z improwizowanych komedii. Na początku XX wieku po bohatera z tego kręgu sięgnął także Igor Strawiński w Pietruszce. O ile jednak ten balet przeznaczony był dla dorosłych, Wajnberg stworzył dzieło dla młodego widza, choć można w nim także odnaleźć, zrozumiałą jedynie dla dorosłych, aluzję do opresyjnej rzeczywistości radzieckiej. Balet powstał w latach 1954–1955, jego druga wersja została skomponowana w latach 1961–1962. W Złotym kluczyku czuć ducha Dmitrija Szostakowicza, kompozytora, z którym Weinberg był zaprzyjaźniony, choć jego muzyka baletowa jest na wskroś oryginalna. To mieniąca się różnymi barwami opowieść, w której można odnaleźć zarówno dowcip, jak i liryzm, zawierająca przy tym odwołania do znanych tańców (walc, tarantela).

Anna Hop, inspirując się Pinokiem Collodiego, tworzy własną oryginalną historię dostosowaną do współczesnych czasów. Jedno pozostało jednak niezmienne – uniwersalne przesłanie opowieści o trudach procesu dojrzewania. Spektakl jest także okazją do ukazania magii teatru za sprawą serii bajkowych przygód chłopca, który podróżuje po różnych światach, by ostatecznie powrócić do domu i skonfrontować się z własną przeszłością.

Pinokio to balet familijny – świetna zabawa dla dzieci, ale również spektakl, którym zachwycą się dorośli. A wszystko to dzięki pełnej humoru muzyce Wajnberga, pięknu tańca, magii teatralnych obrazów oraz bogatej w znaczenia opowieści: o tryumfie słabości nad przemocą, o poszukiwaniu wolności i o błądzeniu, które konieczne jest dla rozwoju osobistego.

Realizatorzy:

Choreografia i reżyseria: Anna Hop
Dyrygent: Marta Kluczyńska
Scenografia, multimedia, światła: Małgorzata Szabłowska
Kostiumy: Katarzyna Rott
Koncepcja charakteryzacji: Lidia Wajdyk-Szmańda
Asystent choreografa: Asystent choreografa