Romana Agnel – tancerka, choreografka, pedagożka tańca, historyczka sztuki; założycielka oraz dyrektorka naczelna i artystyczna jedynego w Polsce profesjonalnego Baletu Dworskiego „Cracovia Danza” (dawniej „Ardente Sole”) – miejskiej instytucji kultury w Krakowie.
Absolwentka Społecznej Szkoły Baletowej w Krakowie (klasa prof. M. Mirockiej). Ukończyła historię sztuki na paryskim Uniwersytecie Sorbona. We Francji poznała tańce różnych narodów, a także zdobyła specjalizacje w zakresie tańców charakterystycznych oraz historycznych („Le Ballet Légendaire d’Ile de France”, „Le Bal Paré” , VII Konserwatorium w Paryżu, „Thěâtre Baroque de France”). Jest również tancerką klasycznego tańca indyjskiego bharata natyam, którego uczyła się u Smt. M.K. Saroja w Madrasie.
Artystka wielokrotnie współpracowała z wybitnymi osobowościami świata baletu, teatru i muzyki. Opracowywała choreografie do oper barokowych, klasycznych i staropolskich prezentowanych na scenach w kraju i za granicą. Przygotowywała choreografie i ruch sceniczny do spektakli prezentowanych w wielu teatrach (m.in. Teatr im. J. Słowackiego, Teatr STU, Teatr Ludowy, Teatr „Groteska” w Krakowie; Teatr Nowy im. K. Dejmka w Łodzi; Teatr Rampa w Warszawie) oraz w Operach i Teatrach Muzycznych (m.in. w Théâtre Atelier Lyrique w Tourcoing, Théâtre Champs Élysées w Paryżu – Francja; Teatr Konserwatorium w Oberlin – USA; Concertgebouw w Amsterdamie – Holandia; Opera Margrabiów w Bayreuth – Niemcy; Teatr „Pod Palmovkou” w Pradze – Czechy; Warszawska Opera Kameralna, Opera Krakowska – Polska).
Współpracowała ze znakomitymi artystami różnych dziedzin, m.in. z klawesynistkami Elżbietą Stefańską i Urszulą Bartkiewicz, multiinstrumentalistką Marią Pomianowską, dyrygentami Kaiem Baumannem, Władysławem Kłosiewiczem i Jean-Claudem Malgoire’em czy reżyserami Laco Adamikiem, Kazimierzem Dejmkiem, Janem Polewką, Michałem Zadarą i Krzysztofem Zanussim.
Jako tancerka i choreografka współpracuje z licznymi teatrami w Polsce, Warszawską Operą Kameralną, Zamkami Królewskimi w Krakowie, Warszawie i Niepołomicach oraz wieloma innymi instytucjami w kraju i za granicą. Ponadto prowadzi regularne zajęcia z tańców historycznych na Akademii Muzycznej w Krakowie oraz na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina (filia w Białymstoku), a także liczne kursy i wykłady w swoich specjalizacjach.
Romana Agnel jest twórczynią większości choreografii do spektakli Baletu Dworskiego Cracovia Danza oraz pomysłodawczynią i dyrektorką artystyczną Festiwalu Tańców Dworskich Cracovia Danza, który rokrocznie odbywa się na przełomie lipca i sierpnia w Krakowie.
Artystka od lat promuje w kraju i za granicą klasyczny taniec indyjski bharatha natyam, będąc jednocześnie ambasadorem polskiego i europejskiego tańca w Indiach. W Paryżu uczestniczyła w spektaklach tańca indyjskiego zespołu „Tilak”. Wspólnie z M. Pomianowską i jej zespołem oraz z S. Bhattacharyą zrealizowała spektakl pt. Polska-Indie: Konwersacje. Tancerka, kolejno w latach 2009, 2010 i 2011, odbyła trzy artystyczne tournèe na zaproszenie tancerzy i instytucji kulturalnych Indii, gdzie prezentowała, m.in. podczas Indyjsko-Europejskiego Festiwalu Tańca (organizowanego przez Alaknanda Institute For Performing Arts), dworski taniec europejski i polski oraz prowadziła warsztaty taneczne.
Artystka jest laureatką II nagrody na paryskim konkursie „La Scéne Française” w technice tańca charakterystycznego oraz Nagrody im. Zofii Rayzacher na IX Festiwalu Muzyki Dawnej na Zamku Królewskim w Warszawie. W 2009 roku została wyróżniona przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego odznaczeniem „Zasłużony dla Kultury Polskiej” oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej przez Małopolskiego Kuratora Oświaty. W 2010 roku odebrała odznaczenie, przyznawane przez Prezydenta Miasta Krakowa – „Honoris Gratia” – zasłużeni dla Miasta Krakowa i jego mieszkańców. W 2014 roku została uhonorowana przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Srebrnym Krzyżem Zasługi. W 2018 roku została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, zaś w 2019 roku otrzymała Odznakę Honorową Województwa Małopolskiego „Krzyż Małopolski”.
Romana Agnel jest również autorką kilku publikacji dotyczących zagadnień tańca historycznego, m.in.
1) Istota i znaczenie gestu w operze i balecie XVII i XVIII w. [w:] Improwizacja w muzyce baroku, red. M. Zieliński, Akademia Muzyczna im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2004;
2) Podstawowe formy tańca dworskiego w okresie baroku [w:] W kręgu tańca barokowego, red. P. Grajter, Akademia Muzyczna im. G i K. Bacewiczów w Łodzi, Łódź 2007;
3) Kilka uwag na temat tańca na dworze wawelskim w okresie Złotego Wieku [w:] katalogu do wystawy Taniec w Krakowie – podczas VIII Festiwalu Tańców Dworskich „Cracovia Danza”, Kraków 2007.
4) The Origins and the Symbolism of the Polonaise [w:] Vom Schäferidyll zur Revolution. Europäische Tanzkultur im 18. Jahrhundert. 2. Rothenfelster Tanzsymposion, red. U. Schlottermüller, H. Weiner, M. Richter, Freiburg 2008.
Na zdjęciu: Romana Agnel. Fot. Ilja Van de Pavert
