Polski Balet Narodowy

Wersja do druku

Udostępnij

Polski Balet Narodowy kontynuuje tradycje pierwszego rodzimego zespołu baletowego w Polsce pod nazwą Tancerze Narodowi Jego Królewskiej Mości, działającego na dworze króla Stanisława Augusta w XVIII wieku. W pierwszej połowie XIX wieku warszawski zespół baletowy działający w ramach teatru operowego był porównywany do najlepszych zespołów w Europie. Na scenie warszawskiej występowali najwięksi tancerze epoki romantyzmu z Marią Taglioni na czele, a zespołem kierowali zachodni baletmistrzowie: Louis Thierry, Maurice Pion i Filippo Taglioni. Wystawiano najnowsze balety wybitnych choreografów włoskich i francuskich z dokomponowywana polską muzyką. Wśród polskich baletmistrzów wyróżnił się Roman Turczynowicz. Początkowo zespół baletowy występował na scenie Teatru Narodowego przy Placu Krasińskich, razem z zespołami opery i dramatu. Od 1833 roku, z przerwą spowodowaną II wojną światowa i czasem odbudowy gmachu warszawski balet działa w budynku Teatru Wielkiego na pl. Teatralnym. Do II wojny warszawskim baletem kierowali: m.in.: Hipolit Meunier, Virgilius Calori, Pasquale Borri, José Mendez, Raffaele Grassi, Enrico Cecchetti, Piotr Zajlich i Jan Ciepliński. Po wojnie dyrektorami zespołu byli: Leon Wójcikowski, Stanisław Miszczyk, Raissa Kuzniecowa, Maria Krzyszkowska i Emil Wesołowski. Od marca 2009 roku zespołem kieruje Krzysztof Pastor. 29 kwietnia 2009 roku minister kultury wyodrębnił balet w strukturze teatru i podniósł go do rangi Polskiego Baletu Narodowego. Zespół otrzymał pełną autonomię artystyczną.

Najwybitniejsi soliści: Barbara Bittnerówna, Witold Gruca, Witold Borkowski, Olga Sawicka, Maria Krzyszkowska, Stanisław Szymański, Wojciech Wiesiołłowski (Woytek Lowsky), Feliks Malinowski, Zbigniew Strzałkowski, Elżbieta Jaroń, Bożena Kociołkowska, Janusz Smoliński, Wacław Gaworczyk, Gerard Wilk, Andrzej Ziemski, Helena Strzelbicka, Renata Smukała, Ewa Głowacka, Barbara Rajska, Anna Białecka, Anna Grabka, Elżbieta Kwiatkowska, Anita Kuskowska, Izabela Milewska, Dariusz Blajer, Waldemar Wołk-Karaczewski, Ireneusz Wiśniewski, Łukasz Gruziel, Janusz Mazoń, Andrzej M. Stasiewicz, Sławomir Woźniak, Maksim Wojtiul.

Najważniejsze tytuły klasyczne prezentowane przez balet warszawski: Córka źle strzeżona (wersja Fredericka Ashtona), Kopciuszek (wersja Fredericka Ashtona), La Sylphide (Bournonville / Ralov), Giselle (Coralli, Perrot / Petipa), La Gitana (Filippo Taglioni / Lacotte), Grand pas de quatre (Perrot / Alicia Alonso), Jezioro łabędzie (Petipa, Iwanow / Siergiejew i inne wersje), Śpiąca królewna (Petipa / Grigorowicz i inne wersje), Dziadek do orzechów (Glegolski i inne wersje), Don Kichot (Glegolski), Les Sylphides (Fokin), Bal kadetów (Lichine), Bajadera (Petipa/Makarowa).

Balet warszawski prezentował przedstawienia choreografów polskich, takich jak: Leon Wójcikowski, Stanisław Miszczyk, Jerzy Gogół, Eugeniusz Papliński, Witold Gruca, Witold Borkowski, Jerzy Makarowski, Teresa Kujawa, Zofia Rudnicka, Andrzej Glegolski, Emil Wesołowski, Waldemar Wołk-Karaczewski, Marek Różycki i Krzysztof Pastor.

Na scenie pojawiały się także spektakle choreografów zagranicznych, w tym m.in.: Françoise Adret, George Balanchine, Maurice Béjart, John Butler, Birgit Cullberg, Aleksiej Cziczinadze, Mats Ek, Antal Fodor, Jiri Kylian, Joseph Lazzini, Serge Lifar, Hans van Manen, Lorca Massine, Alberto Méndez, Asaf Messerer, John Neumeier, André Prokovsky, Alfred Rodrigues, Erich Walter, Oleg Winogradow, Ed Wubbe i Yuriko.

Z baletem warszawski występowali gościnnie m.in.: Carlota Grisi, Virginia Zucchi, Matylda Krzesińska, Pierina Legnani, Cecilia Cerri, Olga Preobrażenska, Wiera Trefiłowa, Anna Pawłowa, Tamara Karsawina, Natalia Biessmiertnowa, Natalia Dudinska, Eva Evdokimova, Margot Fonteyn, Carla Fracci, Marcia Haydée, Doris Laine, Maja Plisiecka, Ludmiła Siemieniaka, Raissa Struczkowa, Paolo Bortoluzzi, John Neumeier, Konstantin Siergiejew, Michael Somes, a także: Anne Adair, Johanna Björnson, Laura Connor, Wendy Ellis, Gigi Hyatt, Ann Jenner, Lubow Kunakowa, Ana Laguna, Lilla Pártay, Nadieżda Pawłowa, Malika Sabirowa, Anna Seidl, Eglé Spokaité, Marion Tait, Miyako Yoshida, Paul Chalmer, Marat Daukajew, Imre Dózsa, Wayne Eagling, Clint Farha, Wiaczesław Gordiejew, Maximiliano Guerra, Stephen Jefferies, Nicholas Johnson, Irek Muchamiedow, Christian Musil, Anders Nordström, Roland Price, Faruk Ruzimatow, Reda Sheta, Arne Villumsen, Jurij Wasiuczenko, Konstantin Zaklinski i inni tancerze zagraniczni, a ostatnio także: Maria Eichwald, Alina Somova, Filip Barankiewicz, Denis Matvienko, Rubi Pronk i Jan-Erik Wikström.