Autor: Katarzyna Gardzina

Mówi się, że tancerze pracują nogami. To lekceważące stwierdzenie sprowadza taniec do przemieszczania się po scenie za pomocą kończyn dolnych. Rzeczywiście w balecie klasycznym nogi i ich niesamowite często wyczyny, nieosiągalne dla niewytrenowanego „zwykłego człowieka”, najbardziej zwracają uwagę patrzącego. Bardziej świadomy widz dostrzeże, że nie byłoby kunsztu technicznego, a przede wszystkim estetyki, charakterystycznej dla tańca klasycznego, bez pracy rąk i odpowiedniego ustawienia tułowia. Ja dziś jednak nie o kończynach chciałam parę słów napisać, przekonałam się bowiem, że ostatecznie tym wszystkim rządzi…oko, a dokładnie wzrok. Po pierwsze, skupione i odpowiednio skierowane spojrzenie jest, o czym mało kto wie, niezbędnym elementem techniki...

Ostatnio, zupełnie przypadkowo, w niedługich odstępach czasu kilka znajomych osób – melomanów – zapytało mnie, czy dzieło baletowej jest zawsze takie samo. To znaczy, czy idąc na spektakl wybranego tytułu, na przykład na Coppelię, zawsze obejrzymy takie same tańce – tę samą choreografię. Udzielając odpowiedzi przeczącej, która wydała mi się oczywistością, że nawet najbardziej klasyczne, kanoniczne i uważane za najstarsze balet mają różne wersje, doszłam do wniosku, że nie jest to wcale wiedza powszechna.

Premiera Greka Zorby w Teatrze Wielkim w Łodzi, która odbyła się w ostatnim dniu lutego, pokazała, że sprawnie opowiedziana historia, grająca na najważniejszych ludzkich emocjach w rytm pulsującej, rytmicznej, to znów nostalgicznej muzyki Theodorakisa broni się również dziś. I to broni się w skromniejszych, bardziej umownych dekoracjach, w których główną rolę odgrywają projekcje. Lorka Massine wielokrotnie podkreślał, że Zorba po trzydziestu latach od premiery musiał przejść transformację, bo i czasy się zmieniły, i odbiorcy są już inni.

Szekspirowskie opowieści od dziesięcioleci cenione są wśród choreografów i twórców librett baletowych – do najpopularniejszych baletów świata należy Romeo i Julia, ale na baletowe sceny zawędrowało także m.in. Poskromienie złośnicy czy Hamlet. Jednak mnogością wersji choreograficznych przerasta je zdecydowanie czarodziejska komedia Sen nocy letniej, którą artyści tańca ukochali sobie najbardziej. Wśród najsłynniejszych są te wystawiane po wielokroć na największych scenach świata, czyli The Dream Fredericka Ashtona i Sen nocy letniej Johna Neumeiera. Dzięki współpracy Giorgio Madii i baletu Opery Krakowskiej powstał spektakl trwający prawie półtorej godziny, grany bez przerwy, a w tak zawrotnym tempie i tak żywy, że czas mija...

Z filmami biograficznymi o osobach żyjących zawsze jest ten sam kłopot: na ile sam bohater miał wpływ na powstanie i ostateczny kształt dzieła? W przypadku Yuli tego problemu jednak nie ma, bo Carlos Acosta, światowej sławy kubański tancerz, o którym ten film opowiada, nie tylko napisał autobiografię, na której oparto scenariusz, ale także zagrał sam siebie w niektórych sekwencjach. Możemy więc zakładać, że tancerz od początku do końca brał udział w kształtowaniu wizerunku swojego i swoich losów, jaki wyłania się z filmowego obrazu.

Sydney Dance Company z Australii to zespół, w którym doskonałe wyszkolenie techniczne tancerzy – również, ale nie tylko klasyczne – spotyka się z kreatywnością i różnorodnością innych technik tańca, powstałych już w XX i XXI wieku. Dwukrotny występ australijskiego zespołu w Łodzi w ramach ŁSB wprawił widzów w prawdziwą euforię, mimo że ab [intra] – ponadgodzinna choreografia Rafaela Bonachela, dyrektora artystycznego SDC – nie należy do spektakli, które równomiernie przez cały czas utrzymują naszą uwagę i skupienie. Jest w niej jednak wiele frapujących momentów, w tym znakomite i bardzo wymagające technicznie duety. Przede wszystkim zachwyt wzbudza jednak wykonanie choreografii przez...

Jedyny podczas tegorocznych Łódzkich Spotkań Baletowych balet klasyczny, La Sylphide (Sylfida), zaprezentowany przez balet Balletto del Teatro dell’Opera di Roma (Opery Rzymskiej) przeniósł widzów w czasy, gdy na europejskich scenach rozkwitał styl romantyczny. Sylfida, która swoją premierę miała w Paryżu w 1832 roku, była pierwszym, a zarazem być może najdoskonalszym baletem romantycznym. Choreografia Filippo Taglioniego, którą przygotował dla swojej córki Marii, do muzyki Jeana-Madeleine Schneitzhoeffera nie tylko dała początek gatunkowi zwanemu „białym baletem” (od koloru tiulowych sukien noszonych przez sylfidy – leśne duszki, a potem wszelkiego rodzaju baletowe zjawy), ale wyznaczył kierunek rozwoju baletu klasycznego w ogóle, z podziałem na...

Uroczystą „Galą baletową” 25 kwietnia br. warszawski zespół uczcił swoje dziesięciolecie istnienia pod nowym szyldem (wcześniej był baletem Teatru Wielkiego – Opery Narodowej) i w nowej strukturze organizacyjnej oraz ze zwiększoną autonomią artystyczną i repertuarową. 29 kwietnia 2009 roku Polski Balet Narodowy decyzją ministra kultury stał się równorzędną jednostką, obok Opery Narodowej, funkcjonującą w Teatrze Wielkim, a dyrekcję PBN objął Krzysztof Pastor, który już wcześniej przygotował z zespołem premierę swojego baletu Tristan. Od tego czasu Polski Balet Narodowy zrealizował kilkadziesiąt premier polskich i zagranicznych choreografów, jedenaście edycji warsztatów choreograficznych Kreacje i wiele innych działań artystycznych, w tym występów gościnnych na...

Premierowy spektakl baletu Romeo i Julia w choreografii Paula Chalmera 21 kwietnia br. zainaugurował XXV Bydgoski Festiwal Operowy. Przedstawienie w wykonaniu baletu i orkiestry bydgoskiej Opery Nova spotkało się z bardzo ciepłym przyjęciem festiwalowej publiczności.  Choć to balet XX-wieczny, Romeo i Julia Siergieja Prokofiewa od dawna zaliczany jest do tzw. żelaznego repertuaru i mimo że o dzieło bardzo wymagające, zarówno w warstwie muzycznej, jak i inscenizacyjnej, należy do najpopularniejszych na wszystkich tanecznych scenach świata. Paul Chalmer, kanadyjski tancerz i choreograf, związany jako pierwszy solista głównie z zespołami Stuttgarter Ballett i Les Ballets de Monte Carlo, a później jako baletmistrz z Semperoper...

Wieczór choreograficzny Eufolia | Ambulo, wystawiony w ramach V Festiwalu Oper Współczesnych + w Operze Wrocławskiej, jest najlepszym dowodem na zachodzącą w przyspieszonym tempie ewolucję wrocławskiego zespołu baletowego. Rozbudowany i odmłodzony po zmianie kierownictwa w ubiegłym roku zespół nie tylko zagwarantował świetne, precyzyjne wykonanie obu choreografii, ale także zainspirował twórców (Jacek Przybyłowicz i Jacek Tyski) do dostosowania swoich dzieł do ich osobowości i niemałych możliwości wykonawczych.