Autor: Hanna Raszewska-Kursa

Czy dwadzieścia edycji to dużo? Bardzo. Czy potencjał formuły festiwalowej już się wyczerpał? Absolutnie nie. Jako badaczka, krytyczka i widzka, życzę sobie kolejnych.

W 2014 roku do Instytutu Teatralnego w Warszawie trafiło archiwum po Zenonie Bożenie Mamontowicz-Łojek (1937–2010), badaczce tańca, krytyczce, tancerce, choreografce, kierowniczce baletu, znanej jako Bożena Mamontowicz-Łojek. […] Zapoznanie się z zawartością całego archiwum zajęło mi kilkanaście tygodni. Moje notatki liczą sobie 435 stron. Ogrom materiału i jego potencjału początkowo wydawał mi się przytłaczający. Z czasem jednak klarowały się kierunki badań, jakie można podjąć, wychodząc od zgromadzonych dokumentów, a także intuicje, jakim dobrze już rozpoznanym obszarom archiwum może posłużyć uzupełniająco. W rozdziale 1. niniejszego artykułu omówię zawartość zbioru pod kątem jego fizycznego kształtu, porządku i dostępności, co zapewne nie będzie najbardziej...

Po ubiegłorocznych uroczystych obchodach ćwierćwiecza Międzynarodowych Spotkań Teatrów Tańca w Lublinie, 26. festiwal miał prawo być skromniejszy. Nikt nie dziwiłby się chęci zrealizowania bardziej wyciszonej edycji. A mimo to Lubelski Teatr Tańca, organizujący wydarzenie, nie obniżył poprzeczki i po raz kolejny zaproponował program bogaty i interesujący dla różnorodnej publiczności. Jego hasło przewodnie brzmiało: „Transformacje”. Kierowało uwagę zarówno na gwałtowne zmiany zachodzące w ostatnich latach w życiu społecznym, jak i na modyfikacje, którym przez dekady podlegał sam festiwal. Spektakle i performansy zaprezentowane w dniach 9–13 listopada 2022 w Centrum Kultury w Lublinie, Chatce Żaka i Centrum Spotkania Kultur nasuwały różnego rodzaju...

Zdawałoby się, że dopiero co świętowaliśmy 20-lecie Międzynarodowych Spotkań Teatrów Tańca w Lublinie i 15-lecie Lubelskiego Teatru Tańca; że dopiero co krojono jubileuszowy tort w bankietowych piwnicach Centrum Kultury i podziwiano nowo otwarte Centrum Spotkania Kultur. Tymczasem, nie wiedzieć kiedy, minęło pięć lat. MSTT obchodzą 25. urodziny, LTT – 20-lecie, a CSK na stałe wpisało się w mapę dobrze znanych scen otwartych na taniec. Festiwal odbył się w dniach 10-21 listopada 2021. Z przyczyn pandemicznych nie było tortu ani bankietu; nie osłabiło to jednak intensywności rocznicowych emocji ani siły braw publiczności. Przy całym kuluarowym wyciszeniu i sanitarnej ostrożności XXV MSTT...

Renata Piotrowska-Auffret jest aktywna na polskiej scenie tańca i choreografii od około piętnastu lat. Tworzy wyraziste i odważne spektakle i performansy, zwykle długo eksploatowane, co nie jest częste w polskim obiegu prac tanecznych. Od początku dla jej twórczości charakterystyczny był element pogłębionego eksperymentu, silne zauważalny już np. w serii improwizacji UNKNOWN (2008-2010), gdzie publiczności zasłaniano oczy, czy w pracy Wspólne (2016), balansującej na granicy między spektaklem a instalacją choreograficzną. Wśród innych konsekwentnie stosowanych strategii twórczych można wymienić wypracowywanie dla każdej pracy specyficznego języka ruchowego (np. w projekcie break SZTUKA WOJNY z 2010 roku czy Śmierć. Ćwiczenia i wariacje z 2014);...

Niezależnie od kuratorskich koncepcji, rok 2021 wciąż upływa pod jednym hasłem programowym, wspólnym wszystkim festiwalom i innym miejscom ze stałym repertuarem. Hasło jest krótkie i wymowne: pandemia. XIII Gdański Festiwal Tańca nie uniknął jej wpływu na swój program, o co nikt z publiczności nie miał do organizatorek pretensji – chyba już przyjęliśmy, że niespodzianek nie da się uniknąć.

Sfera Ruchu to dość nietypowa formuła organizacyjna, oparta na międzymiastowym sojuszu, którego pomysł opracowali Joanna Miś-Fudali, Gabriela Keller-Janus i Marek Zadłużny. Od 2016 roku Festiwal odbywa się pod tą samą nazwą, w różnych odstępach czasu, w Toruniu, Słupsku i Zielonej Górze (którą raz zastąpiła Nowa Sól). W dniach 2-4 lipca 2021 kolejna odsłona Sfery Ruchu została zrealizowana przez toruński Młodzieżowy Dom Kultury i Fundację Kult Kultury. Spośród zgłoszeń nadesłanych w otwartym naborze wyłoniono i umieszczono w programie łącznie czternaście prac, reprezentujących offowe produkcje Teatrów Tańca: AKRO, Enza, Gliwickiego, EGO VU, Nieznanego; studenckiej Kompanii Tańca AWF Poznań; twórczyń indywidualnych: Katarzyny Leszek,...

W świetle niestabilności funkcjonowania tańca w Polsce i opiekowania się nim głównie przez organizacje pozarządowe, w obliczu efemerycznych projektów, często planowanych jako długofalowe, ale zależnych od nieprzewidywalnych wyników konkursów dotacyjnych wobec tych i wielu innych trudności, tym bardziej istotne są programy regularne, perspektywiczne, osłaniane parasolem instytucji. Dają one szanse nie tylko na eksploatację istniejącego repertuaru choreograficznego, ale także na rozwój widowni, na przyzwyczajenie się do obecności tańca w danym miejscu. Taką funkcję pełni m.in. Scena Tańca Studio, organizowana od 2015 roku przez Instytut Muzyki i Tańca i STUDIO_teatrgalerię. Mój stosunek do STS jest osobisty, bo miałam przywilej od samego początku...

Niemal do ostatniej chwili nie publiczność nie mogła być pewna, na jakich zasadach odbędą się XXIV Międzynarodowe Spotkania Teatrów Tańca w Lublinie. Rządowa decyzja o zamknięciu scen dla publiczności zapadła cztery dni przed rozpoczęciem festiwalu. Organizatorzy, Lubelski Teatr Tańca i Centrum Kultury w Lublinie, uruchomili jeden z licznych planów awaryjnych, przygotowanych na różne wersje rozwoju wypadków, i MSTT odbyły się zgodnie z planem w dniach 7-15 listopada 2020 – ale w Internecie. Polskie spektakle, zrealizowane na scenach Centrum Kultury w Lublinie i współorganizatora: ACK UMCS „Chatki Żaka”, streamowano do sieci w czasie rzeczywistym, podobnie jak warsztaty taneczne. Prawie wszystkie spektakle...

Nie mogę zacząć tej relacji tak jak zwykle zaczynam takie teksty – od informacji o organizatorach festiwalu, miejscach, datach. Nie mogę udawać, że wszystko jest jak zawsze. Pandemia COVID-19 zmieniła wszystko – od metod tworzenia tańca, poprzez warunki jego prezentacji, po percepcję i sposoby opisywania. Zanim przejdę do właściwej relacji, przyjrzę się tym dwóm ostatnim aspektom.