Autor: Agnieszka Rutkowska-Sagata

Od ponad dekady Teatr Wielki – Opera Narodowa organizuje otwarte warsztaty choreograficzne dla tancerzy Polskiego Baletu Narodowego – Kreacje. Opera Wrocławska rozpoczęła nowy sezon artystyczny od Open Door II – podobnej do warszawskiej inicjatywy choreograficznej. Uczestnicy warsztatów mieli pełną dowolność twórczą: sami wybierali technikę tańca i muzykę, mogli także korzystać z rekwizytów i kostiumów zgromadzonych w Operze. Przygotowania trwały niecały miesiąc i dopiero pod koniec projektu w próbach uczestniczył kurator sezonu, Jacek Przybyłowicz, który udzielał drobnych wskazówek. Podobnie wyglądała współpraca choreografów z reżyserem światła, Kamilem Jachem. Na tegoroczny wieczór złożyło się siedem etiud choreograficznych artystów z pokolenia urodzonego w latach...

Agnieszka Rutkowska-Sagata: W filmie Yuli ukazana została praca nad choreografią do spektaklu Tocororo. Możliwość wniknięcia w proces powstawania spektaklu to doskonała okazja do ukazania, w jaki sposób historia i emocje są przemieniane na ruch i choreografię. Czy uważa pan, że współczesna publiczność jest w pełni przygotowana do odbioru spektakli tanecznych i języka tańca? Czy w tym kontekście film ma w pewnym sensie pełnić rolę „szkoleniową” dla publiczności? Carlos Acosta: Yuli jest jak taniec ojca z synem – ujawnia i bada interpersonalne konflikty między tymi postaciami. Mam nadzieję, że film w przejrzysty sposób przedstawia szerokiej publiczności zarówno sam taniec, jak i...

Na zwieńczenie sezonu 2018/2019 Teatr Bolszoj zaprezentował dwa jednoaktowe balety o nieszczęśliwej miłości. Zarówno w Carmen-Suicie, jak i w Pietruszce niespełnione uczucie prowadzi do śmierci tytułowego bohatera. Pomimo wspólnego tematu choreografie różnią się jednak znacznie stylistyką i wykorzystują zupełnie odmienne języki tańca.

Na tegoroczny warsztat choreograficzny Polskiego Baletu Narodowego złożyło się 13 etiud. W roli choreografa zadebiutowała aż jedna trzecia uczestników, pozostali artyści posiadają zaś mniejsze lub większe doświadczenie na tym polu, które zdobyli czy to biorąc udział w poprzednich edycjach Kreacji, czy przy innych okazjach: przygotowując choreografie konkursowe oraz przedstawienia dyplomowe (Joanna Drabik) dla uczniów ogólnokształcących szkół baletowych, opracowując ruch sceniczny do opery (Bartosz Zyśk) bądź realizując własne prace, również pełnospektaklowe, na polskich scenach (Anna Hop). Mimo tak różnego zaplecza choreograficznego uczestników warsztatu poziom całego wieczoru pozostał wyrównany.

Na zakończenie tegorocznego sezonu transmisji Teatr Bolszoj zaprezentował jedną z najstarszych zachowanych i wciąż wystawianych komedii baletowych. Paryska prapremiera Coppelii do muzyki Léo Delibes’a odbyła się 25 maja 1870 roku, wyznaczając swego rodzaju cezurę w historii rozwoju baletu romantycznego. Co decyduje o ponadczasowości tego dzieła sztuki tanecznej?

Płomień Paryża Borisa Asafiewa, wraz z Romeem i Julią Siergieja Prokofiewaoraz Czerwonym Makiem Reinholda Glière’a, stanowią wizytówkę baletu sowieckiego – to choreograficzne poematy łączące propagandowe treści z popularną, tradycyjną formą muzyczną i taneczną. Czemu wciąż warto oglądać podobne produkcje? Rewolucja październikowa 1917 roku wpłynęła znacząco nie tylko na bieg historii, ale i na upowszechnienie sztuki baletowej w Rosji. Tradycyjny repertuar baletowy uległ wówczas dużej przemianie. Wśród innowacji znalazły się balety Michaiła Fokina oraz eksperymenty konstruktywistyczne, wzorowano się także na działalności Isadory Duncan i niemieckiego tańca wyrazistego (Ausdruckstanz). Kajetan Golejzowski, choreograf Teatru Kameralnego w Moskwie, w swojej twórczości zaproponował baletową hybrydę,...

Nad smutne Julii, Romea koleje / Smutniejszych świata nie pokażą dzieje – tak kończy się dramat Szekspira. Jednak balet Romeo i Julia to nie tylko prosta historia o nieszczęśliwej miłości tytułowych bohaterów, ale i wielowymiarowy portret epoki. Dynamika tekstu Szekspira znakomicie przekłada się na język baletu. Konflikt między zwaśnionymi rodami daje okazję do popisów szermierczymi umiejętnościami, a rodzące się niewinne uczucie wprowadza łagodny, liryczny ton. Jak z przedstawieniem tak wielowątkowego obrazu poradził sobie choreograf najnowszej inscenizacji, Aleksiej Ratmański?

Nowy sezon transmisji z Teatru Bolszoj (2017–2018) rozpoczęła rekonstrukcja tradycyjnego XIX-wiecznego baletu. Korsarz, zbudowany z wielu brawurowych wariacji solistów i pięknych zbiorowych obrazów, to opowieść o miłości w orientalnej scenerii. Duże wymagania techniczne wobec tancerzy oraz konieczność zaangażowania kilkudziesięciu artystów powoduje, że niewiele zespołów na świecie posiada ten balet w swoim repertuarze. Dlaczego warto podejmować tak wielki wysiłek?

W centrum zainteresowań Izadory Weiss znajduje się społeczna rola kobiety i relacje między płciami, co zobrazowała również w Darkness. Artystka przygotowała nie tylko jego choreografię, ale i scenografię oraz napisała libretto. Inspirację zaczerpnęła z Jądra ciemności Josepha Conrada. Jaką tajemnicę skrywa taneczna adaptacja historii o Kurcie? Conradowskie rozważania o granicach okrucieństwa Weiss przekuła w opowieść o wszechobecnych i wciąż bezkarnych aktach przemocy wobec kobiet. Motyw agresji i  sposobów wywierania wpływu stanowi jądro spektaklu.

Przygotowując własną wersję choreograficzną Anny Kareniny, Tomasz Kajdański starał się przede wszystkim opowiedzieć aktualną historię o archetypie kobiecości. Tworząc kolejne spektakle, nowy kierownik poznańskiego zespołu baletowego często inspiruje się literaturą. Do każdego baletu poszukuje odpowiedniego języka ruchu, który uwiarygodni przekazywaną treść, dlatego jego Lady Makbet tańczy boso, a Karenina, aby zobrazować świat XIX-wiecznej rosyjskiej arystokracji, posługuje się klasyczną techniką tańca. Wyrazista gra aktorska służy natomiast pogłębionej analizie psychologicznej postaci tytułowej bohaterki.