Fot. Michael Bause
Francuski choreograf Jerôme Bel (1964), zwany także „filozofem tańca”, w spektaklu Disabled Theatre kolejny raz testuje granice teatralnych konwencji. Prezentując wyniki pracy z niepełnosprawnymi aktorami, kieruje uwagę widza na estetyczny i głęboko polityczny wymiar spojrzenia jako narzędzia legitymizującego społeczną normę. Z domeny wzroku usuwa się „nieatrakcyjne” obrazy, a wraz z nimi również niewygodne tematy. Niepełnosprawny aktor pozostaje poza sceną. Zarówno w teatrze, jak i w codziennym życiu – to niewidzialny bohater, któremu prawie nigdy nie oddaje się głosu.
Spektakl Disabled Theatre to zaproszenie do odłożenia na bok własnych przyzwyczajeń i podjęcia wysiłku zmierzenia się z tabu wykluczenia. Sceniczna rekonstrukcja pierwszego spotkania Bela z aktorami Teatru HORA daje możliwość dosłownego zapoznania się z bohaterami spektaklu. Inność ustępuje tu intymności, a oswajająca obserwacja pozwala dostrzec indywidualny charakter poszczególnych jednostek, wydobywa alternatywną logikę ekspresji i ruchu. Wykonanie aktorów Teatru HORA stawia pytania o sedno artystycznej wolności, o wzajemną zależność komfortu widza i swobody aktora, a także o prawo do patrzenia. Stawia także fundamentalne pytanie o udział teatru w zmianie społecznej.
Jerôme’a Bela zawsze fascynowały artystyczne podziemia – szare strefy teatralnych kulisów, niechciane historie odstawionych do lamusa gwiazd, możliwość ruchu nieożywionej materii, sposoby funkcjonowania tanecznej intertekstualności. Przez lata stał się pełnomocnikiem scenicznego wykluczenia.
Jerôme Bel już po raz czwarty jest gościem Festiwalu Ciało/Umysł. W 2001 r. zatańczył w spektaklu Jerôme Bel, w 2005 r. zaprezentował Shirtology, w którym rozmawiał z widzami za pomocą T-shirtów oraz wygłosił swój słynny wykład na temat założeń kontrowersyjnego spektaklu The Last Performance. W 2012 r. zrealizował natomiast The Show Must Go On – spektakl, do którego zaangażował dwudziestu warszawskich performerów.
Celem teatru HORA, założonego w 1993 roku w Zurychu (Szwajcaria), jest wspieranie i promowanie rozwoju twórczego i artystycznego osób z niepełnosprawnością umysłową. Teatr zrealizował około pięćdziesięciu produkcji teatralnych we współpracy z reżyserami i choreografami z różnych części świata. Organizuje także wystawy sztuki, projekty muzyczne (HORA’BAND) i międzynarodowe festiwale teatralne. Działalność w profesjonalnym zespole Teatru HORA umożliwia aktorom zaprezentowanie swoich niezwykłych umiejętności szerokiej publiczności, a tym samym uzupełnia przestrzeń artystyczną o ważny głos. Teatr HORA walczy o obecność tego głosu w sztuce i opinii publicznej.
premiera polska
koncepcja: Jérôme Bel
tłumaczenie: Artur Zapałowski
wykonanie: Remo Beuggert, Gianni Blumer, Damian Bright, Matthias Brücker, Matthias Grandjean, Julia Häusermann, Sara Hess, Miranda Hossle, Peter Keller, Lorraine Meier, Tiziana Pagliaro
dramaturgia: Marcel Bugiel
kierownik produkcji: Ketty Ghnassia
dyrektor artystyczny: Teatru HORA: Michael Elber
uczestnicy szkolenia Theater HORA: Urs Beeler
dyrektor Theater HORA: Giancarlo Marinucci
produkcja / organizacja wycieczki: Teatr HORA – Stiftung Züriwerk (Zurich)
koprodukcja: Teatr HORA, RB Jérôme Bel, Festiwal AUAWIRLEBEN (Bern), Kunstenfestivaldesarts (Bruksela / Brussel), Documenta (13), Festival d’Avignon, Ruhrtriennale, Festival d’Automne à Paris, Les Okulary gospodach – Centre Pompidou (Paryż), La Bâtie – Festival de Geneve, HAU Hebbel am Ufer (Berlin)
wsparcie: Stadt Zürich Kultur, Kanton Zürich Fachstelle Kultur, Pro Helvetia, Stiftung Denk Mich, Ernst Göhner Stiftung
premiera: maj 2012, Kunstenfestivaldesarts, Bruksela
czas trwania: 90 minut
Po spektaklu 20 września 2013 roku, ok. godziny 21.30 odbędzie się spotkanie z artystami, które poprowadzi Justyna Sobczyk.
