Autor: Anna Koczorowska

Wyjście poza europejski kontekst kulturowy, odwrócenie klasycznego duetu miłosnego w stronę eksploracji cielesności i pożądania, ujęcie ludzkiej rzeczywistości w perspektywie kosmicznej z metaforą człowieka jako planety, dialektyka inności i identyczności, wreszcie los szarego człowieka „bez właściwości”, wtłoczonego w przestrzeń miasta – pięć skrajnie różnych choreografii złożyło się na VI Festiwal Atelier Polskiego Teatru Tańca – Baletu Poznańskiego w jego jubileuszowym sezonie XL.

XVI Międzynarodowe Spotkania Teatrów Tańca w Lublinie rzeczywiście stały się czasem spotkań, w różnym znaczeniu i wymiarze; na przykład z wielością choreograficznych propozycji z Niemiec, Portugalii, Izraela, USA, Francji i Polski.; a także z różnymi relacjami artystycznymi, takimi jak relacja uczeń – mistrz, którą można lepiej zrozumieć, słuchając rozmów i oglądając spektakle twórców nią powiązanych. Spotkań było więc podczas lubelskiego festiwalu naprawdę wiele. Najbardziej fascynujące okazało się jednak wychwytywanie podobieństw pomiędzy artystami, którzy nie spotkali się nigdy. I śledzenie, jak w barwnej mozaice festiwalowych propozycji pojawiają się te same wzory – podobne inspiracje czy nawiązania, zbliżone tematy, wątki powracające kilkakrotnie…W...

Analizując pracę choreograficzną Janusza Orlika od strony warsztatowej, można zaryzykować twierdzenie, że przygotowywanie materiału ruchowego stanowi jej ostatni etap. Najpierw pojawia się temat, następnie choreograf prowadzi „research”, poszukuje publikacji, tekstów, muzyki i fotografii, pozwalających mu zgłębić temat i umieścić go w szerszym kontekście. Orlik podkreśla, że cały materiał ruchowy powstaje na sali, już po wejściu do studia. W trakcie pracy często dochodzi do zmian pierwotnych założeń i nieoczekiwanych rozwiązań, wiodących w zupełnie innym kierunku niż podpowiadały początkowe intuicje.

Jej droga do tańca – bardzo osobna – wymyka się wszelkim schematom. I jest dowodem na to, jak różnymi ścieżkami można dojść do uprawiania tańca współczesnego. Bo Leśnierowska zaczęła od pisania, o tańcu oczywiście. Pisała recenzje, eseje, szkice krytyczne, które publikowane były między innymi w „Didaskaliach”, „Theater der Zeit” i „Dance Today”.  Dziś jej nazwisko kojarzy się automatycznie z projektem Stary Browar Nowy Taniec, którego jest inicjatorką i kuratorem. To jej autorski projekt, jej pomysł, jej pole działania. Ale nie tylko jej – także poszukujących nowym form wyrazu artystów, którzy mają odwagę omijać utarte szlaki. Tak jak ona sama.

Twórcy projektu Stary Browar Nowy Taniec dla Dzieci, w ramach którego – podczas tegorocznej, drugiej edycji -–  pokazany został między innymi spektakl zespołu Norrdans pt. AB3, próbują zapoczątkować proces wypełniania tej luki na polskim gruncie. Teatr dramatyczny, teatr lalek, teatr muzyczny, pantomima, opera mają swoje propozycje dla dziecięcej publiczności. Dlaczego więc nie teatr tańca? Oto jest pytanie… Rzadka obecność dziecka w polskim teatrze tańca i tańcu współczesnym może zastanawiać nie tylko dlatego, że w skali międzynarodowej choreografie dla dziecięcej widowni są dość popularnym zjawiskiem. Także dlatego, że eksperyment ruchowy wpisany jest w motoryczny rozwój dziecka, które intuicyjnie i w całkowicie...

W choreografii Karoliny Wyrwał główną rolę odgrywają rekwizyty, a to dlatego, że mają nowatorski charakter. W przedstawieniu tym użyto – po raz pierwszy w przestrzeni scenicznej –  tzw. smart wireless, czyli bezprzewodowych kostek służących do wytwarzania dźwięku za pomocą dotyku. Obiekty te, na co dzień używane przez DJ- ów, tym razem sterowane są za pomocą ruchów tancerek, dzięki którym wydawały dźwięk i nieustannie zmieniają swoje położenie, stanowiąc ruchomy element ciągle przeobrażającej się scenografii. Kostki mają na scenie swoje geometryczne odpowiedniki  – kilkukrotnie większe, białe sześciany, których ogrywanie na wszelkie możliwe sposoby stanowi główny element scenicznej akcji, być może ważniejszy niż...

Tytuł choreografii – jak w większości projektów choreograficznych ocierających się o sztukę konceptualną, w których pomysł jest ważniejszy lub równie ważny jak jego realizacja – wyznacza widzowi ramy odbioru, pozostawiając jednocześnie sporą dozę interpretacyjnej dowolności. Prawa półkula ludzkiego mózgu – tytułowa bohaterka choreografii Marii Stokłosy – jest tą, bez której udziału sztuka nie istniałaby w ogóle, ponieważ odpowiada za twórcze myślenie. Bez niej nie istniałby także taniec jako sztuka, ponieważ mózg nie były zdolny do orientacji w przestrzeni i myślenia obrazowego. Stokłosa, odwołując się do anatomii ludzkiego ciała, tworzy choreografię o najważniejszym źródle sztuki, którym jest właśnie – o czym...

Twórcy Delii mówią wprost, że swoim spektaklem nawiązują do osiągnięć nowojorskiej awangardy tanecznej z połowy minionego stulecia. Jedno takie nawiązanie dostrzegłam na poziomie samego ruchu, w sposobie jego wykonania. Wśród zalożeń teoretycznych awangardowej grupy Judson Dance Theatre, która powstała w 1962 roku w Nowym Jorku znalazło się pojęcie „niespiesznej kontroli”. – Tańczyć powinno się używając małej energii, bez wzmożonego wysiłku, bez pośpiechu, za to wyraźnie akcentując poszczególne pozy – głosił jeden z postulatów. Anna Steller i Jacek Krawczyk tańczą właśnie tak. Są temu postulatowi wierni w każdej minucie swego ruchu, i jest to z pewnością świadome nawiązanie.