Autor: Katarzyna Gardzina

Wieczór choreograficzny Balety polskie, którego premiera odbyła się 10 listopada w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej okazał się skrywać pod mało interesującym tytułem potężną dawkę zaskoczeń i wrażeń muzycznych, estetycznych i emocjonalnych. Przygotowując się do setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, Polski Balet Narodowy postanowił zinterpretować tanecznie trzy dzieła trzech kompozytorów Dwudziestolecia międzywojennego, dwa zresztą skomponowane pierwotnie dla baletu. Dzięki temu uniknięto patriotycznej „akademii ku czci”, przypominając ciekawe muzycznie dzieła Eugeniusza Morawskiego (Świtezianka), Aleksandra Tansmana (Sextuor, tu pod tytułem Na pięciolinii) i Karola Szymanowskiego (II Koncert skrzypcowy) i dając im nowe sceniczne życie. We wszystkich trzech przypadkach – z dobrym...

Drugi, obok baletu Royal Opera House Covent Garden, najważniejszy zespół baletowy Wielkiej Brytanii, English National Ballet, nigdy wcześniej nie gościł w Polsce. Z tego powodu wizyta na XXIV Łódzkich Spotkaniach Baletowych była szczególnie wyczekiwana przez miłośników tańca klasycznego. Zespół założony w 1950 roku przez parę legendarnych brytyjskich tancerzy, Alicię Markovą i Antona Dolina, przywiózł do Polski zróżnicowany repertuar. Podczas pierwszego wieczoru zaprezentował dwie choreografie współczesne, pomniki choreograficzne XX wieku, oraz popisowy ostatni akt Śpiącej królewny Piotra Czajkowskiego. Drugiego dnia zobaczyliśmy pełnospektaklowy balet klasyczny Korsarz, wystawiony z całym XIX-wiecznym przepychem. Oba te wieczory różniły się od siebie, jak dzień od nocy...

Carlos Acosta to jeden z najwybitniejszych tancerzy naszych czasów. Ten kubański artysta zrobił zawrotną karierę, tańcząc m.in. w English National Ballet i w The Royal Ballet Covent Garden w Londynie, ale także, jako gościnny solista, na całym świecie. Teraz postanowił wykorzystać siłę swojego nazwiska, aby zrobić coś dla tańca na Kubie. Ten kraj, dzięki przyjaznym kontaktom ze Związkiem Radzieckim rozwinął własną, świetną szkołę tańca klasycznego, którego emanacją jest Ballet Nacional de Cuba, przez długie lata prowadzony przez legendarną tancerkę Alicię Alonso. Ze względu na odseparowanie kraju od świata zachodniego, balet kubański nie był tak znany, jak na to zasługuje i...

W marcu 2017 dziewiąte warsztaty choreograficzne z cyklu Kreacje Polskiego Baletu Narodowego. Przez tyle lat warszawska publiczność przyzwyczaiła się już, że co roku może zobaczyć nowe próby choreograficzne członków zespołu i… że co roku musi przygotować się na serię niespodzianek. Efekt ten  dlatego, że młodzi twórcy, często debiutanci, wykazują się zaskakującą odwagą twórczą, i dlatego, że uczestnicy biorący udział w warsztatach po raz kolejny chętnie korzystają z możliwości eksperymentowania. Nawet jeśli efekt budzi pewne zastrzeżenia, to w warunkach warsztatowych najważniejsze jest zdobyte przez twórców doświadczenie, podjęcie artystycznej próby, zmierzenie się z własną wizją. Nie mniej ważna jest też na pierwszy...

Piękny i starannie wydany album, bo tak właściwie należy nazywać książkę Mój tata tańczy w balecie, wymyślony i napisany przez Iwonę Witkowską i ozdobiony zdjęciami Roberta Wolańskiego, to wbrew pozorom nie tylko kolejna pozycja dla dzieci, głównie małych dziewczynek, które być może zdradzają pierwsze zainteresowanie sztuką baletu. Patrząc uważniej i głębiej, poświęcając chwilę namysłu zauważymy, że to niezwykle istotna pozycja spełniająca dwie bardzo ważne funkcje. Pierwsza jest oczywista: edukacja małego widza przez wiele teatrów jest dziś stawiana na pierwszym miejscu. Z albumu Mój tata tańczy w balecie dziecko może się jednak dowiedzieć dużo więcej niż tylko to, na czym polega...

Jak zdradza Jacek Tyski w programie do spektaklu, inspiratorem i pomysłodawcą przedsięwzięcia był dyrektor Opery Krakowskiej Bogusław Nowak. To on podsunął choreografowi twórczość muzyczną dwóch kompozytorów i wykonawców jednocześnie: Piotra Orzechowskiego i Krzysztofa Ścierańskiego. Może nadużyciem byłoby powiedzieć, że są to diametralnie różne osobowości, ale na pewno różniące się tak silnie, że sklejenie ich podczas jednego wieczoru może się wiązać ze sporym ryzykiem artystycznym. Ryzyko to podjęła Opera Krakowska, decydując się na stworzenie spektaklu na tle polskich przedstawień baletowych niemal eksperymentalnego.

W 2014 roku w Bibliotece Teatru Wielkiego – Opery Narodowej ukazała się książka Jacka Marczyńskiego Dziesięciu tańczących facetów. Książka na 192 stronach w syntetyczny, a zarazem lekki i przystępny sposób omawia sylwetki tancerzy i choreografów, którzy w XX i XXI wieku zbudowali pomost między baletem a tańcem współczesnym, zapisując się w historii obu tych dziedzin sztuki. W 2016 roku na rynku wydawniczym pojawiło się swoiste dopełnienie prezentacji zmian we współczesnym tańcu. Dziesięć tańczących kobiet powtarza układ poprzedniej publikacji, w skrótowej, syntetycznej formie ukazując sylwetki największych gwiazd, a zarazem i reformatorek sztuki tańca ostatnich stu lat.

Łódzkie Spotkania Baletowe od lat mają ugruntowaną pozycję swoistego przeglądu, „spotkania” właśnie ze sztuką baletową w jej najróżniejszych przejawach. Na ŁSB obok gwiazd rozpoznawalnych nie tylko wśród baletomanów (jak Michaił Barysznikow, czy Sylvie Guillem) pojawiają się i wielkie zespoły, i małe kompanie, balety z egzotycznych dla nas krajów i dobrze znane zespoły polskie. W tym roku zaprezentowany został taki właśnie, szeroki przekrój twórców i artystów, choć stronę polską reprezentował tylko gospodarz imprezy, czyli balet łódzkiego Teatru Wielkiego.

Widz baletu, który lubi od czasu do czasu obejrzeć coś z „klasyki” lub współczesny spektakl baletowy, rzadko zastanawia się, czym właściwie jest dzieło baletowe, jakie elementy się na nie składają. Szczególnie w przypadku dzieł „klasycznych”, czyli powszechnie znanych baletów XIX-wiecznych, jak słynna „trójca Czajkowskiego” (Śpiąca królewna, Jezioro łabędzie, Dziadek do orzechów), ale także Don Kichot, Bajadera, Rajmonda, Korsarz – niełatwo jest określić, w jakim stopniu każda nowa inscenizacja, nowa wersja, nowe wystawienie jest powtórzeniem – prezentacją „klasycznego” utworu, a na ile – nową jego interpretacją, mniej lub bardziej ingerującą w tradycyjną tkankę danego tytułu.

Paul Chalmer jest bardzo przywiązany do przebiegu dramaturgicznego zapisanego przez Prokofiewa w partyturze, dlatego starał się zachować ciągłość akcji, usuwając tylko niektóre ozdobniki, czy wątki poboczne. Tak jak w bajkowym oryginale są czary, dobra wróżka, jest też dynia i kareta…Sądzę, że dla dorosłego widza atrakcją mogą być dekoracje autorstwa Anny Kontek. Chodziło o połączenie bajki ze stylem haute couture. Po współpracy przy tworzeniu scenografii do Jeziora łabędziego w choreografii Kennetha Grave nie miałem żadnych wątpliwości, kogo poprosić o zaprojektowanie oprawy plastycznej do Kopciuszka. Przymierzaliśmy się do realizacji  tego baletu od trzech lat. Szukaliśmy wersji gotowej do przeniesienia na naszą scen.Zdecydowaliśmy...