Autor: Joanna Sibilska

Fundamenty tradycji polskiego baletu zbudował zespół Tancerzy Narodowych Jego Królewskiej Mości, który działał w latach 1785–1795. Kolejne lata nie sprzyjały rozwojowi baletu warszawskiego i choć czyniono starania, dopiero w 1818 roku przyjazd Louisa Thierry’ego z grupą francuskich tancerzy dał nowy początek baletowi warszawskiemu i szkole baletowej. Powstał też nowy repertuar, którego trwałą ozdobą stało się Wesele w Ojcowie. Premiera baletu, w oparciu o motywy Cudu mniemanego, czyli Krakowiaków i Górali, miała miejsce 14 marca 1823 roku na scenie Teatru Narodowego. Dla baletu dwusetne urodziny są wyjątkowym jubileuszem i choć zdarzały się przerwy w prezentacji Wesela w Ojcowie, to zajął on...

Ostatni artykuł z cyklu poświęconego polskiemu baletowi romantycznemu prezentuje wybrane sukcesy tancerzy warszawskich związane z interpretacjami tańców polskich.

Artykuł przybliża sylwetki dwóch najlepszych tancerzy warszawskich okresu romantyzmu.

Balet romantyczny wyniósł tancerkę solistkę na piedestał, otaczając ją uwielbieniem i tytułując „gwiazdą”. I tak kreowane przez nią postaci –  Sylfida, Florinda, Gitana, Giselle, Esmeralda, Katarzyna, Paquita i Medora – zagościły na scenach Europy, zachwycając ulotnością albo żywiołowością tańca, dając widzom okazję do romantycznych uniesień. Gwiazdozbiór baletowy Opery Paryskiej tworzyły: Maria Taglioni, Fanny Elssler, Carlotta Grisi, Lucile Grahn, Fanny Cerrito, Adèle-Louise-Pauline Leroux i Carolina Rosati, które na przestrzeni ponad dwudziestu lat wystąpiły w głównych rolach repertuaru romantycznego.

Nowy artykuł na temat baletu warszawskiego doby romantyzmu poświęcony jest Romanowi Turczynowiczowi, którego wszechstronna działalność artystyczna wpłynęła na stworzenie wizerunku polskiego baletu.

Dziesięć lat po ukazaniu się Ballad i romansów Adama Mickiewicza romantyzm objął swym zasięgiem także balet, a tytułowa Sylfida z 1832 roku stała się duchową siostrą Świtezianki. Cykl pięciu artykułów przedstawi panoramę artystów, którzy przyczynili się do rozkwitu warszawskiego baletu romantycznego i wpłynęli na tworzenie się tożsamości polskiego baletu.

Premiera wieczoru baletowego Zagubione dusze miała miejsce 16 listopada 2019 roku na scenie Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie, otwierając jednocześnie cykl spektakli z okazji XI Dni Sztuki Tańca. Polski Balet Narodowy przygotował polskie premiery trzech baletów: Wesela Bronisławy Niżyńskiej, Do Not Go Gentle… Krzysztofa Pastora oraz Infra Wayne’a McGregora, a tytuł wieczoru słusznie sugerował minorowy wydźwięk całego tryptyku. Wesele przeniósł na warszawską scenę uznany baletmistrz i realizator, Howard Sayette, który swoją edukację baletową rozpoczynał pod kierunkiem solistów Ballet Russe de Monte Carlo, a potem występował w tym zespole. Następnie był solistą baletu w Metropolitan Opera w Nowym Jorku....

Wielowektorowość działań Alicii Alonso skupiła się na budowaniu sukcesu baletu kubańskiego, a długoletnia współpraca z Fernando i Alberto Alonso przyniosła znakomite efekty. Stworzone zostały solidne fundamenty, które zapewniły stabilny rozwój hawańskiej szkole i zespołowi. Skala osiągnięć Alicii Alonso jest bezsprzecznie wielka i już za życia artystka weszła do panteonu sztuki baletowej, tworząc od teraz magiczny pas de quatre z Galiną Ułanową, Yvette Chauviré i Mają Plisiecką.

Wieczorem 12 marca 1832 roku publiczność Opery Paryskiej ujrzała coś, czego nie mogła się spodziewać – na tle barwnego, szkockiego anturażu  pojawiła się śnieżnobiała, uskrzydlona zjawa, która to unosiła się w lekkich skokach, ledwo muskając podłogę, to znowu zastygała we wdzięcznych pozach. Była to Sylfida – Maria Taglioni (1804-1884), która zainicjowała nowy sposób tańczenia, wykorzystując przy tym puenty, czyli pantofelki umożliwiające stawanie na czubkach palców.

Polski Balet Narodowy jest dziesiątym z kolei ośrodkiem baletowym na świecie, któremu John Neumeier podarował choreograficzną wizję Damy kameliowej. Ten trzyaktowy spektakl powstał w 1978 roku na prośbę znakomitej tancerki, Marcii Haydée i dla Stuttgart Ballett – zespołu, który, za sprawą charyzmatycznego choreografa-dyrektora Johna Cranko, odegrał ważną rolę zarówno w życiu Haydée, jak i Neumeiera.P remiera w Polskim Balecie Narodowym miała miejsce 20 kwietnia 2018 roku. Wartym odnotowania jest fakt, że to już trzecia realizacja baletowa Johna Neumeiera w Warszawie: Miłość i ból, i świat, i marzenie do muzyki Mahlera zatańczył balet Teatru Wielkiego w 1984 roku, a Polski Balet...