Opera Śląska w Bytomiu: W weekend wielki jubileusz Henryka Konwińskiego

W ramach jubileuszu pokazane zostaną spektakle, w których twórcą choreografii jest Henryk Konwiński. Będą to: operetka Zemsta nietoperza Johanna Straussa (19 listopada, godz. 18.00; jej pokaz odbył się także 16 listopada) oraz balet Don Kichot Ludwiga A. Minkusa (21 listopada, godz. 18.00).

W sobotę 20 listopada odbędzie się uroczysta gala. Podczas koncertu publiczność zobaczy fragmenty choreografii Jubilata m.in. z Dona Kichota, Dziadka do orzechów, Romea i Julii i Krzesanego. W drugiej części artyści Opery Śląskiej oraz zaproszeni goście – Grażyna Brodzińska oraz Elżbieta Wróblewska – zaśpiewają arie i duety, przypominające spektakle Henryka Konwińskiego. Będą to fragmenty m.in. Aidy, Madame Butterfly, Carmen i Traviaty.

Henryk Konwiński jest wybitną postacią polskiego teatru – choreografem, reżyserem i inscenizatorem. Jego dorobek artystyczny obejmuje ponad 200 realizacji – od twórczości Christopha Glucka i Fryderyka Haendla, po kompozycje Wojciecha Kilara. Zrealizował liczne balety klasyczne i współczesne, w tym wielkie widowiska, ale i kompozycje choreograficzne o kameralnym, studyjnym charakterze. Były to spektakle baletowe, operowe, musicalowe, operetkowe, a także przedstawienia z repertuaru teatrów dramatycznych i ulicznych. Wśród nich są prapremiery światowe i polskie.

Urodzony 19 listopada 1936 roku w Poznaniu Henryk Konwiński miał, z woli ojca, zostać inżynierem. Odbywał więc naukę w szkole technicznej, a jednocześnie potajemnie uczęszczał do ogniska baletowego przy powstającej wtedy Państwowej Szkole Baletowej. Jako absolwent technikum musiał jednak odbyć tzw. nakaz pracy i trafił do Kościerzyny, gdzie działał Zespół Pieśni i Tańca Ziemi Kaszubskiej, do którego dołączył.

Po powrocie do Poznania został zaangażowany do zespołu baletowego operowej sceny. Pełne kwalifikacje zawodowe zdobył w trybie eksternistycznym w Państwowej Szkole Baletowej w Warszawie.

Początki kariery Henryka Konwińskiego związane są z Poznaniem – środowisko artystyczne tego miasta uformowało jego rozumienie sztuki i rozbudziło wrodzoną wrażliwość. Wówczas w Operze Poznańskiej tańczył obok takich gwiazd baletu jak: Olga Sawicka, Barbara Karczmarewicz, Anna Deręgowska, Władysław Milon czy Edmund Koprucki. Pracował pod kierunkiem tak wyśmienitych baletmistrzów jak Feliks Parnell, Stanisław Miszczyk, Eugeniusz Papliński, Jerzy Gogół, Teresa Kujawa, Witold Borkowski i Conrad Drzewiecki, który pchnął Henryka Konwińskiego w stronę twórczości choreograficznej.

W studenckim Teatrze „Nurt”, wspólnie z reżyserem Januszem Nyczakiem, zrealizowali polską prapremierę Operetki Witolda Gombrowicza. Po poważnej kontuzji i długiej rehabilitacji Henryk Konwiński powrócił wprawdzie na scenę jako solista, ale już wiedział, że to tylko przejściowy etap w jego biografii. Wtedy już coraz bardziej pochłaniała go choreografia.

Swoją – pięćdziesięcioletnią już – przygodę z Operą Śląską rozpoczął w 1971 roku, gdy ówczesny dyrektor bytomskiej sceny Napoleon Siess powierzył mu choreografię do sceny Noc Walpurgii w Fauście Charlesa Gounoda. Jego praca została uznana przez krytyków za wybitną; chwilę później podobne oceny otrzymała także Aida. Jego pierwszym pełnospektaklowym baletem było Stworzenie Świata z muzyką Andrieja Pietrowa (prapremiera polska). Dał się też poznać jako reżyser operowy. Stworzył cieszące się popularnością i uznaniem: Traviatę Giuseppe Verdiego oraz Salome Richarda Straussa.

Henryk Konwiński wiele podróżował. Doskonalił swój warsztat m.in. w Het Nationale Ballet w Amsterdamie, w Nederlands Dans Theater w Hadze, u Maurice’a Béjarta w Brukseli, w Petersburgu czy w Indiach. Odbył także zawodowe podróże do Addis Abeby w Etiopii i Hawany na Kubie.

1978 roku, na cztery sezony, Henryk Konwiński wrócił do Poznania i objął kierownictwo baletu w Teatrze Wielkim im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu. Z tego bogatego w dokonania okresu na szczególną uwagę zasługuje balet Romeo i Julia Sergiusza Prokofiewa, z udziałem Olgi Kozimali w roli tytułowej, a także La Peri, ułożony specjalnie dla niej. W 1982 roku ponownie przyjechał do Bytomia, gdzie zrealizował dotąd ponad 50 spektakli. W 2016 roku Sala Baletowa Opery Śląskiej otrzymała imię Henryka Konwińskiego.

Według samego Konwińskiego najważniejsze jego choreografie to: Stworzenie Świata, Romeo i Julia w Poznaniu, Wariacje na temat Franka Bridge’a Benjamina Brittena, (pierwsza realizacja w Bytomiu, potem w Warszawie w Teatrze Wielkim), Epitafium na śmierć Szymanowskiego, Stabat Mater, W górę – w dół i Ad Montes – Balety Tatrzańskie do muzyki Wojciecha Kilara, a także Romeo i Julia Hectora Berlioza z baletem Opery Śląskiej i najzdolniejszymi uczniami bytomskiej szkoły baletowej w rolach tytułowych.

Współpracował z teatrami muzycznymi i dramatycznymi w całej Polsce jako reżyser i choreograf. Autorskie spektakle wystawiał w teatrach lalkowych, współtworzył też megawidowiska i współpracował z teatrami offowymi. Tworzył także cykliczne programy kulturalne w Telewizji Polskiej.

Oprócz sceny, wielką pasją Henryka Konwińskiego są przyjaźnie, w których, jak sam mówi: „najbardziej ceni sobie wierność”; następnie – podróże po świecie i wyprawy w Tatry, w których za największe swoje osiągnięcie uważa zdobycie Kościelca. Dzięki błyskotliwemu poczuciu humoru wiele jego dzieł scenicznych naznaczonych jest dowcipem, który Konwiński, jako jeden z niewielu, wprowadzał do choreografii już w latach 70.